Dieselmotoren worden beschouwd als een van de grote veroorzakers van luchtverontreiniging en klimaatverandering. En dieselauto’s spelen daarbij slechts een relatief kleine rol. Vrachtwagens, locomotieven, zware machines en schepen zijn veel belangrijker. Zo wordt bijvoorbeeld ongeveer 85 procent van alle zeevracht wereldwijd vervoerd met behulp van dieselmotoren. Veerboten worden ook van oudsher aangedreven door dieselmotoren. Dit zou echter binnen afzienbare tijd kunnen veranderen. Althans in Europa. Wetenschappers hebben een milieuvriendelijke, elektrisch aangedreven veerboot ontwikkeld als onderdeel van het door de EU gefinancierde E-Ferry project.
Voor de ongeveer zesduizend inwoners van het Deense eiland Aeroe is de veerboot de enige manier om naar het vasteland te komen. “De nieuwe veerboot Ellen wordt volledig aangedreven door elektriciteit uit hernieuwbare bronnen en heeft geen reservegenerator aan boord. Dit betekent dat Ellen een echt emissievrije veerdienst tot stand brengt”, zegt Halfdan Abrahamsen, media- en informatiemanager bij Ærø EnergyLab, de hoofdpartner van het project. “Door een oude dieselveerboot te vervangen door een volledig elektrische veerboot die op hernieuwbare energie vaart, hebben we laten zien hoe we de koolstofvoetafdruk van het eiland drastisch kunnen verminderen.”
Extreme efficiëntie
Het ontwikkelen van deze revolutionaire veerboot was geen gemakkelijke taak, legt Abrahamsen uit. Elk onderdeel, van de romp tot de batterijen en de lader zelf, is ontworpen met het oog op extreme efficiëntie, zegt hij. De romp moest zo worden ontworpen dat hij een minimale weerstand had en met een minimaal energieverbruik kon varen. Er moest ook plaats worden gemaakt voor de 840 batterijen. Daarvoor ontwikkelden de onderzoekers een uiterst compact systeem en software zodat alle batterijen snel kunnen worden opgeladen. Een van de belangrijkste aspecten, volgens Abrahamsen, was de lader.
“Als de lader niet heel snel en stevig is aangesloten wanneer het schip in de haven aankomt, kan de operator niet genoeg stroom krijgen om het schip draaiende te houden”, legt hij uit. “Elke onderbreking of slechte lading zal resulteren in vertragingen of uitval.”
Actieradius
Om de dieselveerboot van Aeroe te vervangen, moet de ferry vijf retourvaarten per dag maken. “Ik ben blij te kunnen zeggen dat het schip niet alleen aan deze norm heeft kunnen voldoen, maar alle verwachtingen heeft overtroffen”, zegt Abrahamsen verheugd. Volgens hem heeft het project aangetoond dat de veerboot in staat is om zelfs tot zeven retourvaarten per dag te maken. De boot was ook tien minuten sneller dan de dieselveerboot. Bovendien presteert Ellen ook beter dan alle e-ferries omdat ze zeven keer langer werkt tussen twee oplaadbeurten.
“We varen 22 zeemijl tussen ladingen, dat is ongeveer 40 kilometer”, vertelt Abrahamsen. “Dat bereik is meer dan genoeg voor de behoeften van Aeroe en genoeg om tussen 65 en 80 procent van alle Scandinavische veerbootroutes en ten minste 900 Europese routes te bedienen.” Wat milieuvriendelijkheid betreft, is Ellen onverslaanbaar, zeggen de wetenschappers. Zij schatten dat de veerboot jaarlijks 2.520 ton CO2 bespaart en meer dan een halve ton minder schadelijke deeltjes uitstoot.
“De energie-efficiëntie van de e-ferry iss 85 procent. Dat is meer dan het dubbele van een conventionele dieselmotor” vertelt Abrahamsen. Een ander pluspunt waar Abrahamsen op wijst is dat de nieuwe veerboot ook geld bespaart. “Hoewel de initiële investering iets hoger ligt, zien de exploitanten de besparingen na vier tot acht jaar. Het is duidelijk goedkoper om batterijen op te laden dan om een tank met diesel te vullen.”
Ook interessant:
Van CO2 gemaakt methanol als duurzame scheepsbrandstof
Duurzaam pendelen tussen de Stockholmse eilanden met de elektrische veerboot
Elektrische duwboot helpt binnenvaart naar emissieloze toekomst