Iedere week kijken we met EV-specialist en Innovation Origins-columnist Auke Hoekstra naar wat hem opviel in de actualiteit of wat hij tegenkomt als het gaat over de verduurzaming van onze aarde. Deze week vervangt hij vliegtuigen voor VR-brillen.
Ook Auke ontkomt er niet aan in de actualiteit. Het is corona wat de klok slaat. “Ik moet oppassen dat ik niet ga roepen dat stilleggen van fabrieken in China een goede zaak is omdat het tot een schonere lucht leidt.”
Maar dat er nu een stuk minder gevlogen wordt daar is hij allerminst rouwig om: “Ik snap sowieso niet dat we denken fysieke verplaatsing nodig te hebben om tot inzichten te komen. Vliegen is de eerste keer wel gaaf. Maar eigenlijk is het een hele onaangename manier van reizen. Je wordt zo snel mogelijk aan boord van een vliegtuig geknuppeld, daar is niet zoveel aan. En ook hotels – als je het betaalbaar wil houden – vind ik niet bijzonder”
En ook de denkwijze van een cultuur doorgrond je niet gemakkelijk als toerist, denkt Auke. “Ik zou willen snappen hoe mensen denken in China. Maar als ik in een vliegtuig stap en een maand ga rondtrekken kom ik er niet achter. Ik zal ongetwijfeld veel leren, maar blijf nog steeds een toerist. Een outsider. Mensen denken door ergens heen te vliegen en te ervaren dat ze dan weten hoe mensen daar denken.”
Meer mogelijk
“Ik denk dat je mensen pas echt leert kennen als je samen aan een probleem werkt, zoals studenten doen in een collegezaal. We hebben een beetje een ouderwetse kijk op contact. Dat heeft een nieuwe invalshoek nodig. Je kunt nu mailen, twitteren en videobellen. Maar daarin laten we echt nog te veel liggen denk ik. Er is hiermee nog zoveel meer mogelijk.”
Als voorbeeld vertelt Auke over zijn tijd bij KPN toen een deel van het bedrijf verhuisde van Den Haag naar Groningen. Om de communicatie tussen de beide locaties soepel te laten verlopen werd er een speciale videobel-kamer ingericht. “Dat was best speciaal zo’n vijftien jaar geleden. We hadden een kamer met goede akoestiek, snelle internetverbinding en een scherm op de achtergrond. Dat werkte heel erg fijn. Zo fijn zelfs, dat ik een keer tijdens een gesprek met iemand, hem een pen wilde aanreiken toen die van hem het niet meer deed. Ik was er voor een seconde van overtuigd dat ik echt die pen kon aanreiken.”
“Een beetje beeld voegt veel toe aan een gesprek. Met alleen een crappy camera op je laptop, kun je wel zien hoe iemand reageert op een voorstel. Maar dit heeft nooit prioriteit gehad en is eigenlijk al jaren hetzelfde. Dat is zonde, want als je een fysieke afspraak maakt, doe je dat ook niet op een willekeurige straathoek. Wat nu als je een VR-bril opzet en gewoon naast elkaar kunt vergaderen? Nu staat de techniek nog in de kinderschoenen, maar ik ben ervan overtuigd dat dit over een aantal jaren helemaal zo gek nog niet is. Zeker als je in zo’n omgeving rond kunt lopen en elkaars reactie kunt zien. Congressen kun je dan voortaan digitaal houden, daarvoor hoef je dan niet meer in een vliegtuig te stappen gelukkig.”
Rondslenteren in Taj Mahal
Zouden mensen hierdoor echt minder het vliegtuig gaan nemen? Zelf denkt Auke van wel, maar hij snapt ook dat rondlopen in VR lang niet in de buurt komt van ergens zelf rondlopen. Maar hoe langer hij uitweidt over de verschillende mogelijkheden – spieren in het gezicht meten met infrarood, een jasje vol sensoren om het lichaam in VR weer te geven, 3D-modellen voor gezichtsuitdrukkingen – hoe enthousiaster hij wordt. “Hoe meer ik er over nadenk, hoe gaver ik het ga vinden. Stel je voor dat je zo’n bril op doet en je kunt in je eigen tempo rondslenteren in de Taj Mahal. En mij lijkt het dan zo leuk om een rondleiding te krijgen van Indiase student – want die lopen er op de TU/e heel veel rond – die de geschiedenis goed kent. Is dat niet minstens net zo gaaf als er fysiek heengaan?”
Auke wordt nu echt enthousiast: “Waar ik zelfs van heb gedroomd is om zo’n model te maken van de oude Griekse beschaving. Dus dan loop je niet rond in ruïnes, maar zie je hoe het er toen uit zou hebben gezien. Het zou dan helemaal mooi zijn als je dan van historische figuren uit die tijd wordt rondgeleid. Ik zie dat binnen een aantal jaar wel gebeuren. Het heeft wel wat weg van StarTrek, Beam me up, Scotty. Waarom zou je nog vliegen als je ook kunt teleporteren? Want daar heeft het wel wat van weg hè.”
Deze virtuele werkelijkheid houdt volgens Auke niet alleen vliegtuigen aan de grond, maar helpt het studenten hun opleiding zelf vorm te geven. “In de wetenschap moet je steeds meer weten van specifieke onderwerpen. Mijn neef bijvoorbeeld wil een opleiding volgen om hele specifieke implantaten te maken, neigend naar cyborgs. Maar hier is geen opleiding voor. Hij is nog niet begonnen met studeren, maar het zou voor hem toch super zijn als hij via VR een vakkenpakket kan samenstellen. Dat hij bepaalde vakken fysiek aan de universiteit volgt, maar andere specialistische onderwerpen via VR.”
