Vorige week kondigde de Zweedse accufabrikant Northvolt 1600 ontslagen aan – 20% van het personeelsbestand – en een algehele herschikking van de activiteiten. “De beslissingen zijn noodzakelijk om ons aan te passen aan de huidige realiteit en om het succes van Northvolt op de lange termijn mogelijk te maken,” verklaarde Peter Carlsson, ceo van het bedrijf.
Northvolt is vaak Europa’s baken van hoop genoemd in de wereldwijde race om de productie van batterijen voor elektrische voertuigen (EV), een markt die wordt gedomineerd door de Chinese producenten CATL en BYD. In de acht jaar dat het bedrijf bestaat, heeft het $15 miljard opgehaald – meer dan elke andere Europese particuliere startup – en heeft het deals gesloten met autofabrikanten als Volkswagen en Volvo.
Waarom dit belangrijk is:
De meeste batterijen voor elektrische auto’s worden geproduceerd in China en Europa loopt achter in de productie. Een lokale productieketen voor batterijen is nodig om Europa concurrerend en minder afhankelijk te houden.
Ondanks de snelle groei heeft Northvolt moeite om haar productiecapaciteit te verhogen. Begin 2024 kondigde het bedrijf aan dat het zijn productiecapaciteit verdrievoudigde tot 60.000 batterijcellen per week. Toch is deze hoeveelheid ver verwijderd van de aangekondigde jaarlijkse productie van 1 GWh aan batterijen – nodig om 17.000 auto’s van stroom te voorzien. Gefrustreerd door de trage opbouw, annuleerde BMW – een van de grootste aandeelhouders – in juni een contract voor batterijcellen ter waarde van $2 miljard en nam in plaats daarvan zijn toevlucht tot Samsung. De lager dan verwachte groei van de vraag dwong het bedrijf ook om in de kosten te snijden.
Strijd om concurrentie
Terwijl de Europese batterijkampioen tegenwind ondervindt, wordt de onvoorbereidheid van de batterij-industrie op het oude continent blootgelegd. “We proberen Europese capaciteit op te bouwen op basis van een wereldwijd vrijhandelssysteem en business as usual. We zouden nog veel meer voorbeelden kunnen geven van bedrijven die werken aan de netto nul overgang, en die niet kunnen slagen,” benadrukt David Peck. Hij is universitair hoofddocent kritische materialen en productontwerp aan de Technische Universiteit Delft.
Julia Poliscanova, senior directeur voertuigen en elektrische mobiliteit bij NGO Transport & Environment (T&E), benadrukt ook de rol van de mondiale dynamiek die de groei van Norhvolt belemmert. “China is bereid om uitstekende technologie die we in Europa nog niet hebben goedkoper te verkopen. Dit maakt het voor Europese bedrijven ongelooflijk moeilijk om te concurreren.”
Beijing, dat een efficiënte productieketen heeft opgezet, domineert de batterijproductie en heeft meer productiecapaciteit dan de rest van de wereld. Volgens EV Volumes werd er in 2023 meer dan 680 GWh aan batterijcellen geproduceerd. Het Chinese bedrijf CATL was veruit de grootste producent, met meer dan 243 GWh aan geproduceerde cellen, gevolgd door landgenoot BYD met 117 GWh.
Alles voor de batterij-industrie in Europa
Wat is dan de uitweg? Volgens Poliscanova moet Europa “alles op alles zetten, anders gebeurt het niet”. Het gebrek aan een duidelijke strategie in Europa om lokale productie te ondersteunen onderstrepend, kunnen er volgens haar drie dingen worden gedaan om de sector te stimuleren. Ten eerste, de huidige CO2-regelgeving handhaven om autofabrikanten te dwingen hieraan te voldoen. Ten tweede moeten de importtarieven worden verhoogd om lokale producenten te belonen. Tot slot moet er geld uit het EU-batterijfonds ter waarde van €3 miljard gaan stromen om Europese batterijbedrijven te financieren.
