Start-up beschermt klimaat door met een digitaal systeem illegale houtkap en handel tegen te gaan

By Hildegard Suntinger

Verordeningen zoals de Europese houtverordening (EUTR) moeten illegale bomenkap en houthandel tegengaan. Zo moeten handelaren verplicht aantonen dat zij hun hout op legale wijze hebben verkregen. De regeling heeft in de praktijk weinig effect, omdat de herkomst van de boomstammen slecht traceerbaar is. Het resultaat is een overexploitatie van bossen, waardoor het ecologisch evenwicht in gevaar wordt gebracht. Doordat boomwortels de bodem niet meer met hun wortels vasthouden, dreigt het gevaar van erosie. Dat was voor de vier oprichters van Beetle ForTech reden om de illegale houthandel te gaan bestrijden. Zij ontwikkelden een digitale oplossing om de traceerbaarheid van boomstammen te verbeteren. In deze aflevering van start-up of the day vertellen twee van de oprichters, Koimé Kouacou en Anh Nguyen, over hun project en de uitdagingen van het opstarten.

Hoe ziet die oplossing er uit?

Koimé: “Zodra houtvesters een boom in een bos hebben gekapt, voorzien ze de stam van een code. Door middel van deze code kun je de weg van de boomstam tot aan de uiteindelijke verwerking ervan volgen. Daarnaast kunnen in een volledig geautomatiseerd proces satellietbeelden van de exacte groeiplaats van de boom dan worden vergeleken met de door de code aangegeven locatie, om te zien of er op die plaats inderdaad een gat in het bladerdak zit.” 

Wat zijn de volgende stappen?

Koimé: “Tot op heden hebben we verschillende prototypes ontwikkeld. We hebben nog meer middelen nodig om tot productvolwassenheid te komen. Wij willen ook andere digitale diensten aanbieden ten behoeve van de bosbouw en de houtverwerkende industrie. Zoals een instrument voor risico-evaluatie en een systeem voor bosbewaking. Het instrument voor risico-evaluatie is bedoeld om het voor de inkoopafdelingen voor hout gemakkelijker te maken de wettigheid aan te tonen overeenkomstig de wereldwijd geldende wetgeving. Met het systeem voor bosbewaking stellen wij bosbouwbedrijven in staat de algemene toestand van hun bossen te beoordelen op basis van teledetectie. Om zo goed mogelijk fraudebestendig te zijn, hebben wij verschillende deelaspecten in afzonderlijke eenheden onderverdeeld. Het komt er nu op aan deze deelaspecten in één apparaat samen te brengen en alle systemen via één platform met elkaar te verbinden.”

Bananenrokjes gaan het straks helemaal maken in de duurzame mode

Het probleem in de modewereld is dat er te snel weer iets nieuws komt. Daardoor gooien mensen oude kledingstukken weg.

Welk probleem lossen jullie op en waarom is dat belangrijk?

Anh: “Wij willen houtverwerkende bedrijven in staat stellen de herkomst van hun voorraden te traceren, zodat zij illegaal hout uit hun toeleveringsketen kunnen verwijderen. De toeleveringsketens voor hout zijn zeer ingewikkeld en verschillen van land tot land en van continent tot continent. Maar over het algemeen is het heel gemakkelijk om illegaal hout in de toeleveringsketen te smokkelen. Het gaat ons uiteindelijk om de bescherming van het klimaat. Bossen zijn belangrijk voor ons klimaat en ons ecosysteem. Uiteindelijk brengt de illegale houthandel ook ons bestaan in gevaar.

Verder is de illegale houthandel oneerlijk tegenover bedrijven die hout uit duurzame bronnen kopen. Wij willen illegale praktijken voorkomen en bedrijven in staat stellen duurzaam te werken. Ook omdat er momenteel een grote vraag is van eindverbruikers naar hout uit gecertificeerde bronnen.” 

Koimé: “Bovendien schaadt illegale houtkap het imago van hout als hernieuwbare hulpbron. Ook dit moet worden bestreden, want hout is een ingenieus materiaal.” 

Was er een moment dat jullie wilden opgeven?

“De grootste uitdaging was om tijdens de hackathon met een concept te beginnen en vervolgens een start-up te lanceren zonder uitgebreide financiering. Het is zeer tijdrovend om op eigen houtje echt vorderingen te maken en vervolgens financieringsinstanties ervan te overtuigen dat het idee zin heeft en ook technologisch haalbaar is. Maar er is nooit een moment geweest dat we het wilden opgeven.” 

Waarop zijn jullie bijzonder trots?

“We hebben erkenning gekregen en prijzen gewonnen, zoals de Galileo Masters en de Copernicus Masters van het Europees Ruimteagentschap. We zijn onlangs ook toegelaten tot het Greenstart-programma van het Oostenrijkse klimaat- en energiefonds. Vorig jaar hebben we deelgenomen aan de Europese wedstrijd Falling Walls in Berlijn. Daar kun je ideeën uitwisselen en voortbouwen op de ervaringen van anderen. De octrooiaanvraag voor onze markeringstechnologie in juni 2022 was ook een succes.” 

Hoe is het eco-systeem in Wenen?

Koimé: Oostenrijk is een goed startpunt voor Beetle ForTech. Het land is een van de grootste importeurs van rondhout in de wereld. Veel Oostenrijkse bedrijven in de houtindustrie zijn wereldwijd actief. Maar ook bijvoorbeeld Nederland en Zuid-Amerika zijn belangrijke markten. Wij streven ernaar dat onze oplossing wereldwijd gebruikt gaat worden. Wij hebben al partners op alle continenten voor de ontwikkeling van ons systeem voor bosbewaking.” 

Waar willen jullie staan over vijf jaar?

Koimé: “Over vijf jaar zullen wij nog geen monopolie hebben op het gebied van de traceerbaarheid van rondhout (lacht). Maar we hopen dat bedrijven die volgens de regels willen handelen, dat met onze oplossing doen.”

Wat is jullie ultieme doel?

Koimé: Bijna alle teamleden van Beetle ForTech komen uit de houtsector. Daarom hebben wij een emotionele band met hout als materiaal en willen wij dat hout de plaats inneemt van aardolieproducten. Hout is een beperkte hulpbron. Wij willen dat de traceerbaarheid van boomstammen heekl gemakkelijk is, waardoor overmatig gebruik en illegale kap wordt voorkomen. Dat is onze visie.”

Wat doen jullie beter of anders dan soortgelijke oplossingen?

Koimé: “In bestaande oplossingen wordt de oorsprong ofwel steekproefsgewijs bepaald, bijvoorbeeld door middel van laboratoriumanalyses, ofwel wordt de oorsprong gewoon op basis van documenten aangetoond. Maar de volledig geautomatiseerde traceerbaarheid van individuele stammen tot de exacte kweeklocatie bestaat nog niet op de markt.” 

Lees ook andere afleveringen uit deze serie.

Iedere dag zet Innovation Origins een start-up in de schijnwerpers. Lees ze allemaal.