Minister Robert Habeck van regeringspartij De Groenen. Foto: ministerie van economische zaken en klimaat (BMWK)
Author profile picture

Met Triton Knoll wordt dit kwartaal een van de grootste windmolenparken ter wereld aangesloten op het elektriciteitsnet. Het offshore-project voor de kust van Engeland bestaat uit 90 windmolens met een capaciteit van 857 megawatt. De Duitse grootaandeelhouder RWE – met een belang van 59 procent – maakte afgelopen vrijdag bekend dat dit genoeg zal zijn voor 800.000 huishoudens.

Het project geeft aan dat er in Duitsland behoorlijk wat gebeurt op het gebied van groene stroom, maar genoeg is het nog lang niet, zegt de nieuwe minister van economische zaken en klimaat Robert Habeck.

In een persconferentie afgelopen week haalde Habeck snoeihard uit naar de vorige regering onder Angela Merkel, die volgens hem veel te weinig gedaan heeft om het aandeel groene stroom op te voeren. Dat ligt nu bij 42 procent en moet naar 80 procent in 2030. Een luttele acht jaar dus voor bijna een verdubbeling. Dat is een gigantische opgave.

Windmolenpark Triton Knoll, Foto RWE

Tempo drastisch omhoog

Duitsland wil in 2030 65 procent minder broeikasgassen uitstoten dan in 1990, “maar bij het huidige tempo komen we niet verder dan 50 procent”, zegt Habeck. In cijfers uitgedrukt gaat het om 200 miljoen ton CO2 die er dan teveel worden uitgestoten.

De achterstand ten opzichte van de klimaatdoelen is volgens Habeck dramatisch. Het tempo bij de uitbreiding van duurzame energiebronnen moet verdrievoudigd worden. Habeck: “De afgelopen tien jaar zijn de CO2-emissies met 15 miljoen ton per jaar gedaald. Dat moet de komende acht jaar naar 36 tot 41 miljoen ton.”

Dat kan volgens hem zodanig worden vormgegeven dat Duitsland er sterker en innovatiever uitkomt, met een betere levenskwaliteit voor allen. Maar dat het ook veel pijn gaat doen, werd tijdens de persconferentie meer dan duidelijk.

Voor elk huis een windmolen?

Vooral bij de uitbreiding van windmolens op het land worden offers gevraagd. Ambtenaren van Habeck hebben uitgerekend dat 2 procent van het landoppervlak moet worden gereserveerd voor windmolens. Dat is veel meer dan de 0,8 procent die tot dusverre is aangewezen en de 0,55 procent die daadwerkelijk wordt benut.

De stroomcapaciteit van onshore-windmolens moet tot 2030 worden verdubbeld tot 100 gigawatt. De vorige regering ging nog uit van 71 gigawatt. Volgens analyses van het energieministerie komt dat neer op 1500 moderne (hoge) windmolens per jaar extra. In 2030 kom je dan uit op 13.000 windmolens. De capaciteit van windmolens op zee stijgt ondertussen ook gewoon lekker door tot 30 gigawatt in 2030.

Beieren biedt weerstand

Volgens Habeck hebben tot nu toe alleen de deelstaten Hessen en Sleeswijk-Holstein plannen die in de buurt komen van wat nodig is. Concreet moet volgens Habeck overal de vergunningsverlening sneller. Geen ellenlange inspraakrechten dus van boze burgers. Het duurt nu zes tot acht jaar om een windmolen te plannen. Habeck: “Je hoeft geen wiskundige te zijn om te beseffen dat dat geen werkbare situatie is.”

Robert Habeck laat zien dat Duitsland de klimaatdoelen bij het huidige tempo niet haalt. Foto: BMWK

Verder zullen de geldende regels op de schop moeten voor minimumafstanden van molens ten opzichte van de bebouwde kom. In Beieren zijn die regels het strengst. Bij een molen van 200 meter hoog, mag daar in een cirkel van 2 kilometer geen woning staan. In de praktijk vallen daarmee veel geschikte locaties (met veel wind) direct af.

Habeck: “Daar waar afstandsregels worden gebruikt om windmolens tegen te houden, kan dat niet zo blijven.” Bij veel burgers, natuurbeschermers en lokale overheden zal dit op weerstand stoten, want het is nou eenmaal zo dat de meeste mensen ze niet in hun achtertuin willen hebben.

Habeck’s mening daarover is dat klimaatdoelstellingen onhaalbaar zijn zonder dwang. “Persoonlijke verlangens mogen de bouw van windturbines niet langer in de weg staan. Dat geldt zowel voor mensen die hun favoriete hondenuitlaatplekken moeten opgeven als voor romantische jeugdherinneringen aan natuurgebieden…. Ik hoop dat wij in staat zullen zijn om af en toe onze eigen voorkeuren en wensen te vergeten in het belang van de samenleving. Anders loopt het hele klimaatbeleid op niets uit.”

Andere doelstellingen

Meer windenergie is natuurlijk niet de enige maatregel die Habeck wil nemen. Een enorme sprong zal er ook gemaakt moeten worden bij de zonne-energie. Het doel is om in 2030 drie keer zoveel stroom op te wekken als nu. Dat komt neer op 200 gigawatt.

Om dat te bereiken moet er op zo’n beetje elk geschikt dak zonnepanelen komen. Bedrijven met nieuwbouwprojecten zullen worden verplicht fotovoltaïsche installaties te plaatsen. Bij particulieren komt er geen dwang, maar zonnepanelen moeten wel de regel worden. Ze zullen geholpen worden met subsidies.

Kolencentrales moeten in 2030 dicht. Gascentrales mogen als beter alternatief openblijven, maar ze moeten wel in 2035 overstappen op groene waterstof. De waterstofproductie zal dus ook omhoog moeten. Alleen voor het verduurzamen van de staalindustrie is al 15 megawatt nodig in 2030.

Voor het persbericht van het ministerie van economische zaken en klimaat kunt u hier terecht.

Persbericht RWE over windmolenpark Triton Knoll.

Persconferentie Robert Habeck op dinsdag 11 januari.

Ook interessant: Onderzoekers TU Eindhoven positief verrast over klimaattop Glasgow