De economische kaart van Nederland kleurt steeds gevarieerder. Terwijl Groot-Amsterdam een groei van ruim 2% verwacht, krimpen industriële gebieden. De boosdoener? Een groeiende vraag naar specialistische diensten en ICT, waar Amsterdam 25% van haar economie aan dankt. Ondertussen worstelen regio’s als Zuidwest-Friesland met krimpende productiesectoren. Zelfs het high-tech paradepaardje Brainport Eindhoven houdt zijn adem in, nu ASML een ‘overgangsjaar’ heeft. Deze groeiende kloof tussen regio’s roept vragen op over de toekomst van Nederland’s economische landschap. Zal de Randstad blijven shinen terwijl de rest vervaagt? Rabo Research deed er (opnieuw) onderzoek naar.
Groeiende kloof
De economische verschillen tussen regio’s in Nederland zijn groter dan ooit. Groot-Amsterdam, met zijn sterke focus op ICT en specialistische zakelijke dienstverlening, loopt voorop met een verwachte groei van ruim 2% in 2024. Dit staat in schril contrast met regio’s zoals Zuidwest-Friesland en Delfzijl, waar de productiesectoren krimpen en economische stagnatie dreigt. Hier speelt de afname van de industrie, landbouw en logistiek een grote rol.
Wat maakt dat Groot-Amsterdam zo sterk groeit? Het geheim ligt in de diversificatie van de economie. Met een aandeel van 25% in de totale economie voor ICT en specialistische zakelijke dienstverlening, vergeleken met 14% landelijk, is de regio beter bestand tegen sectorale schommelingen. Bovendien profiteren steden zoals Den Haag en Utrecht ook van deze trend, hoewel in mindere mate. Deze steden fungeren als motoren van groei door hun sterke dienstensectoren.
Industriële regio’s in de knel
Aan de andere kant van het spectrum zien we regio’s zoals Brainport Eindhoven, die leunen op industriële giganten zoals ASML. Hoewel deze regio historisch gezien sterke groei heeft gekend, spreekt ASML voor 2024 van een ‘overgangsjaar zonder omzetgroei’. Dit weerspiegelt bredere zorgen binnen industriële regio’s, waar de machinebouw en andere productiesectoren onder druk staan door wereldwijde economische onzekerheden en veranderende marktbehoeften.
Naast economische groei is ook de brede welvaart van belang. Regio’s met een sterke dienstensector zien doorgaans een betere ontwikkeling in de arbeidsmarkt en bredere welvaart. Dit betekent echter niet dat de voordelen gelijk verdeeld zijn. Arbeidsmarktkansen en inkomensverschillen blijven een uitdaging, vooral in regio’s waar traditionele industrieën domineren en minder snel inspelen op de dienstentrend.
Diversificatie
Wat betekent dit voor de toekomst van Nederland? De groeiende kloof tussen dienstengerichte en industriële regio’s vraagt om een herziening van het economisch beleid. Investeren in de diversificatie van regionale economieën, het ondersteunen van innovatie in krimpende sectoren, en het bevorderen van arbeidsmobiliteit zouden mogelijke stappen kunnen zijn. Alleen dan kan Nederland als geheel profiteren van de economische kansen van de toekomst en de regionale ongelijkheden verminderen.