Oerkinderen renden graag de snelste weg terug naar de veilige grot. Ze leerden omgaan met werktuigen om vuur te maken en met een bijl om voedsel te regelen. Dit alles valt onder de term ‘technologie’, en maakt al sinds mensenheugenis deel uit van ons leven. De uitvinding van het wiel zorgde ervoor dat we konden reizen, om steeds verder buiten die veilige grot te komen.
Technologie hielp ons om regie te nemen over ons leven en bracht de volgende generatie steeds verder. De telefoon, de computer en het internet waren cruciaal in de menselijke ontwikkeling. Hebben we nog steeds regie op het leven dankzij of met technologieën? En hoe is het voor ouders om in deze technologische revolutie hun kinderen te steunen in het volwassen worden?
Digitale wereld
Pandemieën waren er in de oertijd ook, maar ze waren naamloos. Dood ging je zo. Nu duurt het als het goed is, vrij lang voor je dood gaat. Wij leven nu met een pandemie met een naam, maar het houdt onze kinderen gek genoeg ook in de grot: thuis. De regie op ‘veiligheid’ thuis hangt af van allerlei factoren. Binnen het gezin is veiligheid helaas niet altijd vanzelfsprekend. Maar naast de fysieke, is daar ook de digitale wereld. Want via de computer komt er naast kennis ook allerlei onzin de kinderkamer binnen. En daar hebben we als ouder eigenlijk veel minder zicht op dan we wel denken.
Wij hebben zelf drie zoons. Er zit niet alleen een generatiekloof tussen kinderen en ouders. Maar tussen onze drie kinderen onderling zit ook een soort generatiekloof. De oudste werkte nog in de huiskamer op de computer; ongeveer maximaal een uur per dag na het buitenspelen. De jongste daarentegen is opgegroeid met een touchscreen en met onbeperkt internet op zijn fijne slaapkamer, waar niemand hem ziet. Tijdens een verbouwing zat hij een maand beneden bij ons in de woonkamer. Toen pas zagen wij eens van dichtbij hoeveel hij eigenlijk gamede. En Hoe Goed hij daarin was. En Hoe Geavanceerd deze spellen zijn. We waren trots op zijn prestaties en zagen hoeveel hij ervan genoot.
Lees ook: Waarom Zuckerberg en Jobs hun kinderen weghielden van hun eigen creaties
Maar ook zagen we de zuigende werking van deze spellen. Ook hoorden we van onze kinderen over de enorme hoeveelheid porno die aangeboden wordt op internet. En de algoritmes die ervoor zorgen dat er steeds meer van die troep wordt aangeboden; op alle mogelijke devices. Daar had niemand om gevraagd. Wat doe je daar als ouders aan? Op advies van onze zoons schaften we samen wat digitale filters op onze computers en telefoons aan.
Generatiekloof
Geweld is schijnbaar een vast onderdeel van onze maatschappij en wordt in de vorm van seksistisch gedrag of keiharde seks en drugsgebruik voorgeschoteld als ‘normaal‘. Nu vindt elke ouder dat de waarden uit zijn/haar jeugd beter waren dan de vervaging van de normen die ze bij de volgende generatie zien. Voor je het weet word je door je eigen kinderen ouderwets genoemd en valt het woord generatiekloof. Maar de holenmens in ons staat hopelijk inderdaad op als er te veel gevaar in het eigen hol dreigt. En zeker als geweld via technologische dragers binnenkomt, die we tegelijkertijd omarmen als verrijking van ons leven.
Het gesprek over ethische vragen, over wat algoritmes doen, en over alle vormen van artificial en virtual intelligence zijn nu cruciaal om onze kinderen te kunnen steunen in hun groei naar volwassenheid. Zij bepalen straks immers de maatschappij die we zo graag willen zijn.
Wat onze zoons zeiden over het omgaan met de dagelijkse snoepwinkel op hun technologische dragers? “Jullie als ouders moeten ons leren wat de goede dingen en uitgangspunten zijn. Want om ons heen en op internet zien we zulke lelijke dingen.”
Dus: de maatschappij, dat zijn wij. En het begint met: ‘thuis’, dat zijn wij. Van de holenmens tot waar we nu zijn: technologie om regie op het leven te nemen, dus. Maar vooral ook het naast ons neerleggen, als er onzin wordt gebracht.
Over deze column
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Eveline van Zeeland, Eugène Franken, JP Kroeger, Katleen Gabriels, Carina Weijma, Bernd Maier-Leppla, Willemijn Brouwer en Colinda de Beer probeert Innovation Origins te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Hier zijn alle voorgaande afleveringen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
