In drie afleveringen zetten we de spotlights op het Innovation Powerhouse, het nieuwe hoofdkwartier van VanBerlo op Strijp-T. In augustus trekt het internationaal opererende designbureau er in, waarmee de oude energiecentrale haar vijfde fase in gaat.
De vijf fases van het Innovation Powerhouse zijn nu nog goed van elkaar te onderscheiden, zeker aan de binnenkant van het kenmerkende gebouw. Door de jaren heen werd er telkens een nieuw deel toegevoegd aan het bestaande bouwsel. De bestaande buitenmuren waren niet voldoende om de nieuwe draagbalken te stutten, dus werden er telkens nieuwe steunmuren geplaatst, op een paar millimeter naast de oude. Ad van Berlo kan er tijdens de rondleiding net niet zijn vinger tussenkrijgen, maar de spleten laten nog duidelijk zien waar tijdens een bepaalde periode de buitenmuur zich bevond.
(tekst loopt verder onder deze timeline)
Het oorspronkelijke ontwerp was al berekend op de uitbreidingen door de jaren heen, al was de gedachte toen dat er uiteindelijk vijf elkaar aanvullende steenkoolcentrales naast elkaar zouden komen. Aan het einde van dat bouwtraject zou er dan een mooi symmetrisch bouwwerk zijn ontstaan, met links en rechts naast de twee bepalende schoorstenen evenveel baksteen.
Het begon in de jaren ’50 inderdaad met steenkool als krachtbron. Ook de tweede fase liep nog volgens plan, met de plaatsing van een tweede gigantische steenkooloven. Die machines waren zo groot dat het gebouw er letterlijk omheen gebouwd moest worden, in beton, heel veel asbest en tienduizenden bakstenen. En als er ooit eens een defect aan een van de ovens was, moest dan ook eerst de sloophamer tegen de muren, voordat het euvel kon worden opgelost. Om vervolgens de zaak weer laag voor laag op te bouwen.
De derde fase betekende de omslag naar olie. Daarvoor waren weliswaar veel kleinere ovens nodig, maar de bouwstijl veranderde daardoor niet. Het concept met zijn zware betonnen draagconstructies bleef overeind, hoewel dat bouwtechnisch niet meer nodig was. Dat gold des te meer voor de vierde fase, toen gas zijn intrede deed. Maar ook aan die functie kwam een einde, waardoor er ruimte kwam voor iets nieuws en Ad van Berlo in 2011 zijn oog op het monumentale pand liet vallen.
Dat na de ingebruikname van de vierde fase heel Eindhoven gewend was geraakt aan de centrale met haar vier bouwdelen en het eigenlijk niemand meer opviel dat er – voor de perfecte symmetrie – nog een afrondende vijfde deel nodig was, dat was voor Ad van Berlo en de aangestelde architecten geen reden om het daar maar bij te laten. Inmiddels staat de stalen constructie van het slotdeel fier overeind. Nu is de liftschacht erachter nog goed zichtbaar, ook van buiten, maar straks moet dat helemaal dichtgegroeid zijn met hangend en klimmend groen. Vanaf augustus trekt het team van VanBerlo in de energiecentrale, die vanaf dat moment op de kracht van de vernieuwing zal draaien: als Innovation Powerhouse gaat het dan zijn vijfde fase in.
Hieronder een fotoreportage van de energiecentrale in april 2017, precies vier maanden voor de oplevering.
Lees de komende dagen ook de interviews met Ad van Berlo en VanBerlo-CEO Thomas Paulen.
“Straks komt er creatieve energie uit dit gebouw.”Ad van Berlo, oprichter VanBerlo
Foto’s (c) Tycho Merijn Fotografie, Vermeer Fotografie en Bart Brouwers