Als autistische kinderen opgroeien in tweetalige gezinnen, hebben de ouders vaak de neiging zich te concentreren op slechts een van die twee talen. Op die manier willen zij de communicatieve vaardigheden van hun kinderen niet overbelasten. Samen met collega’s van de universiteiten van Thessalië (Griekenland) en Cambridge (VK) heeft een onderzoeker van de Universiteit van Genève (UNIGE, Zwitserland) nu echter aangetoond dat precies het tegenovergestelde helpt bij autistische kinderen. Tweetaligheid maakt het voor hen makkelijker om tekorten in het denkvermogen gedeeltelijk te compenseren.
Mensen met autisme hebben problemen met de zogenoemde Theory of Mind. Dat behelst de interactie met anderen en het kunnen herkennen en begrijpen van hun gevoelens, wensen, ideeën, bedoelingen, verwachtingen, meningen en motieven.
Concentreren
Stéphanie Durrleman, onderzoeker aan de faculteit Letteren van de Geneefse universiteit, legt uit wat het team heeft ontdekt. “Wat kinderen met autisme gemeen hebben, is dat zij moeite hebben zich in te leven in hun gesprekspartner. Ze moeten nog leren zich te concentreren op diens standpunt en zo hun aandacht af te leiden van hun eigen perspectief.”
Autisme is niet alleen van invloed op vaardigheden zoals het begrijpen van de overtuigingen, emoties, bedoelingen en verlangens van anderen. Het heeft vaak ook betrekking op de zogenaamde executieve functies, waaronder aandacht. Eerdere studies hebben al aangetoond dat kinderen zonder autisme die meertalig opgroeien, beter zijn in Theory of Mind en executieve functies dan eentalige kinderen.
“Tweetaligheid lijkt dus juist daar voordelen te bieden waar het autistische kind moeilijkheden heeft,” zegt Durrleman. “We vroegen ons daarom af of tweetalige autistische kinderen erin slagen de moeilijkheden van hun neurologische ontwikkelingsstoornis te verminderen door elke dag twee talen te gebruiken.”
Hersentraining
Voor hun studie keken de onderzoekers naar 103 autistische kinderen tussen 6 en 15 jaar, van wie er 43 tweetalig waren. “Om de echte impact van tweetaligheid op hun sociaal-communicatieve vaardigheden te observeren, groepeerden we hen volgens leeftijd, geslacht en de intensiteit van hun autistische stoornis”, legt Eleni Peristeri, onderzoekster aan de Universiteit van Thessalië, uit. De kinderen moesten verschillende taken oplossen om hun capaciteiten in Theory of Mind en executieve functies te bewijzen. Daarbij scoorden de tweetalige kinderen steeds hoger dan hun eentalige leeftijdgenoten.
“In Theory of Mind-taken, het vermogen om het gedrag van een ander te begrijpen door in zijn schoenen te gaan staan, gaven de tweetalige kinderen 76 procent correcte antwoorden, tegenover 57 procent voor de eentalige kinderen,” aldus de Griekse onderzoeker.
Hetzelfde werd gezien in uitvoerende functies. Hier waren de scores voor correcte antwoorden twee keer zo hoog voor de tweetalige kinderen als voor de eentalige. “Tweetaligheid vereist dat het kind eerst werkt aan vaardigheden die rechtstreeks verband houden met de Theory of Mind. Dat betekent dat het voortdurend moet omgaan met de kennis van anderen. Spreekt mijn gesprekspartner Grieks of Albanees?”, legt Eleni Peristeri uit. “In welke taal moet ik met hem of haar spreken? In een tweede fase gebruikt het kind dan zijn executieve functies door zijn aandacht op de ene taal te richten en de andere te onderdrukken.”
Lagere sociaal-economische achtergrond
Dit, zei hij, is echte hersentraining die precies de tekorten beïnvloedt die geassocieerd worden met autistische stoornis. “Uit onze evaluaties blijkt duidelijk dat tweetaligheid zeer gunstig is voor kinderen met autismespectrumstoornissen”, vertelt Durrleman enthousiast. In de studie werd ook de sociaal-economische achtergrond van de kinderen geregistreerd om er zeker van te zijn dat deze geen rol speelde bij de resultaten. Het bleek dat de tweetalige kinderen meestal in een lagere sociaaleconomische omgeving woonden dan de eentalige.
“We kunnen dus bevestigen dat tweetaligen voordelen vertonen in Theory of Mind en executieve functies, zelfs wanneer er sprake is van sociaaleconomische achterstand”, aldus Durrlemann. Deze bevindingen zijn van belang voor de zorg voor kinderen bij wie autisme is vastgesteld, aldus de Zwitserse onderzoeker.
“Omdat deze neurologische ontwikkelingsstoornis vaak van invloed is op de taalverwerving, hebben tweetalige gezinnen de neiging om het gebruik van een van de twee talen op te geven om het leerproces niet te verergeren”, zegt zij. “Het is nu echter duidelijk dat tweetaligheid deze kinderen integendeel kan helpen verschillende aspecten van hun stoornis te overwinnen. Het kan als een natuurlijke therapie dienen.”
De resultaten van het onderzoek werden gepubliceerd in het vaktijdschrift Autism Research.
Ook interessant:
Onzekerheden coronacrisis raken volwassenen met autisme extra hard
Hersenen denken beter tijdens het fietsen
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
