Na meer dan negen maanden corona pandemie, SARS-CoV-2, COVID-19 en het dragen van maskers in ons leven, kun je ze nu overal zien in Europa: de spatschermen of face shields. Een doorzichtig visier van plastic dat je gemakkelijk kunt openklappen. Ze genieten een toenemende populariteit als alternatief voor de conventionele mondkapjes. In Nederland mogen ze echter niet als vervanging van het mondkapje worden gebruikt.
De voordelen van deze maskers liggen voor de hand. Je kunt de gezichtsuitdrukkingen van mensen weer zien. Terwijl het gebruikelijke mondkapje het gezicht van de kin tot bijna de ogen bedekt. Ze zijn ook comfortabeler om te dragen.
De Hogeschool van München heeft deze spatschermen getest op hun effectiviteit. “Met onze testopstelling kunnen we precies meten hoe de verspreiding van aërosolen door dit soort maskers wordt beïnvloed”, zegt Prof. Dr. Christian Schwarzbauer, hoogleraar medische technologie en medische formatica aan de Faculteit Toegepaste Natuurwetenschappen en Mechatronica bij de Hochschule München en leider van dit onderzoek.
De onderzoekers testten zo’n masker van een Zuid-Duitse fabrikant, dat in de Duitse deelstaat Beieren heel gewoon is en steeds vaker wordt gebruikt in scholen en kinderdagverblijven. Het masker is getest onder realistische en praktische omstandigheden, aldus de wetenschapper. Er werd rekening gehouden met typische alledaagse situaties, zoals die vaak voorkomen in scholen, kinderdagverblijven, kantoren of het openbaar vervoer.
Voorbeeld 1: De testpersoon zit op een stoel en ademt uit door de neus.
Figuur 1 van de omslagfoto toont de typische verspreiding van aerosolen. In het begin stromen de druppeltjes naar beneden langs het lichaam. Net zoals het door de fabrikant wordt uitgelegd. Kort daarna buigt echter de aerosolen-stroom naar voren gebogen en breidt zich dan uit tot ver in de ruimte voor de testpersoon. Met andere woorden, als je recht tegenover iemand staat of zit die zo’n bescherming draagt, krijg je de volle lading aerosolen in je gezicht krijgen. Bovendien is het duidelijk zichtbaar dat de aerosolen tijdens de vlucht steeds meer naar boven komen en zich zo verder in de ruimte verspreiden. Dit komt door het typische temperatuurverschil tussen uitgeademde lucht en kamerlucht.
Voorbeeld 2: De testpersoon loopt door de kamer en hoest
In een ander scenario hoestte de proefpersoon verschillende keren terwijl hij door de kamer liep. Hier werd een bijzonder sterke verspreiding van de aerosolenwolk waargenomen, die zich direct na het hoesten in de ruimte verder uitbreidde. De onderzoekers benadrukken dat de aerosolen zich relatief snel verspreiden. Personen die op stoelen op de achtergrond zaten, werden blootgesteld aan een hoge concentratie aerosolen, vooral in het gebied van het gezicht en het bovenlichaam.
Volgens de onderzoekers illustreren de resultaten van deze pilotstudie de problemen van dit maskerontwerp. “Het lijdt geen twijfel dat deze maskers comfortabel zijn om te dragen, maar ze bieden geen effectieve bescherming tegen infecties”, zegt Schwarzbauer. Vooral in gesloten ruimtes, zoals scholen, kinderdagverblijven, kantoren of openbaar vervoer, hebben deze spatschermen geen praktisch nut, benadrukt Prof. Dr. med. Christian Hanshans, hoogleraar medische technologie aan de HM, die deze studie begeleidde als arts en projectingenieur.
Foto: Verspreiding van aerosolen bij uitademing door de neus. De proefpersoon ademt gelijkmatig uit door de neus zonder te bewegen of te spreken. (Foto: Christian Schwarzbauer)
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
