De Groningse start-up Ocean Grazer focust zich op meervoudig ruimtegebruik voor duurzame energie in de oceanen. Dat is volgens CTO van Ocean Grazer, Marijn van Rooij, hard nodig om de energiedoelen te halen. “Zo kunnen wij met ons systeem in een windpark op zee ook golfenergie opwekken en wordt overtollige energie opgeslagen om op een ander moment te gebruiken.”
Voordat dit grote systeem ontwikkeld is, wil het bedrijf eerst de losse onderdelen in de markt zetten. Te beginnen bij het opslagsysteem om overtollige windenergie in op te slaan. Deze systemen wordt onder water in een windmolenpark op zee geplaatst. Het werkt als een kleine waterkrachtcentrale. “Het verpompt water van een intern reservoir met een lage druk naar buiten, tegen de druk van de oceaan in. Eigenlijk is het een soort ballon die opgeblazen wordt. Door een klep open te zetten drukt het water uit de oceaan het water in het reservoir weer terug naar binnen. Door een turbine van waterkracht kunnen we zo energie ophalen”, legt van Rooij uit.
Hoe maakt dit product het verschil in de markt?
Door middel van energieopslag worden de verschillende tussen vraag en aanbod opgevangen. “Duurzame energiebronnen zoals wind en zon zijn variabele bronnen. Als het waait wordt er energie opgewekt, anders niet. Het tekort wordt dan opgevangen door een buffer van gasgestookte energie.”, legt Van Rooij uit. “Door de duurzame energie op te slaan in ons systeem is de buffer van gasgestookte energie steeds minder nodig.”
Het verschil tussen vraag en aanbod van energie kan verschillen per microseconden, per seizoen en alles wat daar tussenin zit. “Op microseconden niveau in het van belang om de frequentie van het net stabiel op 50 Hz te houden, hier moet het systeem heel snel kunnen schakelen. Hoe kleiner de tijdsschaal is, hoe meer laad- en ontlaad cycli je hebt in het opslagsysteem”, legt van Rooij uit.
“Ons systeem heeft bijna een oneindige hoeveelheid laad- en ontlaad cycli. Dat wil zeggen dat de hoeveelheid opslagruimte niet of nauwelijks achteruitgaat in de tijd. Dit maakt ons systeem geschikter en bovendien duurzamer dan lithium-ion batterijen. De capaciteit van batterijen wordt namelijk binnen een aantal jaar aanzienlijk minder. Dat maakt het gebruik van batterijen zeer prijzig en milieubelastend.” Bovendien kan het opslagsysteem van Ocean Grazer volgens Van Rooij op grote schaal gebruikt worden, dat is voor batterijen ook lastiger.
Toch zijn batterijen en andere vormen van energieopslag volgens Van Rooij wel nodig. “We hebben op elk niveau energieopslag nodig. Voor de opslag over lange tijdsvlakken, zoals dagen, weken of seizoenen, kunnen we ook gebruik maken van CAES (compressed air energy storage), Stuwmeren, of bijvoorbeeld waterstof.”
Wat is jullie grootste motivatie?
“We staan voor het meervoudig ruimtegebruik. De Noordzee wordt volgebouwd met windmolenparken waar onder andere de scheepvaart en visserij last van hebben. Deze windmolens leveren lang niet genoeg energie op om de doelen rondom de duurzame energie te halen. Als we die doelen willen halen, moeten we technologieën aan elkaar koppelen om op de verschillende locaties voldoende te oogsten. Daarnaast kunnen we door middel van ons opslagsysteem zorgen dat opgewekte energie van bijvoorbeeld windmolens niet verloren gaat.”
Wat was het grootste obstakel dat je moest overwinnen?
“Het is een grote uitdaging voor ons om balans te vinden tussen het ontwikkelen van de technologie en het vinden van financiering. Alle tijd die je investeert in het voor elkaar krijgen van financiële middelen zorgt voor stagnatie van het technische ontwikkeling. In Nederland heb je verschillende mogelijkheden op dit gebied zoals subsidies, leningen en investeerders, maar het aanvragen hiervan is een vak apart. We zijn daar het afgelopen jaar druk mee bezig geweest, dat moet nu zijn vruchten af gaan werpen.”
“Die investeringen zijn wel hard nodig om het product verder te kunnen ontwikkelen. We hebben de afgelopen tijd vooral getest in een laboratorium en willen nu echt in een haven gaan testen. Daar is veel geld voor nodig. Dat is een tweestrijd. Aan de ene kant heb je veel financiële middelen nodig om te ontwikkelen, maar om die middelen te krijgen moeten we laten zien wat het product is en wat we hebben ontwikkeld.”
Wat was het meest overweldigende moment dat je hebt gehad?
“Ik vond het een heel mooi moment toen we voor elkaar hadden gekregen om de investering rond te krijgen om echt een start-up te beginnen. Hiervoor zijn wij ook van het denken vanuit onderzoek op de Rijksuniversiteit Groningen naar denken vanuit een bedrijf gegaan. Het is ons gelukt om die twee zaken bij elkaar te brengen. Daarna hebben we verschillende mooie momenten gehad toen bijvoorbeeld prototypen klaar waren. Daar hebben we dan een tijd aan gewerkt en als het dan daadwerkelijk werkt wanneer we het in het water zetten, geeft dat een goed gevoel.”
Wat kunnen we het komende jaar van jullie verwachten?
“Op een kleine schaal hebben we het systeem inmiddels getest. We zijn de testen nu aan het opschalen. Zo zijn we nu bezig met een prototype van het opslagsysteem dat in een diepwatertank in een laboratorium getest gaat worden. Volgend jaar willen we het opslagsysteem echt in een haven testen. We hebben de Eemshaven hiervoor op het oog. De licenties voor testen in een realistische omgeving aanvragen, is een grote uitdaging. Dat traject zijn we nu op tijd gestart.”
Wat is jouw ultieme doel?
“We zijn nu bezig met de afzonderlijke technieken die we allemaal apart in de markt kunnen zetten. Uiteindelijk werken we toe naar de Hybride Ocean Grazer, het systeem waarin alle technieken samenkomen. Zo maken we optimaal gebruik van de ruimte om duurzame energie op te wekken en op te slaan. Vervolgens willen we kijken naar een wereldwijde uitrol van dit systeem zodat het echt in de grote oceanen van de wereld ligt.”
Achtergrondinformatie
Founders
Anthonis Vakis, Bayu Jayawardhana, Marijn van Rooij en Frits Bliek. Bliek heeft in achtergrond in de industrie. De anderen komen vanuit de Rijksuniversiteit Groningen. Een professor aan de universiteit heeft het concept geïntroduceerd.
Op de universiteit doen we nog steeds veel onderzoek naar dit concept. Daar hebben al meer dan zeventig studenten aan deelgenomen.
Year founded
In 2014 is het onderzoek begonnen. Pas in 2018 is het bedrijf daadwerkelijk opgericht.
Financial
Omzet is een van de lastige punten. Er moet eerst veel geld geïnvesteerd worden in het project voordat het geld op kan leveren.
Employees
Er lopen op dit moment twee studenten stage bij ons, een uit Frankrijk en een uit Nederland. Daarnaast zoeken we nog twee nieuwe werknemers.
Ultimate goal in a few words
Realiseren van hybride systemen, meerdere bronnen aan elkaar koppelen en dat samen met een opslagtechologie.
Inspiratie nodig? Al onze eerdere Start-ups of the Day zijn hier verzameld.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
