Wanneer het gaat over Eindhoven Airport, gaat het bijna automatisch en in dezelfde moeite over groei. In het jaarverslag van het vliegveld valt te lezen dat “een verdere groei van Eindhoven Airport nodig zal zijn, om de ambities van de regio waar te maken” (Eindhoven Airport, 2018). De vraag is echter of groei in het aantal vluchten wel het uitgangspunt moet zijn in een wereld waarin het twee voor twaalf is met het oog op klimaatverandering. Misschien moet het vliegveld wel helemaal van functie veranderen. Hoe ziet het vliegveld van de toekomst eruit?
Een volledig duurzaam vliegveld. Kan dat eigenlijk wel? Vliegen is bijna per definitie een niet duurzame manier van verplaatsen. Het vliegen zelf zorgt al voor een enorme uitstoot van CO2 en NOx per persoon. Tel daar nog eens bij op dat verreweg het grootste deel van de reizigers van Eindhoven Airport met de auto komt, of wordt gehaald en gebracht, en je komt op een flinke emissie per reiziger uit.
Elektrisch vliegen lijkt hier de perfecte oplossing voor. Minder uitstoot en stille vliegtuigen die de overlast voor omwonenden beperkt. Het opwekken van duurzame energie met zonnepanelen langs de landingsbanen, om daar vervolgens je vloot weer mee op te laden. Het klinkt allemaal prachtig, maar het is helaas nog toekomstmuziek.
Accu’s zijn op dit moment nog te zwaar om op een efficiënte manier passagiersvluchten te dragen, ter vergelijking: een kilo kerosine levert op dit moment nog vijftig keer zo veel energie op als een kilo accu (RTL Z, 2018). Easyjet is in samenwerking met startup Wright Electric op dit moment de enige grote luchtvaartmaatschappij die elektrisch vliegen als een serieuze optie ziet. Zij hebben het over een eerste hybride (dus niet eens volledig elektrische) lijndienst in 2027. Grote bedrijven als Airbus en Boeing zien het überhaupt niet als een serieuze mogelijkheid, zolang accu’s niet beter (minder zwaar) worden (RTL Z, 2018).
“…Zo kan Eindhoven airport de boeken in gaan als het meest duurzame vliegveld ter wereld, zonder dat er ook maar één vliegtuig vertrekt….”
Hoe moet een duurzaam vliegveld van de toekomst er dan uitzien? Misschien moet een vliegveld in de toekomst helemaal geen vliegveld meer zijn, maar meer een soort multimodale hub met de meest geavanceerde technische snufjes. Snelle autonome verbindingen met andere knooppunten zoals bedrijventerreinen, omliggende gemeenten en stations. De allerbeste virtual-reality (VR) vergadermogelijkheden die fysieke verplaatsingen kunnen vervangen. Een ‘experience center’ waar je virtuele stedentrips kunt doen over de hele wereld. Hyperloop verbindingen die aangesloten zijn op een Europees netwerk van snelle treinverbindingen. Een verbeelding die past bij de slimste regio ter wereld. Een proeftuin van wat Brainport aan high-tech en design te bieden heeft. Zo kan Eindhoven airport de boeken in gaan als het meest duurzame vliegveld ter wereld, zonder dat er ook maar één vliegtuig vertrekt.
Verhogen van economisch concurrentievermogen en aantrekkingskracht door het aantal vluchten te beperken. Het klinkt gek, maar bedrijven zijn juist op zoek naar duurzame alternatieven voor vliegen. “We willen wel minder vliegen, maar we doen veel zaken in het buitenland, dus we kunnen niet zonder!” een veel gehoorde anekdote. Uit schuldgevoel wordt er steeds vaker CO2 gecompenseerd voor werknemers die voor meetings de hele wereld over vliegen. Prachtig natuurlijk, maar daar wordt het vliegen zelf niet minder vervuilend van. Bedrijven willen wel het aantal vlieguren verminderen, maar dit is lastig als je ook internationaal wil opereren.
“Altijd maar blijven groeien in het aantal vluchten is niet het antwoord op alles. Er zijn andere manieren van groeien.”
Een Eindhoven “Airport” 2.0 met snelle (trein)verbindingen naar grote Europese steden en een superrealistische VR-ervaring voor het (virtueel) bijwonen van meetings in minder bereikbare of verder weg gelegen gebieden kan hierbij oplossing bieden. Multinationals die graag duurzaam willen opereren zullen zich in Eindhoven willen vestigen, omdat ze dan CO2-neutraal als multinational over de hele wereld kunnen opereren. Drie vliegen in één klap: Minder CO2-uitstoot, minder (geluids)overlast voor de bewoners in de omgeving en een beter imago voor bedrijven in regio Eindhoven die hier gebruik van maken.
Altijd maar blijven groeien in het aantal vluchten is niet het antwoord op alles. Er zijn andere manieren van groeien, die wellicht niet of minder ten koste gaan van omwonenden of het milieu. Eindhoven Airport zonder vluchten is misschien niet realistisch, maar het realiseren van groei zonder dat het aantal vluchten feitelijk toeneemt, is een belangrijk alternatief waar tot nu toe weinig aandacht aan geschonken werd. Tijd voor Eindhoven Airport om eens verder te kijken dan de eigen neus lang is. Tijd voor een duurzaam Eindhoven “Airport” 2.0, wat past bij de slimste regio ter wereld!
Deze bijdrage van Rens Mulder verscheen eerder als blogpost op Brabantadvies.nl. Rens Mulder is stadsgeograaf en data-analist bij het Brabants Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Telos.
Het artikel werd geschreven naar aanleiding van de werkgroep ‘van buiten naar binnen’ van de Proefcasus Eindhoven Airport. De Young Professionals Brabant (onderdeel van BrabantAdvies) werden hierin op uitnodiging van Pieter van Geel, onafhankelijk verkenner Proefcasus Eindhoven Airport, en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gevraagd hoe een duurzaam innovatief Eindhoven Airport er in 2030 uit kan zien.
Bronnen:
Eindhoven Airport. (2018). Eindhoven Airport: Jaarverslag 2017.
Proefcasus Eindhoven Airport (2019). Over de proefcasus.
RTL Z (2018, 29 oktober). Easyjet werkt aan elektrisch vliegtuig voor Amsterdam-London.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
