So stellen sich NASA-Planer den zukünftigen Luftverkehr über den Metropolen vor. Flugzeuge mit Piloten sind mit einem gelben Kreis markiert, autonome Fluggeräte mit einem roten. Illustration: NASA
Author profile picture

Naar je werk in een klein vliegtuig? Of in Blankenese in een luchttaxi stappen om zo snel mogelijk op de luchthaven van Fuhlsbüttel aan de andere kant van de stad te staan? Dat zou zomaar eens te toekomst kunnen zijn van luchtverkeer boven Hamburg, de metropool aan de Elbe. Wetenschappers aan het Instituut voor Luchtverkeerssystemen van de Technische Universiteit Hamburg (TUHH) en het Duitse Luchtvaartcentrum (DLR) hebben onlangs een concept gepresenteerd voor stedelijke luchtmobiliteit over de Hanzestad. De wetenschappers, onder leiding van professor Volger Gollnick, hebben niet alleen gekeken naar het stedelijke gebied zelf, de studie had betrekking op de gehele metropoolregio van Hamburg.

Lees ook: het driedimensionale stadsverkeer van de toekomst

Een luchttaxi-netwerk voor Hamburg?

Het team van Volker Gollnick heeft een groot aantal kleine vliegtuigconstructies bestudeerd. Ze hebben niet alleen verticaal startende vliegtuigontwerpen van Airbus,Volocopter of Lilium onder de loep genomen, maar ze waren ook geïnteresseerd in autonome drones die vracht of passagiers vervoerden. Er zijn echter niet genoeg betrouwbare gegevens over deze vliegtoestellen. Daarom gebruikten ze een algemeen luchttaximodel voor hun onderzoek. Belangrijke kwesties waren geluidsoverlast, snelheid, luchtverkeersdichtheid en geschiktheid als bedrijfsmodel. Ook hebben ze de meest waarschijnlijke reacties van het publiek onderzocht.

Zo’n 500,000 mensen reizen iedere dag van en naar Hamburg voor hun werk. In hun onderzoek zijn de wetenschappers er vanuit gegaan dat één procent van deze pendelaars zou overstappen op luchttaxi’s. Dat zou betekenen dat er ongeveer 4500 extra vluchten het luchtruim boven Hamburg zouden doorkruisen. Het concept zou haalbaar zijn, maar het zou amper invloed hebben op de situatie op de grond. “De chaos in het verkeer op de grond kan niet weggenomen worden door luchttaxi’s,” zegt professor Volker Gollnick. Daarvoor is het aantal vluchten te laag. “De luchttaxi’s zijn een aanvullend aanbod,” zegt Gollnick.

Luchttaxi’s: Sneller dan grondverkeer

Airbus-Vision: Stadsvliegveld voor kleine verticaal startende vliegtuigen.
Illustratie: Airbus

In het stedelijke gebied zijn snellere reistijden best mogelijk. Er is voldoende economisch potentieel om een luchttaxi-netwerk succesvol uit te voeren. “Luchttaxi’s kunnen reistijden ongeveer halveren op vele routes in Hamburg,” zegt Gollnick. Volgens de eerste bevindingen biedt het luchtruim van Hamburg voldoende capaciteit om om te gaan met de enorme groei in het aantal commerciële vliegbewegingen per dag. Deze zouden bovenop de huidige 400 vliegbewegingen per dag komen. Daarbij is er in de stad genoeg ruimte om start- en landingsplaatsen te bouwen.

Luchttaxi’s hoeven alleen maar sneller te gaan dan het grondverkeer – ze vliegen op snelheden van ongeveer 100 kilometer per uur. Ze kunnen ingezet worden met tussenpozen van een paar honderd meter. Het resulterende vliegtuiglawaai zou uitkomen op ongeveer 75 dB, wat overeenkomt met druk wegverkeer. Gollnick pleit echter voor vliegende taxi’s en drones in luchtcorridors die de belangrijkste verkeersaders volgen. Dit zou het extra lawaai tot een minimum beperken.

Verder onderzoek noodzakelijk

Volgens Gollnick zou een lokale of regionale overheid verantwoordelijk moeten zijn voor het toezicht op en de controle van het luchtverkeer in de stad. Tot nu toe is er echter een gebrek aan geschikte systemen voor vluchtbegeleiding en -bewaking. De wetenschappers hebben in hun onderzoek vastgesteld dat de bevolking sceptisch staat tegenover autonome vliegtuigen met passagiers, maar niet tegenover luchttaxi’s met piloten.

Als volgende stap willen de onderzoekers vaststellen hoe ernstig de geluidsoverlast daadwerkelijk zou zijn. Ook zou duidelijk moeten worden wat de kosten voor zulke vliegtoestellen en infrastructuur zouden zijn en of de populatie vliegtuiglawaai zou accepteren. Pas dan wordt het mogelijk om aanbevelingen voor maatregelen te doen aan politici.