Cabaretier en wetenschapper dr. ir Jasper van Kuijk is de 20e winnaar van de populaire NPO kennisquiz ‘De slimste mens’. Jasper werkt op de TU Delft aan ‘user-centered innovation and public understanding of design’. Opvallend is dat de slimste Nederlander van dit seizoen na afloop direct emigreerde naar Zweden.
Als deelnemer aan ‘De slimste mens’ en zeker als winnende kandidaat heb je veel exposure en kun je veel publiciteit genereren die je kan exploiteren. Dat hebben eerdere winnaars, zoals de Brabantse Rob Kemps van Snollebollekes meer dan overtuigend aangetoond. Dat effect is voor velen dan ook een belangrijke reden om mee te doen. Nou moet je uiteraard een behoorlijke plank voor je hoofd hebben om cabaretier te willen worden. Maar om dan vervolgens als het eindelijk oogsttijd is de kans laten schieten op de ultieme boost van je carrière omdat je Nederland wil verlaten is wel een teken aan de wand. Daarbij nog aangetekend dat leiderschap bij uitstek de variabele is met de meeste innovatie-aanjagende kracht.
Scandinavische model
Na een proefjaar werkend in een klein stadje bij een Zweedse universiteit waar iedereen nog gewoon een eigen werkkamer heeft en ontspannen wonend in een klein dorpje met 1 rudimentair winkeltje liggend aan een groot meer, wil ‘smartaste Jasper’ voor geen goud meer terug naar een Nederlandse kantoortuin of stadswoning met postzegeltuin. Hij kiest met overtuiging voor het Scandinavische model. Zonder de geneugten van de platformeconomie maar met heel veel ruimte, natuur, rust, goed nabuurschap en koffiemomenten op het werk. Het is niet zozeer een verandering van land. Zoveel verschilt Zweden nu ook weer niet van Nederland. Maar vooral een verandering van levensstijl. ’Veel ruimte maar nooit eenzaamheid’, zo becommentarieert hij zelf het emigratiebesluit.
Pastoraal
Dat werpt bij mij de vraag op; Kunnen we hier niet iets van leren. Wordt Nederland te warm, te druk, te competitief, te stedelijk? Moeten wij ook niet meer inzetten op het pastorale?
Aan de andere kant hangt de mate van verstedelijking sterk samen met de mate van welvaart. ‘We zijn rijk omdat we nu eenmaal één van de dichtbevolkte gebieden van Europa zin. En ruimte kun je niet bijmaken. We zullen het moeten doen met de ruimte die we hebben en die zo goed mogelijk inzetten.
Je kunt het ene doen en het ander niet laten. Waarom zouden we naast het verdichten van steden niet veel meer inzetten op dorpse dorpen en betekenisvolle groene buitenruimte door een dorpenstrategie te ontwikkelen. Hoe dicht of hoe dun kan een dorp worden zonder het dorpse op te geven, zonder het dorpse karakter te verliezen. Wat zijn de dorpse kenmerken om op voort te bouwen. Zodat je ook de omgevingen kunt maken waarmee mensen als Jasper zichzelf kunnen identificeren. Een typisch geval van user centered innovation.
