Hoe gaan wetenschappers samen met bedrijven en maatschappelijke organisaties de Nederlandse overstap naar duurzame energie en mobiliteit versnellen? En hoe kan jij ons daarbij helpen?
Mijn droom kwam uit!
Ik kreeg deze week groot nieuws: NEON, een groot onderzoeksvoorstel dat ik schreef (samen met meer dan 20 professoren en 20 bedrijven!) is door NWO goedgekeurd. We gaan 32 wetenschappers aanstellen die de komende vijf jaar gaan uitzoeken hoe we Nederland het snelst en kosteneffectiefst over kunnen laten schakelen naar duurzame energie en mobiliteit.
Voor mij persoonlijk echt geweldig want ik heb meer dan vier maanden vrije tijd geïnvesteerd in een wild idee waar ik ineens mee wakker werd. En nu is het nog gelukt ook. Het voelt nog steeds onwerkelijk. Echt een dream come true!
Topteam
Ik wil even Ben Rutten bedanken die dit subsidievoorstel onder mijn aandacht bracht en zich drie slagen in de rondte heeft gewerkt om partners aan boord te brengen, intentieverklaringen los te troggelen, mee te schrijven, en nog heel veel meer. Geweldig gedaan Ben! Prof. Maarten Steinbuch was onze inspirerende, snel schakelende rots in branding en prof. Floor Alkemade wist het voorstel steeds naar een hoger plan te tillen. En dan heb ik het nog niet over Naud (!), Reint-Jan, Saskia, Korneel, Pavol, Rudi, Derk, Jan, Geert, Roland en vele vele anderen: topteam!
Wat gaan wij doen?
Ik mag van de juristen nog niet teveel zeggen totdat iedereen de consortiumovereenkomst heeft getekend maar de grote lijn kan ik wel verklappen aan de hand van deze figuur:
De buitenring met werkpakket 1 tot en met 6 bevat allerlei technologische ingrediënten die nodig zijn voor een duurzaam energie- en mobiliteitssysteem. Daarbij kijken we ook heel nadrukkelijk naar mogelijk baanbrekende opties. Bij energy supply kijken we bijvoorbeeld niet alleen naar gewone zonnepanelen maar ook naar kant en klare dakelementen waar de zonnepanelen vanuit de fabriek al opgeplakt zijn. Bij windenergie kijken we niet alleen naar gewone windturbines maar ook naar vliegers en vliegtuigen die minder materiaal nodig hebben om windenergie te oogsten. Bij elektrische mobiliteit kijken we ook naar schepen. Bij laden kijken we ook naar hoe je vrachtwagens direct op het middenspanningsnet kunt laden. Bij nieuwe mobiliteit kijken we ook naar voertuigdelen en het combineren van personen- en goederenvervoer. Enzovoort.
Inpassen in maatschappij
Vervolgens gaan psychologen, juristen, experts op het gebied van computerstandaarden en ‘transitiekundigen’ nadenken over hoe we die technieken zouden kunnen inpassen in onze maatschappij en of we dat eigenlijk wel willen. Worden we bijvoorbeeld vrolijk van zo’n windvlieger omdat je hem veel minder ziet en hoort of vinden we het juist helemaal niks? Hoe moeten we de huidige wet en regelgeving aanpassen om flexibel gedrag (bijvoorbeeld laden buiten spitstijden) te mogen belonen? Hoe zorgen we voor energy justice? Enzovoort.
En dat plakken we allemaal aan elkaar met een integraal model (mijn kindje, samen met prof. Floor Alkemade). Met dat model gaan we echt doorrekenen wat verschillende opties kosten en opleveren op basis van de input uit alle andere werkpakketten. Bijvoorbeeld: hoeveel opslag en investeringen in het elektriciteitsnet heb je nu eigenlijk nodig als je alle energie haalt uit wind op de Noordzee en/of zon op daken? Hoe kan het net al die elektrische auto’s het beste aan? Op die manier kunnen we voorrekenen wat goede opties zijn om onze gezamenlijke uitdagingen op het gebied van energie, mobiliteit en klimaat te adresseren.
Dat klinkt allemaal vrij logisch, denk ik. Toch is dit voor zover ik weet het eerste project waarbij we die sociale wetenschappers en technische wetenschappers tegelijk scenario’s laten maken en waarbij we zulke scenario’s ook direct proberen te kwantificeren.
Ogen en oren buiten ons vakgebied
Wat kun jij doen?
Wetenschappers hebben de neiging om zich in ivoren torens op te sluiten. Vaak kijken ze alleen naar de wetenschappelijke literatuur en die loopt zo maar vijf tot tien jaar achter op de laatste ontwikkelingen in het bedrijfsleven. (Denk aan prijzen of energie die nodig is bij productie.) Ook zijn ze zich vaak niet goed bewust van wat er in andere disciplines gebeurt, laat staan wat er in de politiek en maatschappij gebeurt. Wij hebben dus mensen nodig die onze ogen en oren buiten ons vakgebied zijn.
Ook vind ik dat wetenschappers meer moeite moeten doen om in de gepolariseerde discussie rond klimaat, energie en mobiliteit te zorgen dat de juiste feiten worden gebruikt. Hoeveel energie kunnen we nu bijvoorbeeld echt opwekken op ons deel van de Noordzee? Hoeveel CO2 wordt er nu en in de toekomst uitgestoten bij het maken van batterijen? Enzovoorts. Als je mijn andere artikelen op deze site bekijkt zie je dat dit veel tijd kan kosten. Daarom hebben we hulp nodig van mensen die signaleren dat er foute informatie wordt verstrekt en die ons helpen de juiste informatie te verspreiden.
Ik weet dus zeker dat ik jouw hulp wil maar om eerlijk te zijn weet ik nog niet precies hoe ik dat aan moet pakken en wie er eventueel wil helpen. (Het is vrijwilligerswerk.) Maar bij deze alvast een paar ideeën:
Bijdragen aan een wiki met daarin de actuele cijfers (met bronvermelding) voor scenario’s.
Modereren van de wiki.
Ons er op wijzen dat de media foute informatie verspreiden.
Foute informatie in de media zelf weerleggen onder verwijzing naar de wiki.
Filmpjes monteren waarin ik of iemand anders dingen uitlegt (ik ben er niet handig in).
Etcetera.
Graag hoor ik van jullie meer ideeën op twitter in dit draadje.
Over deze column:
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Mary Fiers, Jan Wouters, Floris Beemster, Bert Overlack, Lucien Engelen, Tessie Hartjes en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins uit te vinden hoe de toekomst eruit zal zien. De columnisten, af en toe aangevuld met gastbloggers, zijn allemaal op hun eigen manier bezig met oplossingen voor de problemen van onze tijd. Zodat Morgen Beter wordt. Hier alle eerdere afleveringen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
