Disruptive innovation, AI-generated image
Author profile picture

Toen Apple zijn eerste personal computers op de markt bracht, duurde het niet lang voordat IBM een tegenzet gaf met de PC. De PC was duur, werkte met commandoregels en het besturingssysteem DOS leek wel iets uit een ver verleden vergeleken met het WYSIWYG OS van Apple. Toch verkochten IBM PC’s en soortgelijken al snel veel beter dan Apple’s Lisa of, vanaf 1984, de MacIntosh.

Welke kant werd gekozen, hing niet alleen af van het eisenprofiel, maar ook van een bepaalde houding. Dat brengt ons meteen bij de overtuigingsoorlogen in de wereld van de technologie.

Dit werd gevolgd door Microsofts besturingssysteem Windows, dat miljoenen mensen tot waanzin dreef, ook al was het gebaseerd op MacOS. Ergens in de jaren 1990, toen Steve Jobs terugkeerde naar Apple en Bill Gates hielp het dreigende faillissement van het bedrijf af te wenden, kwam er ook een einde aan de open “besturingssysteemoorlogen”. Maar de “vrede” duurde niet lang.

Android vs iOS

Een tweede fase volgde met de smartphone-oorlogen. Ook hier was Apple het eerste bedrijf dat een touchscreen introduceerde en relatief avant-gardistisch was. Hoewel de eerste iPhone controversieel was, veegden de telefoons met aanraakscherm de oude telefoons met drukknoppen al snel van de markt. NOKIA stierf een snelle dood, Blackberry had geen kans en Android, het Google OS voor mobiele telefoons, schakelde direct over van het Blackberry-derivaat naar touchscreenbediening. De smartphone-oorlogen gaan door en doen soms denken aan de oorlogen rond besturingssystemen van destijds.

Het einde van analoge fotografie

Maar er zijn altijd technologieoorlogen geweest. Toen de eerste digitale camera’s verschenen, waren de resultaten visueel rampzalig. Analoge fotografie had lange tijd de overhand, toen werden digitale camera’s beter en goedkoper en uiteindelijk verdween analoge fotografie grotendeels. Met de integratie van digitale fotografie in smartphones verdween zelfs de kleine digitale camera, die velen kennen als snapshotcamera. Professionele fotografie uitgezonderd.

Het einde van analoge muziek

Ook in de muziek veranderde alles ten gunste van digitaal. Met de komst van de cd in de jaren ’80 werd eerst de analoge langspeelplaat vervangen en uiteindelijk zelfs de cd zelf, nadat digitale muziek de distributie via internet volledig had overgenomen. Tegenwoordig zijn er nog maar weinig mensen die een CD kopen en in plaats daarvan de muziek downloaden als stream. Het fysieke “eigendom” van muziek loopt ten einde. Ook hier woeden de systeemoorlogen. Vinyl vs digitaal. Ook hier vochten de twee onverzoenlijke tegenstanders over welk systeem de beste akoestische ervaring bood.

In al deze tegenstellingen zegevierde altijd het systeem met de hoogste gemaksfactor. Het was niet anders toen elektrische mobiliteit aan het begin van de 20e eeuw werd verdrongen door verbrandingsmotortechnologie. Het bijtanken van een verbrandingsmotor ging simpelweg sneller, wat de actieradiusproblemen oploste – en ook werd uitgelokt door de uitvinding van de startmotor. Het starten van de vroege verbrandingsmotoren was soms immers gevaarlijk en omslachtig. Elektromobiliteit verdween.

Elektromobiliteit vs verbrandingsmotoren

Het voorlopig laatste strijdtoneel in de technologieoorlogen speelt zich opnieuw af in de transportsector. Met de komst van moderne elektromobiliteit worden we herinnerd aan de OS-oorlogen uit het verleden. Beide partijen zijn (nog steeds) behoorlijk onverzoenlijk. De voorstanders van elektromobiliteit zien zichzelf als de avant-garde en beschermers van het milieu, terwijl de factie van de verbrandingsmotoren simpelweg nog niet vindt dat elektromobiliteit op de goede weg is.

Technologieën moeten overwinnen

Digitale fotografie heeft uiteindelijk de overhand gekregen omdat het goedkoper, beter en handiger is geworden dan analoge fotografie. Je hoeft niet meer te wachten tot je foto’s ontwikkeld zijn en geen dure filmcassettes meer te kopen.

Visuele besturingssystemen hebben de overhand gekregen op de commandoregel omdat ze gewoon gemakkelijker te gebruiken zijn, smartphones met aanraakschermen hebben de overhand gekregen omdat ze van de telefoon een universeel apparaat hebben gemaakt. Muziekspeler, camera, filmcamera, sociale verbinding met de buitenwereld en soms zelfs om mee te bellen.

En elektromobiliteit?

Die is nog niet waar hij uiteindelijk zal belanden. Het is nog steeds duurder (in aanschaf) dan de oude verbrandingsmotortechnologie. De gemaksfactor is nog steeds lager door de lange oplaadtijden en de accu’s bevinden zich nog in een vroeg ontwikkelingsstadium. Net als met digitale fotografie zitten we nog in de beginfase. De reeksen (fotoresoluties) zijn nog niet geschikt voor iedereen en de auto’s (camera’s) zijn nog te duur.

Dit zal binnen de komende 4-5 jaar veranderen. Dan zal de verbrandingsmotor een uit productie genomen model worden, net als de analoge camera, de “dumbphone”, het command line OS, de analoge LP en de CD.

Dan zouden de technologieoorlogen op deze gebieden voorbij moeten zijn. In de tussentijd moeten we allemaal proberen te ontwapenen en ons te onthouden van “triggering”. Bestuurders van verbrandingsmotoren zijn geen vijanden van de staat en bestuurders van elektrische auto’s zijn geen idioten.