Als er één categorie bedrijven verantwoordelijk is voor innovatie in Nederland, dan zijn het wel de startups. Omdat Innovation Origins altijd op zoek is naar relevante innovaties is er alle reden het complete Nederlandse startup-ecosysteem een keer goed in beeld te brengen. Op basis van datasets van StartupDelta zijn we bij alle provincies langs gegaan. In 14 afleveringen, gepubliceerd tussen 24 december 2018 en 7 januari 2019, geven we een overzicht van het startup-ecosysteem in Nederland. De serie is gemaakt door de journalisten van coöperatie PitchProducties, in opdracht van Innovation Origins. Vandaag: Noord-Holland. Lees hier de andere afleveringen van deze serie (voor zover reeds gepubliceerd).
Als het om startups gaat, dan is er maar één stad de allergrootste. Met meer dan 1600 startups is Amsterdam dé startup hub van Nederland. Hoe kan het dat er zoveel startups in Amsterdam zitten en vooral, waarin onderscheidt de stad zich met de rest van Nederland?
“Startups vestigen zich het liefst in een stad waar zowel connecties als concurrenten om de hoek zitten”, vertelt Wouter Keij, fondsmanager bij Innovatiefonds Noord-Holland. De provincie Noord-Holland startte het fonds in samenwerking met verschillende kennisinstellingen om innovatieve projecten in de regio te ondersteunen en te stimuleren.
Fintech
Het internationale karakter van Amsterdam draagt volgens Wouter Keij ook bij aan een gunstig startupklimaat. Grote internationale bedrijven waarbij innovatie hoog in het vaandel staat, vestigen zich met name in de hoofdstad. “Amsterdam kent landelijk bijna geen concurrentie op het gebied van fintech” vertelt Keij. Succesverhalen zoals Adyen, maar ook snelgroeiende fintechbedrijven als Dyme en Bitfury, zijn opgericht en gevestigd in de hoofdstad. Het is daarom ook geen verrassing dat fintech de grootste sector is van de meer dan 1600 startups in Amsterdam.
“De rest van Nederland zou wat van de Amsterdamse attitude over moeten nemen. Het is belangrijk om een beetje tamtam te maken.”
Slaagt iedereen?
Het rooskleurige plaatje houdt echter niet in dat alles en iedereen succesvol wordt in Amsterdam. “Je hoort alleen de succesverhalen. Wat daaraan vooraf gaat is dat je nooit klaar bent met werken,” vertelt Bas Rieter. Als Marketing en Community Director bij venture capital Amsterdam Student Investment Fund (ASIF) begeleidt en investeert Rieter in startups opgericht door studenten en reeds afgestudeerden. “Gemiddeld slaagt een op de twintig nieuwe startups. Geen idee is uniek, jij alleen kan je onderscheiden van de rest.”
Onlangs maakte ASIF zijn eerste investering in het eerdergenoemde Dyme, een app die gebruikers inzage geeft in maandelijkse kosten en mogelijkheden om hierop te besparen. ASIF beheert een relatief klein fonds van een miljoen euro en investeert maximaal tot 100.000 euro per startup. Hiermee kan een startup bijvoorbeeld de huur of salarissen betalen. Volgens Rieter is het evenzo belangrijk voor jonge ondernemers om de juiste begeleiding te krijgen en om een netwerk op te bouwen. “Qua netwerk van consultants en juristen zijn wij gelijk aan vele andere venture capital fondsen.”
De volgende stap
Ook Joost Reimert, entrepreneur in residence bij Amsterdam Center for Entrepreneurship (ACE), benoemt de juiste begeleiding als essentieel voor het slagen van startups. Reimert begeleidt studenten die hun eigen bedrijf willen beginnen. Aan instanties die ondernemerschap en innovatie stimuleren, is volgens hem geen gebrek. “Incubators, accelerators, subsidieregelingen en financiering vanuit de overheid: Amsterdam richt zich op startups en dat wordt snel opgepikt,” vertelt Reimert.
“Het beleid is om doorgroeiers te creëren. Hier zit nu nog schaarste, maar scale-ups moeten de trend en de volgende stap voor Amsterdam worden.”
Die financieringsmogelijkheden en ondersteuningsprogramma’s zijn er natuurlijk niet voor niets. Het is namelijk wel de bedoeling dat startups zich uiteindelijk doorontwikkelen tot scale-ups. Overheden investeren in het startupklimaat omdat zij werkgelegenheid willen creëren, vertelt Reimert. Startups bestaan vaak uit een handjevol mensen, waardoor zij maar weinig mensen in dienst hebben. Pas bij de omschakeling naar een scale-up profiteert de overheid van het succes.
“Het beleid is om doorgroeiers te creëren. Hier zit nu nog schaarste, maar scale-ups moeten de trend en de volgende stap voor Amsterdam worden,” aldus Reimert.
Holland boven Amsterdam
Hoe bokst de rest van de provincie op tegen Amsterdam? Volgens Arthur Tolsma, coördinator van Incubator Duurzame Energie Alkmaar (IDEA), is het niet nodig om met Amsterdam te concurreren. Buiten Amsterdam zijn er namelijk genoeg mogelijkheden voor nieuwe startups. “Soms wordt de rest van de provincie ‘Holland boven Amsterdam’ genoemd, maar er zijn zat ondernemers die niet naar de hoofdstad willen verhuizen.” Daarnaast is Amsterdam duurder en veel drukker dan de rest van de provincie.
In Alkmaar is er ruimte genoeg voor nieuwe, innovatieve ideeën. De technologiesector is sterk en jonge bedrijven schakelen graag de hulp in van een incubator zoals IDEA. “We merken dat beginnende ondernemers een sparringpartner nodig hebben, om begeleiding te krijgen bij het maken van belangrijke keuzes.” vertelt Tolsma.
Duurzaamheid is een belangrijke pijler in de regio. “We merken wel dat startups in duurzame energie een langere doorlooptijd hebben. Zo is bijvoorbeeld Symphony Wave Power al vier jaar bezig met het ontwikkelen van getijdenenergie, maar dat is logisch bij zulke innovatieve technologie.” Belangrijk hierin is Energie Centrum Nederland, een groot Europees en internationaal erkend onderzoeksinstituut. “Onderzoek bij ECN is de basis geweest voor de startup Symphony Wave Power.”
Wat kunnen de ondernemers buiten Amsterdam van de hoofdstad leren? “Amsterdammers kunnen zichzelf goed verkopen en hier zijn we wat voorzichtiger, dat is zonde.” Tolsma heeft zowel in Alkmaar als in Amsterdam gewerkt. Hij benadrukt dat de rest van Nederland de Amsterdamse attitude over zou moeten nemen. “Het is belangrijk om een beetje tamtam te maken, dat we iets meer van onszelf laten horen, want er gebeuren hier genoeg mooie dingen.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
