Ook outdoorkleding kan duurzaam en dus zonder synthetische stoffen

Jan Anders Karlsson is een serie-ondernemer. Hij was medeoprichter van Makava, een start-up die een ijstheedrank op basis van lokaal fruit maakt, terwijl hij nog op de universiteit zat. Zijn betrokkenheid bij alternatieven voor synthetisch textiel begon in 2016 tijdens een reis naar Scandinavië. In die tijd merkte hij dat mensen die graag buiten zijn, meestal textiel dragen dat gemaakt is van synthetische stoffen op basis van aardolie. Een tegenstrijdigheid, vond hij. Hij wil een alternatief bieden voor synthetische stoffen op basis van aardolie in de vorm van cellulosevezels en vertelt erover in deze aflevering van Start-up-of-the-day.

Wat is je motivatie?

“De synthetische vezels begonnen hun triomftocht in de jaren vijftig en maakten vanaf de jaren zeventig een enorme groei door. Vandaag de dag wordt 69 procent van de kleding en het textiel gemaakt van synthetische stoffen op basis van aardolie. Snelle mode, gecombineerd met niet-recycleerbare gemengde vezels en microplastics, leidt tot steeds grotere ecologische problemen. Elk jaar belandt het equivalent van 50 miljard plastic flessen in onze oceanen in de vorm van microplastics.

Sommige wereldmerken hebben beloofd geen zuiver polyester meer te gebruiken. In plaats daarvan gebruiken ze gerecycled polyester. Dit kan een oplossing zijn, al is het maar ten dele. Het blijft wringen zolang je stoffen op basis van aardolie en duurzaamheid met elkaar wilt verbinden.

Aangezien de vraag naar technisch textiel in de afgelopen acht jaar met bijna 40 procent is gestegen (bron: Fibre Journal), moet de mode- en textielindustrie dringend haar afhankelijkheid van op aardolie gebaseerde materialen verminderen.

Onze missie is synthetische stoffen op basis van aardolie te vervangen door natuurlijke vezels ongekende eigenschappen te geven. Daarbij baseren wij ons op Bi-Ciruclar™. Dit betekent dat wij de technische en de biologische cyclus willen combineren. Onze vezels maken het mogelijk om van textiel weer textiel te maken in gesloten kringlopen en om textiel aan het eind van de levenscyclus te composteren, zodat het nieuwe voedingsstoffen voor de aarde vormt. Als we daarin slagen, denk ik dat het een evolutionaire stap zou zijn (lacht).”

Leg dat eens verder uit?

“In ons eerste project werken we met cellulose, dat biologisch afbreekbaar is. Maar wij zijn met onze technologie onafhankelijk van grondstoffen en kunnen – projectspecifiek – in elk geval de meest geschikte soort biomassa gebruiken.”

Heb je wel eens aan opgeven gedacht?

“Het opzetten van een start-up in de COVID-19 pandemie bemoeilijkt zaken als teambuilding. Anderzijds stelt het de betrokkenen in staat geconcentreerd aan oplossingen te werken. In plaats van op te geven, nemen we liever pauzes. Dat heeft tot nu toe altijd geholpen.”

Waarop ben je trots?

“De missie op zich is fascinerend – om als team te kunnen werken aan een passie die maatschappelijk relevant is. De samenhang van het team en het werk aan de belangrijke opdracht maken me even trots.”

Hoe ging de financiering?

“Wij zijn selectief in het kiezen van investeerders en zoeken naar een combinatie van smart money & impact investeerders. Idealiter zijn dit mensen die zelf in de sector actief zijn en over een bijbehorend netwerk beschikken. In Oostenrijk is het moeilijk om financiers te vinden die aan onze behoeften voldoen. Er is hier nauwelijks textielindustrie en er is ook weinig kennis over. Wij werken momenteel aan een aanvraag voor Horizon Europe en de Europese Innovatieraad.”

Zou er een betere vestigingsplaats voor deze start-up zijn?

“De omstandigheden kunnen beter. In andere Europese landen of in de VS is er meer bereidheid om risico’s te nemen. Niettemin levert het financieringslandschap in Oostenrijk een opmerkelijke prestatie. Geld is beschikbaar. Maar de staat alleen kan het niet. Er is ook hulp nodig van particuliere investeerders. Wij zijn uniek met onze aanpak. Maar de weinige startende ondernemingen die op een soortgelijk gebied actief zijn, ontvangen investeringen in de miljoenen.”

Waar sta je over vijf jaar?

“We hebben dan met succes ons kledinglabel Freyzein opgericht. Bovendien zullen wij met ons innovatief technisch textiel in B2B ook in andere segmenten dan de mode de brug slaan die nodig is om het zonder synthetische stoffen te kunnen stellen. Sleutelwoord: vergunningen.”

Waarin onderscheidt zich jouw product?

“Wij vervangen synthetische producten op basis van aardolie. Met Circular Design en onze technologie geven we natuurlijk textiel ongekende eigenschappen op het gebied van prestaties. Wij gebruiken secundaire grondstoffen en verminderen het gebruik van primaire materialen, giftige chemicaliën en water. We praten over bizar omdat onze producten een gesloten kringloop bereiken en aan het eind composteerbaar zijn. Het werkt ook zonder afval en microplastics.”