Het jaar 2023 heeft ongekende weersextremen laten zien en voorspelt een grimmige toekomst als er niet snel klimaatmaatregelen worden genomen. Met orkaan Idalia, supertyfoon Saola en recordhoge temperaturen waarschuwen vooraanstaande klimaatwetenschappers dat dergelijke gebeurtenissen in het volgende decennium de nieuwe norm kunnen worden. De kwetsbaarheid van de wereld voor deze gebeurtenissen is alarmerender dan verwacht, wat wijst op een versnelling van de klimaatverandering.
Om deze crisis aan te pakken, wordt een drastische vermindering van de verbranding van fossiele brandstoffen van vitaal belang geacht. De VN-top over klimaatambitie en Cop28 adresseren een aanpak van deze dringende problemen. De strijd tegen klimaatverandering gaat echter verder dan het milieu en omvat ook politieke, economische en sociale uitdagingen.
- In 2023 hebben zich extreme weersomstandigheden voorgedaan, zoals de orkaan Idalia en recordtemperaturen, wat de versnelling van de klimaatverandering onderstreept.
- Om klimaatverandering aan te pakken, moeten politieke, economische, sociale en technologische hindernissen worden overwonnen.
- Controversiële oplossingen zoals koolstofafvang en geo-engineering worden onderzocht, maar hernieuwbare energie wint economisch aan kracht.
Koorts op aarde
In 2023 beleefde de wereld de heetste juni ooit, wat een sterke herinnering is aan de escalerende temperaturen op aarde. De ongekende temperatuurstijging wordt toegeschreven aan de synergie van broeikasgassen en de terugkeer van het El Niño fenomeen. De gevolgen zijn niet louter statistische gegevens, maar duidelijke manifestaties van de verstoring van het klimaat op aarde, zoals blijkt uit klimaatgerelateerde rampen zoals bosbranden en extreme regenval.
Deze alarmerende trends dienen als een wake-up call en benadrukken nogmaals de dringende noodzaak voor klimaatactie. Veel landen hebben ambitieuze doelen gesteld om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Het blijkt echter een grote uitdaging te zijn om deze doelstellingen te halen.
Klimaatactie: een veelzijdige inspanning
Het aanpakken van de klimaatverandering brengt niet alleen wetenschappelijke en technologische uitdagingen met zich mee, maar ook sociale hindernissen. Het scepticisme van de consument, het gebrek aan betrouwbare informatie en de wanhoop over klimaatverandering staan doeltreffende actie in de weg. Het versterken van de band tussen wetenschap, burgers, bedrijven en openbare instellingen is cruciaal om de nodige veranderingen teweeg te brengen. Landen worden ook geconfronteerd met belemmeringen bij de overgang naar een duurzame toekomst als gevolg van sociaaleconomische zorgen, zoals een mogelijke verscherping van de ongelijkheid.
Een ander kritiek aspect is het politieke landschap. De Europese Unie pleit voor een wereldwijde belofte tijdens Cop28 om het gebruik van fossiele brandstoffen “ruim voor 2050” geleidelijk af te bouwen. Het is echter een grote uitdaging om complexe politieke terreinen met tegenstrijdige belangen te bewandelen.
Innovatieve oplossingen en hun controverses
Technologische innovaties zoals koolstofafvang en -opslag (CCS) en klimaatengineering bieden mogelijke oplossingen om de wereldwijde temperatuurstijging te beperken. Beide oplossingen zijn echter omstreden en onzeker. Critici trekken de effectiviteit van CCS-technologie in twijfel, omdat ze zich zorgen maken over koolstofemissies en het mogelijk weglekken van opgeslagen CO2. De levensvatbaarheid van CCS-projecten op lange termijn blijft onzeker, omdat opgeslagen CO2 na verloop van tijd kan weglekken, wat hun geloofwaardigheid als duurzame oplossing voor klimaatverandering ondermijnt.
Ondanks deze controverses blijven bedrijven als Shell investeren in CCS en fossiele waterstofprojecten, initiatieven die het verwijt van greenwashing ten deel vielen: het versterken van de status-quo van het verbruik van fossiele brandstoffen in plaats van het ondersteunen van een overgang naar een echt duurzame energietoekomst.
Hernieuwbare energie: investering voor de toekomst
Hernieuwbare energie wordt vaak gezien als een belemmering voor economische ontwikkeling. Recent onderzoek ontkracht deze mythe echter. De overgang naar hernieuwbare energiebronnen is economisch haalbaar en noodzakelijk voor een duurzame toekomst. Het koolstofvrij maken van het energiesysteem tegen 2050 kan minstens 12 biljoen dollar besparen in vergelijking met het huidige gebruik van fossiele brandstoffen. De economische argumenten voor hernieuwbare energie worden steeds overtuigender, omdat de kosten de afgelopen tien jaar sterk zijn gedaald.
Institutionele inertie binnen organisaties zoals het Internationaal Energieagentschap en het IPCC vormt echter een belangrijke uitdaging voor het invoeren van oplossingen voor hernieuwbare energie. Om dit te overwinnen, moeten beleidsmakers hun investeringen verleggen van fossiele brandstoffen naar slimme systemen die gebaseerd zijn op hernieuwbare energie. Samenwerking tussen universiteiten, bedrijven, NGO’s en overheden is cruciaal om de betrokkenheid van het publiek te bevorderen en gedistribueerde duurzame energiesystemen te implementeren.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
