Eindhoven wil een smart society worden. Maar hoe gaat dat? Wat gebeurt er al? En van welke voorbeelden kunnen we iets leren? De DATAstudio onderzoekt de transitie die de stad moet doormaken om daadwerkelijk zo’n smart society te worden. Met elke week een nieuwe bijdrage op E52. Deze week: slim licht voor hardlopers in Eckart. Lees hier alle afleveringen in deze serie.
Het zal even wennen worden: hardlopers in de wijk Eckart die zich laten leiden door de lampjes die in een bepaald ritme oplichten. Een gestaag tempo, steeds iets harder, of toch in intervallen: de verlichting bepaalt het tempo. De lichtjes werken als een haas, ook overdag. De beweegroute is onderdeel van een slim licht project in de wijk dat afgelopen woensdag werd gepresenteerd.
Er is geen aparte app nodig om er gebruik van te maken; wie begint met rennen kan ter plekke aangeven hoe snel de lampjes moeten ‘bewegen’. Daarnaast komt er ook een smartere variant, die wel met een app werkt. Hoogleraar Steven Vos, verbonden aan TU/e en Fontys, werkt nog aan de exacte invulling, maar duidelijk is wel al dat die de lopers op meer persoonlijk niveau moet kunnen helpen. “Op basis van het persoonlijk profiel – waar je je apart voor moet aanmelden – kun je natuurlijk veel specifieker programmeren: wisseltempo’s, intervaltraining, maar ook een bepaalde opbouw door de tijd heen.”
In dat laatste geval zal het systeem ook de prestaties van de deelnemers registreren. “Dat doen we vooral voor onderzoeksdoeleinden: wie maakt er gebruik van, met welke behoefte en welk resultaat. Dat is nodig om op persoonlijk niveau interactief te kunnen zijn, maar op een geaggregeerd niveau ook het systeem als geheel te blijven verbeteren. Bovendien kunnen we er toekomstige gebruikers mee adviseren, bijvoorbeeld door ze erop te wijzen dat er op een bepaald moment in de week door veel mensen wordt gerend; dan kunnen anderen zich daarbij aansluiten.”
Vos garandeert dat die data binnen het systeem blijven. “We zullen die gegevens nooit gaan verkopen of zo. Ook zullen we in de rapportages nooit gebruik maken van data die naar personen te herleiden zijn.” Vos en zijn team willen bekijken in hoeverre nieuwe technieken te integreren zijn met de geleverde apparatuur in dit project. TU/e en Fontys hebben meer projecten die zich richten op het inzetten van de openbare ruimte als beweegcoach.
Wethouder Mary-Ann Schreurs heeft de innovatieve lichtroute woensdag officieel gepresenteerd aan de buurtbewoners. Ze maakte daarbij duidelijk dat de “Proeftuin Licht Eckart” alles wat Eindhoven in een Smart Society project belangrijk vindt. Ga maar na: ontstaan en ontwikkeld in co-creatie met de bewoners, uitgevoerd als onderdeel van de Roadmap Licht onder leiding van Philips en Heymans, passend in de Europese Triangulum-afspraken. Geen wonder dat de wethouder zelf er haar woensdagavond voor vrijruimde.
Die co-creatie, een randvoorwaarde bij Triangulum, ging dit keer vrij ver. Op de eerste plaats waren de gebruikers en aanwonenden betrokken, maar dat is inmiddels standaard in dit soort operaties. Daarbovenop kwam de input van het Leefbaarheidsteam Eckart Luytelaer, Sociëteit Andromeda, Buurthuis de Boemerang, Gezondheids-centrum Orion en de gemeentelijke afdeling Sport.
De hele buurt was uitgenodigd voor een design-thinking ontwerpsessie en zo’n veertig mensen dachten daadwerkelijk mee. Het daaruit voortvloeiende voorlopig ontwerp kon in december weer voorgelegd worden aan de direct omwonenden en – nadat die ook weer hun opmerkingen hadden gedeeld – woensdagavond aan de rest van de buurt. En alsof dat nog niet genoeg was, mochten in de tussentijd ook de atletiekvereniging en zelfs een vertegenwoordiging van de Jacobuskerk hun mening geven. Co-creatie-to-the-max.
Woensdag was het vooral de beurt aan de experts om de buurt duidelijk te maken wat ze van plan zijn – en vooral waarom. Naast de wethouder en gebiedscoördinator Rob Woltinge waren dat Serge van den Berg van het Energiebureau en projectmanager Annemarie Totté.
De wethouder ging vooral in op de uiteindelijke doelen van het lichtontwerp: veiligheid voor de buurt en een stimulans om meer te gaan bewegen. Schreurs: “We hebben de kansen benut die het gebied heeft om lekker te bewegen. Slimme verlichting draagt daar aan bij. We hebben een evenwicht gezocht tussen ‘mooi donker’ en ‘veilig licht’. En we willen de mooie natuurlijke omgeving behouden en versterken.”
Waar dat alles toe gaat leiden? Een nieuwe functionele verlichting in het park, zodat dat ‘s avonds beter benut wordt. De verlichting wordt ‘s nachts gedempt en gaat met een sensor aan als er mensen naderen. Onderdeel van het systeem is de beweegroute voor hardlopers.
Het Europese project Triangulum richt zich op slim lichtgebruik met als doel het energieverbruik te verminderen. De Roadmap Licht zorgt voor een proeftuin voor de ontwikkeling van slimme lichttoepassingen in de openbare ruimte. De ambitie daarachter is niet gering: dit alles moet bijdragen aan een verbetering van de kwaliteit van leven in de stad.
De bouw van de lichtroute start eind maart, de oplevering is naar verwachting eind juni.