WENEN, 17 november 2018 – In de zomer van 2019 start het nieuwe PhD-programma Bioactief aan de Technische Universiteit van Wenen (TU). In een interdisciplinair onderzoeksproject moeten waardevolle, medisch relevante stoffen in schimmels opgespoord worden – en vervolgens op een milieuvriendelijke en kosteneffectieve manier geproduceerd.
De WHO classificeert antibioticaresistentie als een van de grootste bedreigingen voor de wereldwijde gezondheid. De ontdekking van nieuwe bioactieve stoffen met farmaceutische toepassingen is een van de grootste uitdagingen van onze tijd. Aan de Technische Universiteit van Wenen worden schimmels en planten beschouwd als een onaangeboorde bron van bioactieve stoffen. Het nieuwe doctoraatscollege TU Wenen Bioactief moet schimmel medisch relevant maken.
Paddenstoelen en planten als bron van bioactieve stoffen
“We weten al van eerdere projecten dat de natuur op dit gebied nog veel onbenutte mogelijkheden heeft. De vraag is niet of we nieuwe interessante producten zullen vinden, maar welke en hoeveel”, legt Dr. Christian Derntl van het team van begeleiders van de doctoraatsopleiding uit. De focus ligt op nieuwe antibiotica, maar ook de ontdekking van een nieuwe voedingskleur is relevant.
De TU Wenen doet al tientallen jaren onderzoek naar schimmels en beschikt over een hele bibliotheek van verschillende schimmelsoorten. In de nieuwe opleiding zal hun DNA worden onderzocht op nuttige genen. De uitgangspositie is de productiecode van interessante stoffen die uit het fungale DNA kunnen worden afgelezen. Met deze code kunnen de stoffen worden overgedragen op andere, gemakkelijker te hanteren schimmels en bacteriën – of verder worden gemodificeerd.
Het is een onderzoeksmethode die kennis uit verschillende vakgebieden combineert: Van bio-informatica tot bioprocestechnologie en microscopie. Dit netwerken vereist een intensieve samenwerking tussen studenten en begeleiders.
Duurzame productie
In het milieuvriendelijke productieproces moeten kosteneffectieve plantaardige grondstoffen zoals stro of houtafval worden gebruikt en volledig worden gerecycled. Het plantaardig materiaal dient als basis voor het leven van schimmels en bacteriën en bevat zelf interessante stoffen die nog ontdekt moeten worden voor de geneeskunde.
Derntl zegt dat farmaceutica en duurzaamheid tot op heden nog niet goed samengingen. Voor het eerst probeert de opleiding nieuwe bioactieve stoffen te ontdekken en te produceren en daarbij te denken in termen van gesloten kringlopen. Naast het gebruik van hernieuwbare plantaardige biomassa en maximale benutting van hulpbronnen, worden levenscyclusanalyses, materiaalcycli, afvalbeheer en koolstofdioxidegebruik gebruikt om de ecologische voetafdruk van het proces te minimaliseren.
Lange onderzoekstraditie
De TU Wenen heeft veel ervaring in het onderzoek van schimmels. Naast onderzoeksprojecten werkt het instituut ook aan industriële projecten in directe opdracht. Daarbij verwijst Derntl naar de gerenommeerde stamverzameling van industriële organismen (TUCIM) en succesvolle samenwerkingsverbanden op het gebied van proces- en organismeoptimalisatie.