Het Italiaanse parlementsgebouw in Rome. © E. Kieckens
Author profile picture

De Italiaanse premier Mario Draghi, die sinds vandaag (13 februari 2021) aan het roer staat, heeft een pagina omgeslagen door de instelling van het Ministerie van Ecologische Transitie. Het departement heeft alles in zich om een serieuze vuist te maken in de toekomst. Het ministerie gaat over alle aspecten van het milieu en wordt verantwoordelijk voor de energiepolitiek.

Minister Cingolani is zowel een gedegen academicus als een succesvolle manager

Het ministerie coördineert ook het interministerieel comité voor de ecologische overgang. Dit is de methode om competentieproblemen te voorkomen en om zo snel mogelijk aan de slag te gaan. Het ministerie wordt geflankeerd door het Ministerie van Innovatie.

IIT lijkt op MIT

Als minister heeft Draghi de Milanese natuurkundige Roberto Cingolani gekozen. Dat lijkt een sterke keus. Cingolani is zowel een gedegen academicus als een succesvolle manager. Buitenlandse ervaring heeft hij opgedaan aan onder andere het Max-Planck-Institut für Intelligente Systeme en het Institute of Industrial Sciences in Tokyo. In 2005 richtte Cingolani in Genua het Istituto Italiana di Tecnologia (IIT) op, dat niet alleen wegens het bijna gelijkende acroniem een tegenhanger is van het MIT. Het IIT is een onafhankelijk instituut met een jaarlijks budget van 100 miljoen euro.

Duurzaamheid is geen ecologie

Tot 12 februari, toen hij tot minister werd benoemd, was Cingolani de CTIO (Chief Technology Innovation officer) van Leonardo, een van ’s werelds grootste defensiebedrijven. Afgelopen december werd onder zijn leiding Leonardo opgenomen in de zogeheten Climate A-lijst waarop ondernemingen staan met een hoge klimaatscore. Een paar maanden geleden omschreef Cingolani zijn visie. “Voor mij is duurzaamheid niet uitsluitend een ecologisch thema, maar een groot compromis dat maatschappij, financiën en technologie op een flexibele manier met elkaar verbindt,” schreef Cingolani in dagblad La Repubblica

Coronafondsen

Italië loopt momenteel niet voorop in de transitie naar een duurzame samenleving. Zo loopt de buitenlandse politiek min of meer in het gareel van ENI, de Italiaanse olieproducent. Jaarlijks wordt voor ruim 19 miljard euro aan subsidies uitgegeven die schadelijk zijn voor het milieu en nog eens 600 miljoen euro aan boetes wegens inbreuk op het Europese milieubeleid. 

Het nieuwe ministerie komt op het moment dat de Europese Unie met onder andere de New Green Deal haar kaarten heeft gezet op ecologische transitie. Italië kan bijna 210 miljard euro tegemoet zien uit ‘coronafondsen’ (het Next Generation EU-pakket), waarvan 70 miljard naar ecologische transitie gaat. 

Oostenrijk, Spanje en Frankrijk zijn de enige andere Europese landen die al over een ministerie van ecologische transitie beschikken.

Lees ook hoe innovatieve start-ups de motor zijn van Europese energietransitie.