Nederlandse universiteiten: broedplaats voor innovatie en octrooien

By Team IO

Uitvindingen op gebieden zoals vaccins of mRNA-onderzoek, materiaalkunde of vooruitgang in lasertechnologie hebben allemaal hun bestaan te danken aan universitair onderzoek. Uit een nieuw rapport dat deze week is gepubliceerd door het Europees Octrooibureau (EOB), blijkt dat octrooiaanvragen voor uitvindingen van Europese universiteiten de voorbije twee decennia zijn toegenomen. Ze zorgen nu voor 10,2% van alle octrooiaanvragen die bij het EOB worden ingediend door Europese aanvragers. In Nederland vertegenwoordigen academische octrooien 5,5% van alle Europese octrooiaanvragen die door Nederlandse aanvragers bij het EOB worden ingediend in de periode 2000 tot 2020. 

Nederlandse bijdrage aan innovatie

Nederlandse universiteiten hebben een prominente rol in deze trend. Zij staan op de zevende plaats in Europa wat betreft het totaal aantal academische patenten. Met een opmerkelijk aantal van 245 octrooien per instelling, leiden de Nederlandse universiteiten het Europese gemiddelde. Deze prestatie benadrukt de doelgerichte onderzoeksstrategieën en de efficiënte overdracht van kennis naar toepassingen die marktrelevant zijn.

TU Eindhoven is de koploper binnen Nederland, gevolgd door TU Delft en Universiteit Utrecht. Deze instituten hebben respectievelijk 1404, 699 en 413 Europese octrooiaanvragen op hun naam staan. De aantallen weerspiegelen de sterke focus op technologische ontwikkeling en innovatie die deze universiteiten kenmerkt.

Impact op start-ups en MKB

Start-ups spelen een cruciale rol bij het commercialiseren van universitaire uitvindingen. Tussen 2015 en 2019 hebben in Nederland gevestigde start-ups een significant aantal Europese octrooiaanvragen ingediend. Dit onderstreept het vermogen van Nederland om academische innovaties te vertalen naar de markt. Bovendien namen kleine en middelgrote ondernemingen (MKB) 30% van de octrooiaanvragen voor hun rekening, wat wijst op een levendig ecosysteem voor innovatie.

Interessant is dat twee derde van alle octrooiaanvragen die voortvloeien uit universitair onderzoek niet direct door de universiteiten zelf worden ingediend, maar door andere entiteiten zoals bedrijven. Dit wijst op een intensieve samenwerking tussen academische instellingen en de industrie, waarbij bedrijven vaak de rol van innovatieversnellers op zich nemen door universitaire uitvindingen op de markt te brengen.

Deep Tech Finder

Het EOB heeft ook de Deep Tech Finder bijgewerkt, een tool waarmee gebruikers met gemak universitaire octrooien en hun spin-outs kunnen doorzoeken. Met deze gegevens over bijna 900 Europese universiteiten en de bedrijfsprofielen en octrooiportfolio’s van meer dan 1500 spin-outs, biedt deze tool een transparant overzicht van de kennisoverdracht vanuit academische hoek.

Nieuw onderzoek: universiteiten lijden verlies

De 14 grootste Nederlandse universiteiten hebben vorig jaar gezamenlijk een verlies geleden van €105,3 miljoen, wat neerkomt op een gemiddeld negatief rendement van 1,1%.