Het was eind januari nog een bericht waar de meeste Madrilenen vreemd van op keken. In de Chinese wijk Usera was een ware run ontstaan op mondkapjes. Het waren vooral bewoners van Chinese komaf die ze massaal opkochten. Ze zeiden de maskertjes uit voorzorg aan te schaffen na de uitbraak van één of ander virus in Wuhan. En binnen een paar dagen waren de beperkte aantallen gezichtbeschermers in de Spaanse hoofdstad volledig uitverkocht. Allemaal in handen van Chinezen. In Spanje behoorden ze tot voor kort nu eenmaal niet tot de producten die mensen massaal kochten. Waarom zouden ze ook?
Tienduizenden toeschouwers zonder mondkapjes
In de eerste maand van het jaar maakten niet veel van de zes miljoen Madrilenen zich erg druk om dit virus. Dus zowel de farmaceutische industrie als de consumenten namen het verhaal over de hamsterende Chinezen en hun virus voor kennisgeving aan. De Madrilenen leefden in de veronderstelling dat het allemaal niet zo’n vaart zou lopen. Terwijl het inmiddels tot Covid-19 omgedoopte virus zich in een rap tempo over de wereld verspreidde, speelden Real Madrid en Atlético Madrid hun thuiswedstrijden gewoon voor tienduizenden toeschouwers zonder mondkapjes. Een enkele Aziaat uitgezonderd. Daar werd dan zelfs met enig mededogen naar gekeken.
Onuitputtelijke voorraad toiletpapier
Al snel daarna waren de rollen daarna opeens omgedraaid. Toen de Spaanse regering en wetenschappers medio maart eindelijk doorhadden dat het niet om een simpel griepje ging, ontstond opeens in heel Madrid een enorme vraag naar mondkapjes. In eerste instantie voor het medisch personeel die de tientallen ziekenhuizen in een sneltreinvaart vol zagen stromen met coronapatiënten. Het gewone volk maakte zich toen nog veel drukker over een mogelijke tekort aan toiletpapier. Maar hoeveel rollen ze ook kochten, die voorraad bleek simpelweg onuitputtelijk. Na een paar dagen zag iedereen in dat dit gehamster zinloos was.
De schappen voor de mondkapjes bleven echter leeg. Iedere apotheker in de stad moest wekenlang ‘nee’ verkopen als erom het beschermingsmateriaal werd gevraagd – gel en plastic handschoenen waren ook uitverkocht. Alleen op de zwarte markt waren mondkapjes voor woekerprijzen te koop. Terwijl de autoriteiten op de Spaanse televisie met veel bombarie aankondigden dat ze voor honderden miljoenen euro’s materiaal uit China hadden besteld, bleven vele verpleegsters in ziekenhuizen met lege handen staan. Ze gingen soms letterlijk met afgeknipte vuilniszakken en zelfgemaakte maskertjes de strijd aan tegen een levensgevaarlijk virus. Inmiddels hebben enkele tientallen werknemers in de zorg dit met de dood moeten bekopen.
Naarmate de bevestigde besmettingen en de doden maar bleven stijgen, werd de roep om mondkapjes in Madrid steeds groter en groter. In april kwamen dan eindelijk de lang verwachte ladingen uit China. Al snel bleek dat de kwaliteit van honderdduizenden mondkapjes zo onder de maat was, dat het eigenlijk voor het personeel in de zorg onverantwoord was om mee te werken. Maar bij gebrek aan alternatieven vonden de partijen toch gretig aftrek. De apothekers konden nu eindelijk iets verkopen aan de bezorgde burgers. En zo schafte ik in de tweede week van april mijn eerste mondkapje in mijn leven aan. Het ‘afgekeurde’ doekje kostte me 3 euro.
Drie maanden na de run op de mondkapjes in de wijk Usera lijkt de stad Madrid dan eindelijk een beetje grip te krijgen op het virus én de benodigde beschermingsmaterialen. In de Madrileense metro – daar wil nu bijna echt niemand meer in – krijgen de reizigers sinds een week zelfs een gratis mondkapje als ze door de poortjes stappen. Die van het niveau dat jij de ander niet kunt besmetten, maar jou niet beschermt tegen dragers van het virus.
Waar ik dus eerder 3 euro voor had betaald. Die bewaar ik maar als souvenir. Kort daarna wist ik voor 35,70 euro drie stuks van het iets professionelere type ‘ 3M’ op de kop te tikken. Dat leek een wereldaankoop. Tot afgelopen zaterdag dan toch vier machines vanuit China in Madrid aankwamen waarmee naar verluidt miljoenen ‘adequate’ mondkapjes kunnen worden gemaakt. Premier Pedro Sánchez kondigde direct na de aankondiging van een nieuwe alarmfase een vaste prijs voor de maskertjes aan. Zo blijf ik met mijn steeds te duur gekochte mondkapjes hier steeds achter de feiten aanlopen.
Lees hier de eerdere columns van Koen Greven.
