In een bomvolle zaal op de High Tech Campus ging minister Dijsselbloem vandaag in gesprek met Eindhovenaren. Over de 2,5 miljard euro die de overheid beschikbaar maakt voor risicovolle innovatie, over het Trump-tijdperk en over de rol van Brainport in de Nederlandse economie.
Het gesprek met minister Dijsselbloem vond plaats in een CollegeTour setting, alleen dan zonder de filmpjes van collega’s en vrienden uit een ver verleden. Het publiek stelde de vragen, de discussie werd gemodereerd door Bart Brouwers van E52.
Een jonge Griekse onderzoeker – hij ontvluchtte zijn land tijdens de economische crisis – confronteert de bewindspersoon met zijn optreden als voorzitter van de Eurogroep: “Waarom stelde u zulke harde, onrealistische, eisen aan de zwakke Griekse economie? Was het niet beter geweest om juist ruimte te geven aan investeringen in R&D en high tech banen?” Dijsselbloem antwoordt dat er zeker maatregelen worden genomen om de Griekse economie te stimuleren. De Europese Commissie heeft geld opzij gezet om onderzoek en innovatie te stimuleren. Maar het is lastig om goede projecten te vinden. En geschikte mensen. Tja, die zitten nu in Eindhoven, grapt iemand.
Maar er valt ook applaus voor de minster. Zo complimenteert een spreker hem met de manier waarop de VVD en PvdA de afgelopen jaren hebben samengewerkt. Helaas voor de PvdA plukt de partij daar nu in de peilingen niet de vruchten van. Zou Dijsselbloem het de volgende keer weer zo aanpakken? De minister legt nog een keer uit hoe de onderhandelingen met de VVD destijds zijn gegaan. Het positief uitruilen: kijken naar wat de ander wil, in plaats van wegstrepen wat er niet in het regeerakkoord mag komen. De aanpak is succesvol geweest. “Nederland doet het economisch gezien een stuk beter dan een paar jaar terug.” De minister pareert de kritiek dat het op dit moment met bijna elk land beter gaat dan vier jaar geleden. “Als je kijkt naar de Eurozone zit Nederland met Ierland, Spanje en de Baltische Staten in de top wat betreft groei.”
Het gaat vanmiddag niet alleen over financieel beleid, ook het huidige politieke klimaat komt voorbij. Een Nederlandse medewerker van ASML brengt de manier waarop over immigranten wordt gesproken naar voren. De toon is verhard, ze ziet dat haar internationale collega’s zich zorgen maken. Wat vindt de minister hiervan? “De Nederlandse samenleving is traditioneel gezien altijd erg open geweest, daar heeft onze welvaart baat bij gehad. En zeker voor tech bedrijven is het belangrijk om mensen van buiten Nederland hierheen te halen.” Dijsselbloem denkt niet dat Geert Wilders na 15 maart aan de macht komt. Hij voorziet een coalitie van centrumpartijen.
Ook de ontwikkelingen in de Verenigde Staten komen voorbij. De vraag wordt gesteld of Dijsselbloem voordelen kan noemen aan het presidentschap van Trump. De bewindspersoon noemt er twee. Ten eerste neemt de VS wellicht afscheid van haar voortrekkersrol op het gebied van vrijhandel. Het is juist nu zaak dat de EU haar economische banden met andere landen wel verder verstevigt. Hij noemt onder andere het vrijhandelsverdrag tussen de EU en Mexico. Ten tweede ziet hij interessante mogelijkheden voor het Nederlandse bedrijfsleven als de VS serieus gaat inzetten op investeringen in infrastructuur. Of Trump staat te springen om Nederlandse expertise op wegen- en waterbouwgebied is niet bekend, maar Dijsselbloem ziet kansen.
Tot slot de kansen voor Brainport, want ook daar leven genoeg vragen over in de zaal. Dijsselbloem is zelf opgegroeid in Eindhoven en weet dus als geen ander hoe de regio zich ontwikkeld heeft. Hij ziet een grote rol voor Brainport in de overgang naar een duurzame economie. “We weten allemaal dat we niet op dit consumptieniveau door kunnen gaan, we moeten onze aarde beter behandelen. We hebben daarom technologische oplossingen nodig om te kunnen blijven groeien. Ik denk dat daar de grootste toegevoegde waarde van Brainport zit.”
Dijsselbloem vertelt tot slot hoe hij eerder met wethouder Depla en voormalig burgemeester Van Gijzel gesprekken heeft gevoerd over het beter toegankelijk maken van financiering voor fundamenteel onderzoek en innovatieve bedrijvigheid. Het heeft mede geleid tot de vorige week opgerichte investeringsinstelling, Invest-NL. De overheid stelt hiermee 2,5 miljard euro ter beschikking aan innovatieve startups en scaleups, om te voorkomen dat Nederland nog langer groeikansen laat liggen.