During his visit to the Netherlands in 2018, the Dalai Lama played with a social robot that was given to him by Maarten Steinbuch - photo © Singularity
Author profile picture

World Economic Forum (WEF) vroeg een groep internationale technologiedeskundigen om de Top 10 Opkomende Technologieën van dit jaar te bepalen. Op basis van nominaties van andere deskundigen over de hele wereld, werden tientallen voorstellen aan een reeks criteria onderworpen. Gaan de voorgestelde technologieën de samenleving vooruit helpen? Kunnen ze voor een structurele omslag zorgen? Is er nog verdere groei van te verwachten? “Technologieën die vandaag in opkomst zijn, bepalen de wereld van morgen en verder – met gevolgen voor de economie en de maatschappij in het algemeen”, zegt Mariette DiChristina, hoofdredacteur van Scientific American, en voorzitter van de WEF-stuurgroep voor Opkomende Technologieën. Omdat ook Innovation Origins constant op zoek is naar de bron van innovatie presenteren we in een 10-delige serie de door WEF geselecteerde kansrijke technologieën. Vandaag deel 2: de sociale robot.

Na publicatie van deel 10 is de hele serie hier te vinden.

Innovation Origins schrijft regelmatig over robots. Robots die reddingsoperaties uitvoeren, die voetballen, zorgen voor schone zonnepanelen, slimme oplossingen bedenken in de logistiek, die operaties uitvoeren, die mode creëren, een drankje serveren en wat al niet. We zijn ook kritisch over de hypes, maar bovenal zijn we op zoek naar mogelijkheden. Dit geldt vooral wanneer robots zijn ontworpen om sociaal te zijn: dan komt de Hubot onze wereld binnen. Deze robots zijn speciaal ontworpen om met mensen in contact te komen en een emotionele band op te wekken. Volgens het WEF lijkt het gebied van de sociale robots een kantelpunt te hebben bereikt, “met bots die meer interactieve mogelijkheden hebben en meer nuttige taken uitvoeren dan ooit tevoren”.

Zoals de meeste robots gebruiken sociale robots kunstmatige intelligentie (AI) om te beslissen hoe ze moeten handelen op basis van informatie die ze ontvangen via camera’s en andere sensoren. Vooruitgang in AI heeft ontwerpers in staat gesteld om psychologische en neurowetenschappelijke inzichten te vertalen naar algoritmes die robots helpen om stemmen, gezichten en emoties te herkennen, spraak en gebaren te interpreteren, adequaat te reageren, oogcontact te maken, te praten en zich aan te passen aan de behoeften van mensen door te leren van feedback, beloningen en kritiek.

Pepper, Temi en Loomo

Pepper

Als gevolg daarvan vervullen sociale robots een steeds grotere verscheidenheid aan rollen, concludeert het WEF. De voorbeelden zijn legio. Een meer dan een meter hoge humanoïde met de naam Pepper (van SoftBank Robotics), bijvoorbeeld, herkent gezichten en fundamentele menselijke emoties en voert gesprekken via een touchscreen in de “borst”. Zo’n 15.000 Peppers wereldwijd voeren diensten uit zoals het inchecken in hotels, de klantenservice op de luchthaven, hulp bij het winkelen en het afrekenen met fastfood. Temi (van Temi USA) en Loomo (Segway Robotics) zijn de volgende generaties van persoonlijke assistenten die een nieuw niveau van functionaliteit bieden. Loomo, bijvoorbeeld, is niet alleen een begeleider, maar kan ook op commando veranderen in een scooter voor wie zich wil verplaatsen.

De sociale robot HERO van de TU Eindhoven won in 2019 de wereldtitel door het uitvoeren van ‘challenges’ als ‘Vind Josja in the huiskamer’ en ‘Zet het vuilnis buiten’. Zulke taken lijken eenvoudig, maar er zijn nog steeds veel uitdagingen voor robots. Niet alleen moet hij een digitale kaart van de ruimte maken, maar de robot moet ook de taak goed begrijpen, in staat zijn om objecten zoals banken en tafels te herkennen, en tenslotte moet hij optimale strategieën bedenken voor verschillende taken.

Robots voor ouderen

In een tijd dat de groep ouderen over de hele wereld groeit, krijgen sociale robots extra aantrekkingskracht. De PARO Therapeutic Robot (ontwikkeld door het Japanse National Institute of Advanced Industrial Science and Technology), die eruitziet als een knuffelbare babyzeehond, is bedoeld om de stress bij Alzheimerpatiënten en andere patiënten in zorginstellingen te verminderen. Het reageert op zijn naam door zijn hoofd te bewegen en vraagt om gestreeld te worden. Mabu (Catalia Health) vervult de rol van wellness-assistent door patiënten, met name ouderen, eraan te herinneren om te wandelen, medicijnen te nemen en familieleden te bellen. Ook zie je sociale robots steeds vaker terug in de speelgoedwinkel. Eerdere pogingen om sociaal gedrag in speelgoed te integreren, zoals Hasbro’s Baby Alive en Sony’s AIBO-robotachtige hond, hadden weinig succes. Maar beide krijgen nu een herkansing en de meest recente versie van AIBO heeft een verfijnde stem en gebarenherkenning en kan trucjes leren op basis van herkende eerdere interacties.

Volgens het WEF bereikte de wereldwijde verkoop van consumentenrobots in 2018 naar schatting 5,6 miljard dollar en de markt zal naar verwachting tot 19 miljard dollar doorgroeien tegen het eind van 2025, met meer dan 65 miljoen verkochte robots per jaar. “Deze trend lijkt misschien verrassend gezien het feit dat meerdere goed gefinancierde consumentenrobotbedrijven, zoals Jibo en Anki, het niet hebben gered. Maar er staat een nieuwe golf van robots in de rij om hun plaats in te nemen.”

(Het Top 10 Emerging Technologies rapport van het WEF vormde de basis voor dit artikel)