© FH Bielefeld
Author profile picture

Heb je ooit in een groot hotel geprobeerd uit te zoeken waar de beste ontsnappingsroute van je kamer naar buiten is? Als dat zo is, ben je waarschijnlijk al een tijdje in de war, want noch de vluchtkaart op de kamerdeur, noch de bewegwijzering is altijd duidelijk. Hetzelfde geldt voor kantoren en andere grote gebouwen. Tim Wächter, promovendus aan het Institute for Intelligent Buildings (InfinteG) bij Bielefeld University of Applied Sciences, heeft onderzocht hoe de vluchtwegen in geval van brand kunnen worden verbeterd en zo levens kunnen worden gered.

Op dit moment zijn de vluchtwegborden en -plannen gericht op het aangeven van de kortste weg naar buiten of naar een veilig gebied. Maar daarbij kan die vluchtweg tot aan de bron van de brand leiden. Of de vluchtweg kan geblokkeerd zijn waardoor mensen vast komen te zitten. Bovendien moeten vluchtwegenplannen eerst worden opgemerkt, bestudeerd en geïnternaliseerd om een positief effect te hebben, aldus Wächter. En zelfs wie de juiste route in zijn hoofd heeft geprent, kan deze onder invloed van echt gevaar en stress gemakkelijk weer vergeten. Vluchtrouteborden die door dikke rook worden verduisterd, helpen dan ook niet.

Autonoom vluchtwegcontrolesysteem

Maar door gebruik te maken van de nieuwste techniek kunnen deze problemen worden opgelost, denkt Wächter. Met zijn werk, dat volledig wordt gefinancierd door het Ministerie van Cultuur en Wetenschap van de deelstaat Noordrijn-Westfalen, wil hij eraan bijdragen dat de tekortkomingen van een statische vluchtroute zoveel mogelijk worden geëlimineerd. Zijn idee is een autonoom vluchtwegcontrolesysteem “dat toegang heeft tot architectonische informatie (bijvoorbeeld lengtes en breedtes van gangen en trappenhuizen) en actuele zintuiglijke informatie (bijvoorbeeld temperatuur, kooldioxidegehalte en lichtintensiteit), deze verwerkt en zo snel mogelijk berekent welke vluchtweg de beste is”

Wanneer zo’n ontruimingssysteem voor gebouwen de brandhaarden zelf precies kan lokaliseren, zal het altijd vluchtwegen voorschrijven die om de gevarenzone heen leiden, legt de gepromoveerde computerwetenschapper uit. “De vluchtwegen kunnen worden aangegeven met behulp van goed zichtbare LED-strips in de vloer of op de muur, waarvan de zwervende lichtpunten in de richting van de vluchtweg wijzen.”

Tim Wächter en Professor Dr.-Ing. Martin Hoffmann, die hem in zijn onderzoeksproject begeleidt, willen echter nog een stap verder gaan. Ze willen rekening houden met andere belangrijke parameters en deze opnemen in het algoritme dat zo’n intelligent systeem aanstuurt. “Het evalueren van de structurele omstandigheden van een gang op basis van brandveiligheidscriteria is zeer belangrijk om de vluchtcondities zo gedifferentieerd mogelijk te kunnen analyseren”, licht Wächter zijn aanpak toe. “Zo kunnen trappen of slechte verlichting kunnen een vluchtweg aanzienlijk bemoeilijken. Daarom hebben wij hier op de campus in Minden samen met civiel ingenieurs een catalogus met 56 vragen samengesteld die een breed scala aan brandbeveiligingsaspecten bestrijkt. Hoe groter de evaluatiewaarde die het resultaat is van hun beoordeling, hoe beter de kwaliteit van een ontsnappingsroute.”

Eerste prototype succesvol

Een eerste prototype voor het simuleren van dynamische brandscènes heeft zich al bewezen. Het systeem detecteerde de brandpunten en koos – voor dezelfde vluchtroutelengte – de route met de betere evaluatiewaarde. Hierdoor presteerde het ongeveer tien procent beter dan het statische systeem. Op basis van deze evaluatiewaarden zou het dynamische vluchtwegggeleidingssysteem waarschijnlijk nog verbeterd kunnen worden, omdat langere routes vaak nog beter geschikt zijn om uit een gebouw te ontsnappen dan sommige kortere routes, aldus Wächter. In zijn project werkt de 28-jarige ook aan het opsporen van en flexibel reageren op tijdelijke obstakels in gangen. Dit kunnen kinderwagens zijn in grote woongebouwen of voedselwagens in ziekenhuizen, “omdat deze de werkelijke veronderstelde capaciteit van een gang voor ontsnappende mensen aanzienlijk verminderen”

.Om deze vluchtwegbegeleiding praktisch te maken, wil Wächter in de toekomst ook samenwerken met experts zoals brandveiligheidsmeesters. “Deze circulaire overdracht is belangrijk voor beide partijen, omdat het de enige manier is waarop een idee dat in eerste instantie in theorie is ontwikkeld een groot maatschappelijk voordeel kan worden – en daadwerkelijk levens kan redden.”