Met 1.044 watt per persoon heeft Nederland de hoogste hoeveelheid fotovoltaïsche (PV) watt per capita ter wereld. Dit betekent zeker dat Nederlanders meer groene stroom kunnen produceren en verbruiken, maar het betekent ook dat de elektriciteitsmarkt en de bijbehorende regels snel veranderen.
Volgens een recente analyse van de vergelijkingswebsite Overstappen.nl zijn de gemiddelde kosten van teruglevertarieven voor Nederlandse zonne-energie-eigenaren in 6 maanden tijd met gemiddeld 18% gestegen. De website onderzocht de veranderingen in de vergoedingen die consumenten betalen voor de energie die ze niet verbruiken en dus teruggeven aan het net.
Over Achter de Cijfers
In Achter de Cijfers ontrafelen we elke aflevering één cijfer en bieden we inzichten met behulp van grafieken en diagrammen.
Elke energieleverancier heeft zijn eigen regels voor teruglevertarieven. Sommige, zoals het populaire Essent en Energiedirect, berekenen dit tarief op basis van terugleverschalen; hoe meer je teruglevert, hoe meer je betaalt. Bij andere leveranciers, zoals Eneco, betalen klanten een vast bedrag per kWh. Aanbieders zoals Vattenfall brengen geen kosten in rekening als er minder dan 500 kWh per jaar wordt teruggeleverd.
De analyse richt zich op drie voorbeelden van elektriciteit die jaarlijks aan het net wordt teruggeleverd: een huishouden dat 2.100 kWh, 3.600 kWh en 5.100 kWh teruglevert aan het net. In het algemeen zijn degenen die meer kilowatt terugleveren het meest getroffen, met een kostenstijging die kan oplopen tot 23% meer.
Meer terugleveren, meer betalen
Overstappen.nl heeft ook gedetailleerde cijfers gepresenteerd voor elk energiebedrijf dat teruglevertoeslagen oplegt om de prijsvariaties tussen maart en oktober te laten zien. Terwijl de tarieven voor sommige aanbieders onaangetast bleven, stegen ze drastisch voor andere, zoals blijkt uit de onderstaande grafieken, die betrekking hebben op de drie geanalyseerde scenario’s.
Het derde scenario laat de hoogste stijgingen zien, waarbij de jaarlijkse teruglevertarieven van Coolblue Energie met 187% stijgen – van €240 naar €690. Innova en Gewoon Energie kenden een identieke kostenstijging van 97% – van €551 naar €1087. In het tweede scenario stegen de tarieven van United Consumers het meest (81%). In het geval van de consument die 2100 kWh teruglevert, was de sterkste prijsstijging die van Mega (+67%).
Uiteenlopende maandelijkse kosten
De energieprijzenvergelijkingssite Energievergelijk.nl biedt gebruikers ook de mogelijkheid om de prijs van teruglevertarieven te vergelijken via de calculator. Met deze tool, die bekijkt hoe energiebedrijven hun teruglevertarieven berekenen, kunnen we de maandelijkse kosten vergelijken. Met de identieke hoeveelheden elektriciteit van de drie huishoudens als voorbeeld, hebben we de verschillende energieleveranciers gerangschikt op basis van hun maandelijkse terugleverkosten.
Over het geheel genomen zijn Eneco en Oxxio de twee providers die de hoogste tarieven hanteren, aangezien zij zowel in het eerste als in het tweede scenario bovenaan staan. In het voorbeeld van 5.100 kWh ligt United Consumers ver boven hun tarieven.
Hoe zijn we hier gekomen?
Omdat steeds meer Nederlandse huishoudens fotovoltaïsche systemen hebben geïnstalleerd produceren huishoudens meer elektriciteit. Meestal verbruiken eigenaren van zonnepanelen niet alle elektriciteit die ze produceren zelf. Ze leveren overtollige stroom aan het net als ze die niet kunnen opslaan. Als gevolg hiervan stijgen ook de uren met negatieve elektriciteitsprijzen, waarbij energiebedrijven de afgelopen maanden teruglevertarieven hebben ingesteld om de gemaakte kosten te compenseren.
In de afgelopen jaren is het aantal zonnepanelen in Nederland explosief gestegen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) telde in 2013 ongeveer 650 MW aan geïnstalleerd vermogen; tien jaar later was er meer dan 23 GW aan vermogen geïnstalleerd-10 daarvan in Nederlandse huizen.
Deze groei is gevoed door de daling van de PV-kosten en de salderingsregeling. Deze wet bepaalt dat bedrijven de hoeveelheid elektriciteit die gebruikers terugleveren aan het net moeten aftrekken van de elektriciteitsrekening. Als gevolg hiervan betalen consumenten voor het verschil tussen wat ze verbruiken en wat ze terugleveren. Theoretisch zou men zelfs niets kunnen betalen als men meer elektriciteit produceert dan verbruikt.
Wat is de volgende stap?
In de afgelopen maanden heeft de voormalige minister van klimaat en energie, Rob Jetten, voorgesteld om deze wet geleidelijk af te schaffen, aangezien deze maatregel €700 miljoen per jaar aan belastingderving kost. In februari stemde de Eerste Kamer voor het behoud van de regeling.
De nieuwe regering van Dick Schoof maakte meteen duidelijk de maatregel per januari 2027 te willen schrappen. Dit voorstel is veel eerder dan het vorige kabinet, dat een geleidelijke afbouw tot 2031 voorstelde. In december stemt het parlement over het plan en de meerderheid van de afgevaardigden in beide kamers zal het waarschijnlijk steunen.
Het uitfaseren van het salderingsregeling zal de energiekosten doen stijgen omdat de compensatie tussen geproduceerde en verbruikte energie niet langer van toepassing zal zijn. Er komen nieuwe technologieën en hulpmiddelen om eigenaars van zonnepanelen te helpen hun activa te beheren om de kosten voor het leveren van elektriciteit aan het net te beperken. Slimme regelaars en PV-opbrengstvoorspellers zijn twee voorbeelden.
Vorig jaar was er een hausse in Nederlandse zonnepanelen, en de voorspellingen voorspellen een vergelijkbare stijging in de installatie van thuisbatterijen. Nu al zijn de meeste batterijen in het land voor thuisgebruik. Volgens een recent rapport van Dutch New Energy Research zal er in 2026 in Nederland 10,1 GWh aan batterijcapaciteit geïnstalleerd zijn. Meer dan de helft van deze capaciteit zal in de residentiële sector worden geïnstalleerd, zodat eigenaars van zonnepanelen overtollige stroom kunnen opslaan.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
