- Volgens een recente studie zijn de grootste meren in de wereld tussen 1992 en 2020 met 53% geslonken.
- De afname van zoetwaterbronnen beperkt zich niet alleen tot droge gebieden. Ook in vochtige gebieden is er sprake van een aanzienlijk waterverlies, een probleem dat volgens de onderzoekeres niet niet over het hoofd mag worden gezien.
Uit een recente studie blijkt dat meer dan de helft van de grote meren in de wereld een aanzienlijk waterverlies lijdt, waarbij 53% van de meren tussen 1992 en 2020 zal krimpen. De belangrijkste oorzaak is klimaatverandering, waardoor de waterschaarste voor landbouw, waterkracht en menselijke consumptie toeneemt. Jaarlijks gaat er zo’n 22 gigaton water verloren. Dat is gelijk aan zeventien keer het volume van Lake Mead, het grootste reservoir in de VS.
Het onderzoek, dat werd uitgevoerd onder leiding van oppervlaktehydroloog Fangfang Yao van de Universiteit van Virginia, benadrukt dat 56% van de afname van natuurlijke meren wordt veroorzaakt door de opwarming van het klimaat en menselijke consumptie.
Afnemende zoetwaterbronnen: Een wereldwijd probleem
Onderzoekers analyseerden satellietmetingen, klimaat en hydrologische modellen van bijna 2.000 grote meren, die goed zijn voor 96% van de natuurlijke meeropslag op aarde en 83% van de reservoirs. Zij ontdekten dat enkele van ‘s werelds meest vitale zoetwaterbronnen, waaronder de Kaspische Zee tussen Europa en Azië en het Titicacameer in Zuid-Amerika, in een alarmerend tempo water verliezen. Zo zijn de Spaanse reservoirs in het noordoosten van Catalonië na maanden van droogte nog maar voor 26% gevuld, terwijl dat in 2022 nog 58% was. Bij het Italiaanse Gardameer is het waterpeil met vijftig procent gedaald ten opzichte van 2022 als gevolg van ernstige droogte.
De studie maakt melding van aanzienlijk waterverlies in vochtige gebieden, wat volgens Yao een probleem is dat “niet over het hoofd mag worden gezien.” Uitdrogende meren bedreigen de drinkwatervoorziening, irrigatiesystemen, lokale ecosystemen en trekvogels, terwijl ze ook stofstormen veroorzaken. Aangezien een kwart van de wereldbevolking leeft in bekkens waar waterverlies optreedt, zijn de gevolgen van deze krimpende meren enorm.
Oorzaken: Klimaatopwarming en menselijke consumptie
Klimaatopwarming en menselijke consumptie zijn de twee belangrijkste factoren die de achteruitgang van natuurlijke meren veroorzaken. Uit de studie blijkt dat activiteiten als overmatige wateronttrekking, hebben geleid tot het opdrogen van meren zoals het Aralmeer in Centraal-Azië en het Dode Zeegebied in het Midden-Oosten. Ondertussen zijn meren in Afghanistan, Egypte en Mongolië aangetast door de stijgende temperaturen, waardoor er meer water verloren gaat in de atmosfeer.
Sedimentophoping werd geïdentificeerd als de belangrijkste oorzaak van waterverlies in reservoirs. De bouw van dammen in afgelegen gebieden, zoals het Binnen-Tibetaanse Plateau, heeft bijgedragen tot een stijging van het waterpeil in 25% van de meren.