© Jana Wäldchen / MPI-BGC
Author profile picture

Als je niet weet hoe het plantje heet dat ergens in een berm zo mooi staat te bloeien, dan kijk je tegenwoordig gewoon even op je smartphone. Want een app als “Flora Incognita” weet je dat zo te vertellen. De app is razend populair. Het mooie is echter dat dankzij al die onwetende geïnteresseerden er in de drie jaar dat deze app bestaat, een enorme hoeveelheid data is verzameld over veranderingen in het ecosysteem. Volgens Duitse wetenschappers is de op deze manier gekregen informatie zelfs even nauwkeurig als de gegevensreeksen die in de loop van tientallen jaren conventioneel onderzoek zijn opgesteld.

De wetenschappers analyseerden gegevens die gebruikers tussen 2018 en 2019 in Duitsland registreerden met behulp van Flora Incognita. Ze vergeleken deze met de FlorKart-database van het Federaal Agentschap voor Natuurbehoud. Die zijn verzameld over een periode van meer dan 70 jaar en met de hulp van meer dan 5000 plantendeskundigen. Volgens de onderzoekers kun je met de gegevens die in slechts twee jaar zijn verzameld met behulp van de Flora Incognita-app dezelfde ecologische patronen afleiden.

Invloed van het milieu op het plantenleven

Bovendien konden de onderzoekers uit de gegevens ook afleiden in welke mate de verspreiding van verschillende plantensoorten door verschillende milieufactoren werd beïnvloed. In gebieden met een lage bevolkingsdichtheid toonde een directe vergelijking van de twee datasets echter een grotere divergentie.

“Hoeveel gegevens er in een bepaalde regio met een app worden verzameld, hangt natuurlijk sterk af van hoeveel smartphonegebruikers er zijn,” zegt Jana Wäldchen, wetenschapper aan het Max Planck Instituut voor Biogeochemie en mede-ontwikkelaar van de app. Daarom zijn de afwijkingen groter in plattelandsgebieden. Populaire toeristische bestemmingen, zoals het gebied rond de Zugspitze of het Noordzee-eiland Amrum, vormen een uitzondering. Bovendien hebben de individuele belangen van de gebruikers ook een invloed op de geregistreerde plantensoorten.

Veel groter potentieel

“De plantenobservaties die met de app worden verzameld, weerspiegelen wat mensen in de natuur zien en waar ze in geïnteresseerd zijn”, zegt Wäldchen. Soorten die vaak voorkomen en opvallen door hun uiterlijk zouden dus ook vaker worden gedetermineerd dan soorten die zelden voorkomen en minder opvallen. Maar alleen al de hoeveelheid gegevens maakt het mogelijk om bekende biogeografische patronen te reconstrueren, leggen de onderzoekers uit.

Zij hadden meer dan 900.000 waarnemingsrecords beschikbaar voor hun studie uit de eerste twee jaar dat de app werd gebruikt. “Wij zijn ervan overtuigd dat automatische herkenning van soorten in de toekomst een veel groter potentieel heeft dan tot nu toe werd gedacht en een snelle detectie van veranderingen in de biodiversiteit mogelijk zou kunnen maken,” zegt Miguel Mahecha, van de Universiteit van Leipzig. Dit type gegevensverzameling voor biodiversiteits- en milieuonderzoek zou dus weldra kunnen worden geïntegreerd in strategieën voor het in kaart brengen op lange termijn.

Grote belangstelling

Hoe meer mensen gebruik maken van apps zoals Flora Incognita, hoe beter veranderingen in ecosystemen kunnen worden geanalyseerd en zelfs in real time kunnen worden vastgelegd. Flora Incognita is ontwikkeld aan de TU Ilmenau. Het is Duitslands eerste toegepaste plantidentificatie app waarvan de diepe kunstmatige neurale netwerken zijn getraind met duizenden plantenbeelden. De app kan nu al meer dan 4800 plantensoorten herkennen.

“Bij de ontwikkeling van Flora Incognita hebben wij vastgesteld dat er een grote behoefte bestaat aan en belangstelling bestaat voor betere technologieën voor het verzamelen van biodiversiteitsgegevens. Voor ons als computerwetenschappers is het verheugend te zien dat de door ons ontwikkelde technologieën een belangrijke bijdrage leveren aan het onderzoek naar biodiversiteit,” aldus hoogleraar Patrick Mäder van de TU Ilmenau.

Het onderzoek werd uitgevoerd door onderzoekers van het Duitse Centrum voor Biodiversiteitsonderzoek, het Remote Sensing Center for Earth System Research van de Universiteit Leipzig en het Helmholtz-centrum voor milieuonderzoek en de Technische Universiteit Ilmenau.

Foto: De Flora Incognita app kan planten identificeren. Met behulp van de locatiegegevens van de geregistreerde plantensoorten worden ook waardevolle gegevensreeksen over de verspreiding van de verschillende soorten gecreëerd.. © Jana Wäldchen / MPI-BGC

Ook interessant: App voorspelt waar plastic afval uiteindelijk terechtkomt