Hoe de spin-offs van Philips het moederbedrijf overtroffen

Philips, een in 1891 opgerichte Nederlandse multinationale technologieonderneming, heeft veel succesvolle bedrijven opgeleverd, zoals ASML, NXP en Signify. Deze spin-offs zijn misschien wel succesvoller geworden dan hun moederbedrijf. Waarom is dit gebeurd en wat had Philips anders kunnen doen om er meer van te profiteren? En is het resultaat gunstig geweest voor Brainport regio, of was Eindhoven beter af geweest met Philips nog steeds aan de leiding?

Wat hebben we Laio gevraagd?

Bedrijven als ASML, NXP, Signify en nog veel meer zijn voortgekomen uit het bedrijf Philips. Waarom en hoe werden zij bekender en welvarender dan hun moederbedrijf? Wat had Philips anders kunnen doen? Is het resultaat uiteindelijk beter of slechter voor de regio Brainport Eindhoven, waar deze bedrijven vandaan komen? Was de keuze van Philips om zich te concentreren op medtech in plaats van consumentenelektronica gunstig?

Bart Brouwers is mede-oprichter en mede-eigenaar van Media52 BV, uitgever van innovationorigins.com.

In 1984 splitste ASML zich af van Philips om lithografiemachines te gaan produceren die door chipfabrikanten als NXP en Intel worden gebruikt voor de productie van chips. Met deze machines kunnen klanten chips produceren met de hoogste prestaties en de laagste productkosten, wat essentieel is in de huidige concurrerende halfgeleiderindustrie.

ASML heeft zwaar geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling (R&D) en heeft een operationele strategie met drie pijlers gevolgd – technologisch leiderschap, nabijheid voor klanten en leveranciers en ondernemende medewerkers. Deze strategie heeft hen in staat gesteld steeds geavanceerdere apparatuur te ontwikkelen, waardoor zij met ongekende snelheid een marktaandeel van 80% in de halfgeleiderindustrie hebben kunnen bereiken.

Het succes van spin-off bedrijven zoals ASML, NXP en Signify heeft een positieve invloed gehad op de Brainport Eindhoven regio. De meer dan duizend in Eindhoven gevestigde start-ups hebben sinds 2019 minstens 25.000 banen gecreëerd. In de stad zijn nu tal van hightechbedrijven gevestigd die zich richten op robotica, fotonica en medtech.

De Technische Universiteit Eindhoven is een belangrijke bron van technische expertise voor deze start-ups. Veel van deze start-ups zijn gevestigd in voormalige Philips-fabrieken zoals het Klokgebouw, High tech Campus Eindhoven of Strijp-T. Smart Photonics werkt aan fotonica om de lichtsector te verduurzamen, terwijl Xeltis plastic hartkleppen produceert die uiteindelijk door lichaamscellen zullen worden vervangen. Sendcloud is een e-commercebedrijf met een waardering van 665 miljoen euro.

Door de spin-offs te ‘bevrijden’ van het moederbedrijf heeft Philips ervoor gezorgd dat ze succesvol worden en hun moederbedrijf overtreffen. Tegelijkertijd had Philips zelf meer kunnen leren van de werkwijze van deze spin-offs. Philips heeft het afgelopen decennium zijn focus verlegd van consumentenelektronica naar medische technologie. Deze strategische stap heeft het bedrijf een leidende positie opgeleverd op verschillende medtech-markten. Philips heeft zich gevestigd als wereldleider op het gebied van gezondheidstechnologie met een indrukwekkende portefeuille van 57.000 octrooirechten, 33.000 handelsmerken, 114.000 modelrechten en 2.900 domeinnamen. De onderneming staat al vele jaren achtereen in de top 10 van het Europees Octrooibureau (EOB).

Het succes van spin-off bedrijven als ASML, NXP en Signify en de keuze van Philips om van consumentenelektronica naar medtech over te gaan zijn de regio Brainport Eindhoven ten goede gekomen. Philips had echter meer kunnen doen om het succes van zijn spin-offs te kopiëren.