Henk Ouwerkerk bedacht tijdens zijn studie werktuigbouwkunde aan de TU in Eindhoven een systeem om gecombineerde stoom/gasturbines ‘on demand’ extra elektriciteit te laten produceren. Nu, vijftien jaar later, is zijn idee een product geworden dat hij gaat verkopen met zijn bedrijf Heat Power. Volgend jaar komt het voor het eerst op de markt.
Wat motiveerde je om Heat Power op te richten en welk probleem loste dit op?
„Ik wilde altijd al ondernemer worden en ik heb ook altijd allerlei ideeën. Daarvan had ik er een paar opgeschreven en bij deze dacht ik dat het wel iets zou kunnen worden. Ik heb het geluk gehad dat ik van de TU/e tijdens mijn master en daarna promotie Werktuigbouwkunde de vrijheid kreeg om een prototype te ontwikkelen. Mijn idee was om de productie van elektriciteit door bestaande gecombineerde stoom/gasturbines sneller laten reageren op de marktvraag. Zodat de turbine meer elektriciteit produceert als er meer vraag is, en minder als er minder vraag is. Deze innovatie is met name interessant voor kleine fabrieken die stoom gebruiken, bijvoorbeeld voor het verwarmen van grondstoffen tijdens hun productieproces. De combinatie van een stoom/gasturbine die stroom kan opwekken, heb je namelijk al wel in de grote energiecentrales. Maar die turbines draaien volcontinu en op basis van een vaste luchtstroom. Die kan je niet van het ene op het andere moment aan- of uitzetten. Bij ons systeem, de Rankine Compression Gas Turbine (RCG), kan dat wel. Hoe? We laten de stoomturbine de compressor van de gasturbine aandrijven. Vervolgens bepalen we met een speciale klep hoeveel lucht er wel of niet door de stoomturbine gaat. Hoe meer lucht je inlaat, hoe meer productie van elektriciteit er door de aan de turbine gekoppelde generator gemaakt wordt. Je kan zo op elk moment precies zoveel elektriciteit produceren als je nodig hebt. Daarmee bespaar je als bedrijf kosten. Want je hoeft dan geen energie in te kopen bij een externe leverancier. Als je meer stroom produceert dan nodig voor je eigen productieproces, kan je die verkopen als er vraag naar is. Daar kan je op verdienen. Onze Rankine Compression Gas Turbine produceert dus elektriciteit on demand. Dat is heel nuttig. Want op momenten dat er al veel duurzame zonne- en windenergie opgewekt wordt, wil je juist géén stroom leveren. Daar heeft niemand iets aan. Dan kan het elektriciteitsnet overbelast raken.”
Wat was het grootste obstakel dat jullie moesten overwinnen?
„Onze turbine is een industrieel hard ware product. De ontwikkeling van idee naar werkend systeem in een fabriek moet je financieren. Voordat je daar bent, zit je al op een investering van 1 miljoen euro. Dan doe je niks geks. De stoomturbine die we moesten kopen was voor ons het duurste component. Ik vond een gebruikt exemplaar in Duitsland. De nieuwprijs is 150.000 euro. Maar deze kocht ik voor 10.000 euro. Voor elke stap in de ontwikkeling van Heat Power trok ik investeerders aan en gaf ik aandelen uit. In het begin waren dat business angels uit mijn eigen netwerk, later investeringsmaatschappijen. Ook vroeg ik subsidie aan voor innovatie op het gebied van energie bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Dat zoeken naar geld was de helft van het werk. Ook heb ik er zelf jarenlang onbetaald tijd en geld ingestoken. Vanuit het bedrijf hebben we voor derden energieconsultancy gedaan. Daardoor verdienden we geld. Dat stopten we in het bedrijf. Vanuit die bonte mix van inkomsten zijn we steeds verder gekomen. In de beginfase was ik in de avonduren ook nog vrachtwagenchauffeur voor een van mijn business angels die in de vleesindustrie zat. Ook heb ik voor een bierbrouwer ’s avonds vrachtwagens vol kratten bier bij distributiecentra van supermarkten bezorgd. Ik ben een avondmens. Dus dat was geen probleem. Dan begon ik de volgende ochtend om 10 uur weer te knutselen aan het prototype voor mijn eigen bedrijf.”
Wat was de grootste doorbraak tot nu toe?
„Dat was de pilot in de fabriek van Hout Industrie Schijndel eind afgelopen jaar. Daar is onze Rankine Compression Gas Turbine feitelijk in het productieproces geïntegreerd. Daardoor hebben we kunnen demonstreren dat onze turbine snel kan schakelen terwijl het geen hinder veroorzaakt voor het productieproces.”
Wat kunnen we komend jaar van Heat Power verwachten?
„Dan brengen we ons eerste real scale commerciële exemplaar op de markt. Het exemplaar in de pilot bestaat maar uit één module. Je hebt er meerdere nodig om rendabel te zijn omdat je dan meer elektriciteit kunt opwekken. We hebben nu drie potentiële klanten. Maar we hopen op meer.”
Waar willen jullie binnen vijf jaar zijn met Heat Power? Wat is jullie ultieme doel?
„Dat afnemers van stoomturbines via de gevestigde leveranciers de Rankine Compression Gas Turbine als extra optie kunnen kiezen. De markt in Europa is met 25.000 bedrijven die stoom gebruiken groot genoeg voor ons, hoewel het een nichemarkt blijft. Het gaat immers alleen om bedrijven die stoom gebruiken tijdens hun productieproces en die flexibel elektriciteit willen produceren.”
Wat verbetert de innovatie van Heat Power ten opzichte van producten op de markt in jullie segment?
„Dat je met deze turbine alleen extra elektriciteit hoeft te produceren als er vraag naar is: ter aanvulling op de zeer moeilijk te regelen levering van duurzame energie zoals uit zon en wind.”
Geïnteresseerd in start-ups? Lees hier alle artikelen uit onze serie.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
