Bedrijven waarschuwen regering voor gevolgen van bezuinigingen op onderwijs

24 grote Nederlandse bedrijven en 15 startups hebben in een open brief aan het kabinet hun grote zorgen geuit over de voorgestelde bezuinigingen op onderwijs, onderzoek en innovatie. In de brief, die is opgesteld op initiatief van werkgeversorganisatie VNO-NCW en de Universiteiten van Nederland (UNL), wordt gewaarschuwd dat deze bezuinigingen een bedreiging vormen voor de toekomstige economische welvaart en concurrentiekracht van het land. Nu Nederland van de 2e naar de 7e plaats op de WIPO innovatieranglijst is gezakt, stellen bedrijfsleiders dat investeren in kennis en innovatie cruciaal is voor het behoud van een productieve economie.

De oproep komt op het moment dat de regering van plan is om meer dan €1 miljard te bezuinigen op onderwijsbudgetten, waardoor de vrees ontstaat dat het groeipotentieel van het land op de lange termijn zal worden aangetast. Bedrijven als NXP Semiconductors, Siemens en Johnson & Johnson hebben de open brief ondertekend. De bedrijfsleiders stellen dat deze sectoren van vitaal belang zijn voor het ontwikkelen van de vaardigheden en kennis die nodig zijn om toekomstige economische en maatschappelijke uitdagingen aan te gaan.

Gevolgen voor de economie

Een kritiek punt dat in de brief aan de orde wordt gesteld, is het mogelijke verlies van grootschalige investeringen in publiek-private innovaties. De afschaffing van het Nationaal Groeifonds, waaruit nog €7 miljard moet worden toegewezen, zou de samenwerking tussen de academische wereld en het bedrijfsleven aanzienlijk kunnen belemmeren. Deze partnerschappen zijn cruciaal voor het stimuleren van technologische vooruitgang waar de hele natie van profiteert. De ondertekenaars benadrukken dat bezuinigingen op onderwijs en innovatie in wezen bezuinigingen zijn op de toekomstige verdiencapaciteit van Nederland, een gevoel dat wordt weerspiegeld in het Draghi-rapport, dat het belang benadrukt van substantiële investeringen in deze gebieden om het Europese concurrentievermogen te behouden.

Naast de directe gevolgen voor innovatie vormen de voorgestelde bezuinigingen een bredere bedreiging voor de Nederlandse economie. Aangezien de OCW-begroting van 2024 tot 2029 met €3,5 miljard zal dalen, zullen de onderwijsuitgaven als percentage van het bbp dalen van 5,1% in 2024 tot 4,9% in 2028. Deze verlaging heeft gevolgen voor de kwaliteit van het onderwijs en de wereldwijde reputatie van het land als technologisch centrum. Onderzoek heeft steeds een sterk verband aangetoond tussen onderwijsuitgaven en economische groei, waardoor deze bezuinigingen bijzonder zorgwekkend zijn voor de welvaart op lange termijn.

Bedrijfsleiders uiten hun zorgen

Prominente bedrijfsleiders hebben hun zorgen geuit over de koers van de regering. Ingo Uytdehaage, ceo van betalingsbedrijf Adyen, benadrukte het belang van onderwijs en innovatie voor het behoud van technologisch leiderschap. Hij waarschuwde dat Nederland zonder voortdurende investeringen talent dreigt te verliezen dat essentieel is voor zijn concurrentiepositie. Ook André van Troost van robotica-bedrijf Lely wees erop dat het succes van zijn bedrijf deels te danken is aan het gebruik van de expertise van Nederlandse universiteiten, en waarschuwde dat de bezuinigingen gevolgen kunnen hebben voor hun vermogen om geschoolde afgestudeerden aan te trekken.

VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen benadrukte tegenover het AD dat investeringen in onderzoek en onderwijs niet zomaar uitgaven zijn, maar van vitaal belang voor de toekomstige economische gezondheid van het land. Door innovatie te stimuleren kan Nederland wereldwijd concurrerend blijven. De ondertekenaars dringen er bij de regering op aan om haar plannen te heroverwegen en prioriteit te geven aan de financiering van sectoren die groei op de lange termijn en maatschappelijk welzijn stimuleren. In deze dringende oproep benadrukken ze dat het besluit om te bezuinigen op onderwijs nu misschien geld bespaart, maar het land in de toekomst aanzienlijk meer kan kosten.

Zoals Tamar van Gelder, voorzitter van lerarenvakbond AOb, aangaf, liggen alle opties, inclusief stakingen, op tafel om deze bezuinigingen tegen te gaan.