De Nederlandse overheid heeft de exportvergunning van ASML voor de levering van sommige geavanceerde chipmachines aan China al in 2023 ingetrokken, terwijl dat formeel pas vanaf dit jaar zou gelden. Deze onverwachte stap, onder invloed van Amerikaanse druk, betreft een deel van de high-tech deep ultraviolet-machines (DUV). ASML benadrukt dat het zich blijft inzetten om te voldoen aan internationale wet- en regelgeving.
Waarom moet ik dit artikel lezen?
De Nederlandse overheid heeft de exportvergunning vervroegd ingetrokken onder druk van de VS, waardoor cruciale chipmachines niet meer naar China mogen worden geëxporteerd. Deze onverwachte stap heeft niet alleen gevolgen voor ASML, maar werpt ook licht op de toenemende geopolitieke spanningen en de strijd om technologische superioriteit tussen de VS en China, waarbij ASML in het midden van deze complexe machtsstrijd staat.
In een recente verklaring liet ASML weten dat de Nederlandse regering de exportlicentie voor de levering van bepaalde chipproductieapparatuur naar China gedeeltelijk heeft herroepen. De betrokken systemen, de NXT:2050i en NXT:2100i lithografiesystemen, zijn cruciaal voor de chipindustrie. Deze apparaten, waarvan de prijs per stuk kan oplopen tot tussen de 80 en 90 miljoen euro, spelen een sleutelrol in de productie van halfgeleiders die worden gebruikt in een breed scala aan technologie, van smartphones tot geavanceerde militaire apparatuur.
Implicaties van de exportbeperking
De impact van de gedeeltelijke intrekking van de exportvergunning lijkt beperkt tot een klein aantal Chinese klanten. De DUV-machines, die een stap onder de meest geavanceerde EUV (extreme ultraviolet) machines staan, mogen sinds 1 januari niet meer naar China worden uitgevoerd. Dit besluit volgt na nieuwe Amerikaanse regelgeving die in 2023 werd geïntroduceerd, waardoor de VS het recht heeft om de export van de “Twinscan NXT1930Di”-machine van ASML te beperken indien deze Amerikaanse onderdelen bevat.
De positie van ASML
ASML, een dominante speler op de markt voor lithografiesystemen, heeft haar klanten en aandeelhouders verzekerd dat deze ontwikkeling geen materiële impact zal hebben op de financiële vooruitzichten voor 2023. In gesprekken met de Amerikaanse overheid heeft het bedrijf recentelijk meer duidelijkheid gekregen over de reikwijdte en impact van de Amerikaanse exportbeheersingsregelgeving. Het Veldhovense bedrijf bevestigt zich volledig in te zetten voor naleving van alle toepasselijke wetten en regelgeving, inclusief exportcontrolewetgeving in de landen waar het actief is.
Reacties en gevolgen
De stap van de Nederlandse overheid heeft gezorgd voor onrust, niet alleen bij ASML en de betrokken Chinese klanten, maar ook binnen de internationale politieke arena. China heeft in een reactie aan persbureau Reuters Nederland opgeroepen om “de wet te respecteren”. Aan de andere kant hebben verschillende Nederlandse wetgevers vragen gesteld aan de Nederlandse minister van Handel over de juistheid van de unilaterale maatregelen van de Verenigde Staten met betrekking tot de exportbeperkingen voor een andere ASML-chipmachine.
Internationale spanningen en handel
Deze ontwikkeling is illustratief voor de toenemende geopolitieke spanningen rondom technologische superioriteit en de strijd om de controle over de chipindustrie. ASML bevindt zich midden in een complexe machtsstrijd tussen de VS en China, waarbij de laatstgenoemde zijn technologische ontwikkeling versneld ziet worden beperkt door exportcontroles vanuit het Westen. De chipmachines van ASML zijn essentieel voor de productie van geavanceerde halfgeleiders en daarmee een belangrijk strijdtonneel in de economische rivaliteit tussen de grootmachten.
De situatie rond ASML en de exportbeperkingen naar China is een voorbeeld van hoe internationale politiek direct kan ingrijpen in bedrijfsoperaties en mondiale supply chains. Het toont ook de kwetsbaarheid aan van technologische vooruitgang onder druk van geopolitieke machtsdynamiek. Voor ASML en zijn stakeholders is het van cruciaal belang om de ontwikkelingen nauwlettend te volgen en zich aan te passen aan de veranderende internationale regelgeving en politieke klimaat.