Terwijl de debatten over de zomertijd voortduren, laat een recente studie op licht gebaseerde strategieën die de verstoring van onze interne klokken door de zomer- en wintertijdwisselingen kunnen verlichten. Het onderzoek maakt gebruik van wiskundige modellen om te onderzoeken hoe blootstelling aan natuurlijk en kunstmatig licht de aanpassing van het circadiane ritme aan de zomertijd beïnvloedt. De bevindingen geven aan dat blootstelling aan licht op maat de aanpassing kan versnellen, waardoor de gezondheids- en productiviteitsproblemen die gepaard gaan met de één uur durende verschuiving worden verminderd.
De halfjaarlijkse overgang naar en uit de zomertijd heeft gevolgen voor miljoenen mensen over de hele wereld en verstoort vaak het circadiane ritme. Een nieuwe studie van onderzoekers Mengzhu Xu, Charikleia Papatsimpa, Luc Schlangen en Jean-Paul Linnartz laat methoden zien voor blootstelling aan licht om mensen te helpen beter om te gaan met deze verschuivingen. De studie, die gepubliceerd is in Scientific Reports, onderzoekt hoe strategische blootstelling aan licht de aanpassing aan de zomertijd kan versnellen en de gezondheid van de slaap en het algehele welzijn kan ondersteunen.
Nachtbrakers
Ooit werd de zomertijd ingevoerd om het daglicht tijdens de wakkere uren te vergroten, waardoor in theorie energie werd bespaard en de tijd beter werd afgestemd op de menselijke activiteit. Er is echter aangetoond dat de tijdsverandering van een uur in het voor- en najaar het circadiane ritme van veel mensen verstoort, vooral van mensen met een later chronotype of “nachtbrakers”. Met behulp van een wiskundig model toonden de onderzoekers aan dat blootstelling aan daglicht in de vroege ochtend of het dimmen van het licht in de avond cruciaal zou kunnen zijn bij het opnieuw trainen van de biologische klok.
De studie benadrukt significante individuele verschillen in de aanpassing aan de zomertijd, vooral tijdens de lente wanneer de klokken een uur vooruit springen. Mensen met langere intrinsieke circadiane perioden, over het algemeen mensen met een voorkeur voor laat-nachtelijke activiteiten, ervaren een langzamere aanpassing. “Een van onze belangrijkste bevindingen is dat de timing en intensiteit van blootstelling aan licht – vooral ‘s ochtends helder en ‘s avonds schemerig – direct van invloed zijn op hoe snel iemand zich weer kan aanpassen aan de nieuwe tijd,” legt het onderzoeksteam uit.
Het onderzoek biedt praktisch advies: om zich gemakkelijker aan te passen aan de overgang naar de lente, kunnen mensen profiteren van meer helderheid overdag, idealiter door ‘s ochtends te wandelen of door blootstelling aan helder binnenlicht. Voor de herfstverandering kunnen avondactiviteiten in de buitenlucht of het dimmen van de binnenverlichting na zonsondergang de aanpassing versnellen. Het model suggereert ook dat zelfs bescheiden veranderingen in blootstelling aan licht de aanpassingsperiode aanzienlijk kunnen verkorten, waarbij een ochtendwandeling van 30 minuten al aanzienlijk helpt.
Zorgen
Gezondheidsdeskundigen maken zich al lange tijd zorgen over de invloed van de zomertijd op het fysieke en mentale welzijn. Onderzoeken waarnaar in het artikel wordt verwezen tonen aan dat met name de verschuiving naar de lente samenhangt met een hoger risico op verkeersongevallen, hartinfarcten en een afname van de productiviteit. Het onderzoek sluit hierbij aan en benadrukt dat synchronisatie met de licht-donkercyclus cruciaal is voor het behoud van gezondheid en prestaties tijdens de zomertijd.
De bevindingen van het onderzoek dragen bij aan het lopende debat over zomertijd en suggereren dat gepersonaliseerde, op licht gebaseerde oplossingen de volksgezondheid zouden kunnen verbeteren. “Naarmate het onderzoek vordert, wordt het misschien mogelijk om gepersonaliseerde lichtblootstellingsplannen te ontwerpen op basis van het chronotype van een individu,” concluderen de auteurs, die wijzen op een toekomst waarin wetenschappelijk onderbouwde lichtstrategieën de overgang naar de zomertijd voor iedereen zouden kunnen vereenvoudigen.