Author profile picture

Stel je voor: een chatbot die met kunstmatige intelligentie complotdenkers overtuigt met feiten. Klinkt bizar, maar dat is wat onderzoekers werkelijk hebben vastgesteld. In slechts acht minuten praten verminderde het geloof in dit soort wilde theorieën met 20%. Van maanlandingshoax tot COVID-samenzwering, de bot pakte ze allemaal aan. En het mooiste? Zelfs na twee maanden bleek het effect van de chat onverminderd: de kracht van op maat gemaakte tegenargumenten heeft impact. AI als de fakkeldrager van de waarheid; het lijkt erop dat in het gevecht tegen nepnieuws, een slimme chatbot onze beste bondgenoot kan zijn.

Waarom is dit van belang?

Kunstmatige intelligentie wordt meestal in verband gebracht met het verder verspreiden van onjuiste informatie. Dit onderzoek toont aan dat AI-technologie juist een krachtige bondgenoot kan zijn in de strijd tegen nepnieuws en desinformatie.

De AI-chatbot, bekend als DebunkBot, gebruikt geavanceerde taalmodellen zoals GPT-4 Turbo om met gebruikers in gesprek te gaan. De bot analyseert de complottheorieën waarin de gebruiker gelooft en biedt vervolgens feitelijke tegenargumenten die specifiek zijn afgestemd op de individuele overtuigingen van de gebruiker. Deze gepersonaliseerde aanpak blijkt bijzonder effectief te zijn in het veranderen van diepgewortelde overtuigingen.

De studie in detail

Onderzoekers van MIT Sloan en Cornell University voerden een studie uit met 2.190 deelnemers die tekstgesprekken voerden met GPT-4 Turbo. De resultaten, gepubliceerd in het tijdschrift Science op 7 augustus 2024, toonden een gemiddelde vermindering van 20% in het geloof in complottheorieën na interactie met de chatbot. Deze vermindering bleef bestaan bij een follow-up van twee maanden later.

“Zelfs in een laboratoriumsetting is 20% een groot effect op het veranderen van mensen hun overtuigingen,” zegt Yunhao (Jerry) Zhang, een postdoctoraal fellow die betrokken was bij het onderzoek. Dit percentage lijkt misschien klein, maar in de wereld van gedragsverandering is het een aanzienlijke verschuiving.

De kracht van feiten

Een van de redenen waarom de chatbot zo effectief is, is de nauwkeurigheid van de informatie die hij biedt. Onderzoekers gebruikten een professionele fact-checker om 128 claims van de AI te evalueren; 99,2% was waar, 0,8% was misleidend, en geen enkele was volledig vals. “Het zijn de feiten en het bewijs zelf die hier echt het werk doen,” merkt David G. Rand, professor aan MIT Sloan, op.

Wat deze studie bijzonder maakt, is de langdurige impact van de chatbot-interacties. Twee maanden na de gesprekken met de AI rapporteerden deelnemers nog steeds een verminderd geloof in complottheorieën. Dit suggereert dat de interventie niet alleen tijdelijk is, maar blijvende veranderingen in denken kan veroorzaken.

Toekomstige toepassingen

De mogelijkheden voor het gebruik van AI-chatbots zoals DebunkBot zijn eindeloos. Onderzoekers stellen voor dat deze bots kunnen worden ingezet op forums voor samenzweringstheorieën en zelfs in advertenties bij relevante zoekopdrachten. Dit zou kunnen helpen om een breder publiek te bereiken en meer mensen te overtuigen van de waarheid.

In een tijdperk van toenemende desinformatie biedt de AI-chatbot een veelbelovende oplossing. Door gepersonaliseerde, feitelijke tegenargumenten te bieden, kan de bot effectief het geloof in complottheorieën verminderen. Dit onderzoek toont aan dat technologie een krachtige bondgenoot kan zijn in de strijd tegen nepnieuws en desinformatie.