De corona-epidemie was niet alleen gevaarlijk voor de lichamelijke gezondheid van veel mensen. De angst voor besmetting en maatregelen als de lock-down en contactbeperkingen, leidden bij velen ook tot stress. Een internationale studie met medewerking van het Max Planck Institute heeft aangetoond dat muziek veel mensen heeft geholpen om beter om te gaan met de lockdown in het voorjaar van 2020.
Wetenschappers ondervroegen in een online studie meer dan vijfduizend mensen uit Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, India, Italië en de VS over wat muziek voor hen had gedaan tijdens de eerste lockdown van april tot mei 2020. Meer dan de helft zei dat ze muziek hadden gebruikt om met emotionele en sociale stressfactoren om te gaan.
Verwerking
“Wat opmerkelijk is, is dat het niet de muziek zelf is die bij het verwerken helpt, maar het muziekgerelateerde gedrag. Dat wil zeggen, de manier waarop mensen tijdens de crisis veranderden in hun omgang met muziek”, legt Melanie Wald-Fuhrmann, directeur aan het Max Planck Instituut voor Empirische Esthetiek, uit. “Luisteren naar muziek en het maken van muziek bieden in deze context verschillende mogelijkheden tot verwerking.”
Voornamelijk mensen met door corona ontstane sterkere negatieve emoties, gebruiken muziek als een hulpmiddel tegen depressie, angst en stress. Uit de resultaten van de enquête bleek ook dat deze strategie vooral werd gebruikt bij het luisteren naar muziek. Met name mensen met een “overwegend positieve stemming” gebruikten muziek als een substituut voor sociale interacties. Zij hadden een “gevoel van saamhorigheid en gemeenschap”. Zowel wanneer zij naar muziek luisterden als wanneer zij zelf muziek maakten. Bij het musiceren kan muziek bovendien dienen als middel tot zelfreflectie, zo schrijven de onderzoekers.
Nieuw muziekgenre
behalve neologismen als “incidentiewaarde”, “toiletpapierhysterie” of “vaccinatie-afgunst”, heeft de pandemie ook een nieuw muziekgenre doen ontstaan: de “coronamuziek”. Het gaat bij deze muzikale reacties op de coronacrisis niet alleen om volledig nieuw gecomponeerde stukken. Ook specifieke, thematische playlists en bekende liedjes waarvan de tekst is herschreven zodat deze op de crisis slaan, behoren daartoe.
Belangstelling voor coronamuziek bleek een belangrijke rol te spelen bij de vraag of iemand zich tijdens de crisis met muziek bezighield. “Hoe groter de belangstelling, hoe meer steun muziek bood bij het verwerken van de crisis”. Deze bevinding onderstreept het belang van realtime creatieve reacties in tijden van crisis, aldus de onderzoekers. Door middel van coronamuziek hadden de mensen een manier om collectief te reageren op de huidige sociale uitdagingen. Bovendien versterkte deze bijzondere muziek de veerkracht van het individu en de gemeenschap. De onderzoekers zien in de resultaten van de studie ook een bijzondere betekenis met betrekking tot het maatschappelijk debat over de “systemische relevantie” van muziek en cultuur.
Foto: Luisteren naar muziek kan depressie, angst en stress verlichten. Tijdens de eerste Corona Lockdown in april en mei 2020 gebruikten veel mensen muziek om beter met de situatie om te gaan. © MPI für empirische Ästhetik
Ook interessant:
Hoe de wetenschap via de muziek grip probeert te krijgen op het stressniveau van de moderne mens