En er is meer: de deur openhouden voor Aziatische investeringen. “Dit zijn de bedrijven die weten hoe ze de productie moeten opschalen. Op deze manier kunnen we fabrieken en expertise krijgen op een manier waar Europa van kan profiteren, met daadwerkelijke technologieoverdracht en niet alleen eindassemblage in Europa. We hebben een sterker beleid nodig voor Chinese investeringen in joint ventures en licentieovereenkomsten,” voegt ze eraan toe.
Een paar maanden geleden publiceerde T&E ook een blauwdruk voor batterijproductie in Europa, waarin werd aangetoond dat de productie groener zou worden, maar waarin ook werd opgeroepen tot aanzienlijke investeringen om dit te realiseren.
Het kader veranderen
Peck weet niet zeker of het simpelweg pompen van geld in bedrijven het probleem oplost. “Ik weet niet zeker of geld in deze bedrijven pompen het probleem oplost. Je zou nog steeds een bedrijf met winstoogmerk opzetten op de wereldmarkt, wat niet eerlijk of duurzaam is. Is geld in die pot gooien een verstandig gebruik van de euro’s van belastingbetalers en economische leningen? Het antwoord is waarschijnlijk nee. Het zal moeilijk zijn om deze onderneming tot een goed einde te brengen in een business-as-usual scenario.”
De professor roept op tot een verandering van kader. De mondiale handelsorde heroverwegen en een lokale materiaal- en productieketen vergeten zijn de twee opties die Peck presenteert. Met maatregelen zoals de Wet Kritieke Grondstoffen staat de EU duidelijk voor lokale productie, maar er blijven uitdagingen. “Het lijkt misschien onrealistisch, maar als we gaan proberen een productiecapaciteit van meerdere triljoenen euro’s in Europa op te bouwen, dan doen we dat in een andere handelsorde,” merkt hij op.
De rol van autofabrikanten
Veel van het lot van de Europese batterijproductie in de toekomst zal afhangen van de beslissingen die autofabrikanten nemen. “Als autofabrikanten een veerkrachtige bevoorrading willen, moeten ze een vaste afname aanbieden en investeren en lokale productie in Europa ondersteunen; put your money where your mouth is. Het grootste probleem is dat autofabrikanten wereldwijd opereren en hun winst proberen te maximaliseren. Ze gaan zo snel mogelijk voor goedkopere contracten elders,” waarschuwt Poliscanova.
De laatste ontwikkelingen
De belangrijkste bezuinigingen bij Northvolt betreffen de fabriek in Skellefteå, waar 1000 werknemers zijn ontslagen. Northvolt kondigde eerder al aan dat het plannen voor een uitbreiding van de productiecapaciteit met 30 GWh op deze locatie opschortte. Verder hebben 400 mensen hun baan verloren in de R&D-faciliteit in Västerås en 200 in het hoofdkantoor in Stockholm.
Investeerder Harald Mix – oprichter en een van de grootste aandeelhouders van Northvolt – kondigde aan dat hij nieuw kapitaal zou verstrekken aan het bedrijf, gezien de rol die het speelt in het Europese concurrentievermogen. Bloomberg meldde dat kredietverstrekkers Northvolt toegang zouden kunnen geven tot een groene financieringsfaciliteit van $5 miljard.
Volkswagen, dat een vijfde van het Zweedse bedrijf bezit, zei eerder dat het het batterijbedrijf zou blijven steunen ondanks berichten over onzekerheid rond toekomstige investeringen in het bedrijf. De Duitse autoconcerngigant maakt moeilijke tijden door en overweegt de sluiting van een aantal van zijn Duitse fabrieken.
De komende maanden klinken als een beslissend moment voor de Europese auto- en batterij-industrie. Er wordt verwacht dat de verkoop van elektrische auto’s zal toenemen naarmate er nieuwe, goedkopere EV’s op de markt komen in de komende maanden-T&E batterij-elektrische voertuigen (BEV’s) zouden tegen 2025 tot 24% van de nieuw verkochte auto’s in Europa kunnen vertegenwoordigen. De tijd tikt door.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
