European Solar Telescope (https://www.est-east.eu/)
Author profile picture

TNO gaat een essentieel onderdeel van de European Solar Telescope (EST) ontwikkelen. De telescoop wordt gebouwd op de Canarische Eilanden. Daarmee willen wetenschappers onderzoek doen naar de zon. De technologie van TNO betreft de adaptieve secundaire spiegel (ASM). Deze kan snel van vorm veranderen. Op die manier kan het vervormende effect van de atmosfeer op de telescoopbeelden worden gecorrigeerd. Zo verkrijgen de wetenschappers een gedetailleerd beeld van de zon.

De zon heeft met zijn krachtige magnetische velden en complexe atmosferische dynamiek een enorme invloed op moderne technologie, zoals satellieten, vliegtuigen, gps en meer. Als wetenschappers de voortdurend veranderende dynamiek van de zon goed kunnen begrijpen en zelfs kunnen voorspellen, kan dat helpen om ervoor te zorgen dat het deze essentiële technologie niet verstoort of verwoest.

Tien keer efficiënter

“We hebben eigenlijk de vervormbare spiegel opnieuw uitgevonden,” zegt Matthew Maniscalco, een van de wetenschappers die bij het project betrokken zijn. Het ontwerp van TNO is fysiek aan de spiegel bevestigd. Het wordt uitgebalanceerd met een veer, elektromagnetische spoelen en vaste magneten. De huidige technologie voor deze aandrijvingen is fragiel, energie-inefficiënt en moeilijk bestuurbaar. Het innovatieve nieuwe ontwerp maakt de aandrijvingen nauwkeurig, robuust, voorspelbaar en veel minder energieverslindend dan de beste aandrijvingen tot nu toe.

“Het aandrijvingssysteem van TNO is tien keer efficiënter dan traditionele systemen en toch enorm precies en effectief. De ASM van TNO is op de nanometer nauwkeurig af te stellen en levert de scherpst mogelijke beelden van de zon. En dat tegen lagere kosten vergeleken met huidige technologie.”

TNO gaat samenwerken met VDL ETG voor de bouw van de aandrijvingen.“‘De innovatieve wetenschap van TNO biedt industriële en productiemogelijkheden voor precisiebedrijven als VDL,” zegt Hans Priem, businessmanager van VDL ETG. ‘We verheugen ons erop deze boeiende innovatie samen te ontwikkelen, te vervaardigen en op de markt te brengen.”

“Wij denken dat onze technologie ook kan worden gebruikt om grote, oude telescopen aan te passen,” vult Maniscalco aan. Als dit project slaagt, brengt adaptieve secundaire spiegeltechnologie een significante verbetering van de huidige statische secundaire spiegels in de belangrijke telescopen in de wereld, zoals Keck, Gemini en TMT.”

Het project wordt deels wordt gefinancierd door de EU en geleid door het Instituto Astrofísica de Canarias (IAC).

Ook interessant: TNO levert optische module voor Sentinel-5-ruimtemissie