Afwerkoefening in de jeugd © ADO Den Haag
Author profile picture

Schudt PSV morgen tegen Willem II de slechte vorm van afgelopen wedstrijden van zich af? Zonder sterspelers Donyell Malen, Steven Bergwijn en vaste kracht Jorrit Hendrix gingen de Eindhovenaren afgelopen donderdag onderuit in de Europa League. Van het genoemde drietal doorliepen Hendrix en Bergwijn (voor een groot deel) de jeugdopleiding in Eindhoven. Ook in de rest van het elftal zijn posities ingevuld door de eigen jeugd: Mohamed Ihattaren, Sidney Gakpo, Michal Sadílek, en keeper Jeroen Zoet. En volgens kenners staat de volgende lichting talent alweer klaar.

Via de jeugdopleiding probeert PSV zoveel mogelijk talenten klaar te stomen voor de A-selectie. Binnen de PSV Academy krijgen ze naast alle voetballessen, ook intensieve persoonlijke begeleiding. De club ondersteunt hun voetbalvisie met technologische snufjes. Alles om talent naar een hoger niveau te tillen. Eén van de innovaties waar trainers op de Herdgang gebruik van maken is Smart Goals. Een systeem dat werkt met oplichtende pionnen, waar spelers doorheen moeten passen, dribbelen, schieten of rennen. Het systeem kan scores bijhouden of klokken hoe snel een oefening wordt uitgevoerd.

Lees meer over PSV op Innovation Origins

Luc van Agt is performance manager bij PSV, waar hij bezig is aan zijn 29e seizoen. Van Agt houdt zich onder andere bezig met sportwetenschap, innovatie en fysieke training. “We zoeken naar systemen waar de meeste ontwikkelingsmogelijkheid in zit. Dit systeem kun je op allerlei verschillende manieren gebruiken. Een coach kan er compleet zijn eigen invulling aan geven.”

Kijkgedrag is spelinzicht

Bij PSV worden de oplichtende goals in de jeugdopleiding gebruikt om kijkgedrag te trainen. “Je kunt dit op verschillende manieren trainen. Smart Goals is een handige aanvulling hiervoor. Kijkgedrag gaat over spelinzicht. Hoe staat een speler opgesteld? Houdt hij rekening met de positie van z’n medespeler? En bewaart hij het overzicht om onder druk nog steeds de juiste keuze te maken? We willen spelers leren dat ze niet alleen op de bal letten, maar een bredere blik ontwikkelen. Dat ze meer zien en registreren, dan ze normaal in één blik zouden vangen. Dit zijn complexe vaardigheden om te trainen. Met Smart Goals kun je het speelveld steeds verleggen als er door een poortje is gepasst of geschoten. Ze moeten dus niet alleen op het spel letten, maar ook in de gaten houden of het veld verandert.”

Andere coaches gebruiken het systeem weer om in kleine groepjes, onder druk en hoge snelheid, zoveel mogelijk balcontacten te maken. “Dit zijn mooie vormpjes om heel efficiënt te kunnen trainen. Spelers moeten snel anticiperen op de lampjes, je kunt ze door de lijnen laten rennen, maar ook laten passen. Afhankelijk van wat de trainer met de oefening wil bereiken. Het leuke eraan is dat je het systeem scores kunt laten bijhouden, hierdoor kun je tijdens trainingen nog een competitief element toevoegen.”

Volgens Van Agt is het grootste voordeel van dit systeem dat trainers niet gebonden zijn aan één enkele oefening. “In topsport, niet alleen in het voetbal, geldt dat je sporters moet blijven uitdagen. Ze moeten constant geprikkeld worden: door zwaardere oefeningen, andere trainingsvormen of door extra taken. Met dit systeem kunnen we oefeningen steeds een beetje aanpassen om spelers uit te blijven dagen. Zo blijf je ook oefeningen uitzetten die steeds iets meer vragen van de bovenkamer van spelers.”

“Zo is het ook precies bedoeld”, legt Chris Heger een van de bedenkers van Smart Goals uit. Heger heeft tussen de 500 en 600 klanten. Van basisscholen tot voetbalclubs op Champions League-niveau. Zo’n 70 procent komt uit de voetbalwereld. “Het is een hulpmiddel voor coaches en trainers. Pionnen heb je vaak nodig in spelvormen, wij voegen hier een dynamisch element aan toe”, legt Heger uit.

FIFA-kaartjes

Naast het systeem met oplichtende pionnen, krijgen trainers ook toegang tot een database. “In het begin vulden we die zelf met oefeningen, maar inmiddels krijgen we veel feedback van coaches die weer iets nieuws hebben bedacht. Zo komen er steeds weer nieuwe oefeningen of spelvormpjes online. Inmiddels staan er al ruim honderd verschillende dingen op. Van simpele spelletjes die vooral leuk zijn, tot complexe vormpjes waar professionele clubs mee trainen.”

Ook kunnen de goaltjes gebruikt worden als meetsysteem. “Dat is niet ons hoofddoel, maar je kunt sprinttesten doen of kijken hoe snel iemand door een parcours dribbelt. Voor fysiotherapeuten kan dit bijvoorbeeld handig zijn om de voortgang in een sporter z’n revalidatie bij te houden. Iedere gebruiker kan zijn creativiteit erop loslaten en het naar eigen visie gebruiken. Bij Ajax trainen de keepers en middenvelders met de goaltjes. Dat is weerl anders dan bij PSV.”

Na de winterstop komt Smart Goals met iets nieuws: gepersonaliseerde spelersprofielen. Niets iets waar profs baat bij hebben, maar wel leuk voor amateurs of kleinere profclubs. “We hebben een hele batterij aan gestandaardiseerde oefeningen opgezet. Met het spelen van deze skill games krijgen amateurs een score voor snelheid, passen, schieten, behendigheid en allerlei andere voetbalkwaliteiten. Nadat ze alle oefeningen hebben afgerond, rolt er een spelersprofiel uit. Net als de Fifa-kaartjes in de gelijknamige game. Voor amateurclubs is dit handig om spelers in kaart te brengen. Ze zien meteen wat ze in huis hebben en tegelijkertijd kunnen clubs zien waar nog verbetering te halen valt. Ook is het voor jonge spelers leuk om zichzelf met vrienden te vergelijken en elkaar uit te dagen.”