“Kaas, klompen en kweekvlees. Mooi rijtje Nederlandse exportproducten”, lacht Koert van Mensvoort – hoofd van Next Nature Lab aan de TU/e. Twee jaar geleden zag de eerste gekweekte hamburger het levenslicht. Een Nederlandse team (onder leiding van de Maastrichtse wetenschapper Mark Post) presenteerde toen wat de toekomst van vlees zou kunnen zijn: een runderlapje waar geen koe meer aan te pas komt.
Van Mensvoort, filosoof en kunstenaar, probeert de discussie rond kweekvlees te stimuleren. Hij ‘opende’ zelf drie weken geleden het eerste kweekvleesrestaurant ter wereld, maar daarover later meer.
Eerst nog even over die hamburger, die van stamcellen werd gemaakt in een bioreactor. Het klinkt raar, onnatuurlijk. Niet iets wat mensen gelijk willen eten. “Maar misschien is het niet veel onnatuurlijker dan de manier waarop ons vlees nu wordt gemaakt.” Van Mensvoort vindt het interessant om die discussie aan te zwengelen. En ook noodzakelijk. In 2050 groeit de wereldbevolking naar 9 miljoen. Een Nederlander eet nu gemiddeld 85 kilo vlees per jaar (een Indiër trouwens 5 kilo en een Amerikaan 125 kilo). Kweekvlees kan een oplossing zijn. Een milieu- en diervriendelijker alternatief om toekomstige carnivoren te blijven voeden.
“Maar het gaat vooral ook om het verkennen! Wat is er nog meer mogelijk met dierloos vlees? We zijn geneigd om worsten en gehaktballen te gaan kopiëren, maar waarom niet iets heel nieuws?” Om de gedachte te prikkelen, bracht Van Mensvoort in 2013 met een paar collega’s het Kweekvlees Kookboek uit. Hij daagde verschillende mensen uit ontwerpen te maken, waaronder zijn studenten aan de TU/e.
Het leverde uiteenlopende recepten op. Met sterren wordt aangegeven hoe makkelijk het zou zijn om het gerecht ook daadwerkelijk te maken (1 ster is makkelijk, 5 sterren is heel lastig). De gekweekte hamburger kostte bijvoorbeeld 250.000 euro. Niet iets wat je vanavond zo even op de barbecue gooit. Andere ontwerpen zijn technologisch en financieel sneller haalbaar, zoals de vleesoesters (“handig voor rode wijnliefhebbers”),
of de Vriendelijke Foie Gras.
Niet zo makkelijk (vier sterren) zouden de Dodo Nuggets zijn. Gekweekt van eeuwenoude dodo-overblijfselen die in het Oxford University Natural History Museum liggen. Het beste te eten met een honing-mosterddip.
En in mei opende Van Mensvoort dus het toekomstige restaurant Bistro In Vitro. Tafeltjes kunnen gereserveerd worden vanaf 2028. Op de kaart een driegangenmenu van kweekvlees. “Bistro In Vitro is een futuristisch virtueel restaurant. Een manier om te experimenteren met de mogelijkheden van kweekvlees” Al voelt hij wel de druk om na te denken over een echt restaurant, nu de reserveringen beginnen binnen te lopen.
Bistro In Vitro is in werkelijkheid een interactieve online documentaire van Submarine Channel en Next Nature Netwerk over kweekvlees. Voor alle filmpjes, recepten en het maken van boekingen kun je hier terecht.
Zelf inspiratie voor kweekvleesrecepten? Je kunt nog tot en met 3 juni mee doen aan de ontwerpwedstrijd.