© Bart van Overbeeke
Author profile picture

Zeewier. Je herkent het vast als dat groene spul dat kriebelt aan je voeten als je in de zee zwemt. Dat kriebelige spul kan helpen bij het oplossen van maatschappelijk problemen zoals het dreigende voedseltekort en de energietransitie. Het kan zelfs bijdragen aan het verminderen van de uitstoot van het broeikasgas methaan. Om zeewier voor deze doelen in te kunnen zetten, moet er veel meer geproduceerd worden. Start-up SpaceSea wil zeewierboeren helpen bij het vergroten van hun boerderijen.

De studenten van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) ontwikkelen een platform waarop zeewierboeren toegang hebben tot satellietdata van de European Space Agency. Er zweven satellieten rond de aarde die data verzamelen over bijvoorbeeld watertemperatuur en chemische compositie van verschillende plekken in de oceanen. “Wij hebben samen met zeewierboeren en biologen vastgesteld wat voor verschillende zeewieren de ideale watercondities zijn om te groeien. Op basis van de satellietdata weten we wat de condities zijn van bepaalde plekken in de oceaan. Zo kunnen we de ideale match maken”, legt Santiago Princ, co-founder en technisch manager van SpaceSea, uit.

Zo wordt voor de zeewierboeren in één oogopslag duidelijk waar zij welke soort zeewier het beste kunnen laten groeien. “Nu hebben zeewierboeren vaak kleine boerderijen op plekken die voor hen persoonlijk logisch of aantrekkelijk waren”, vertelt hij. “In de toekomst, als zij hun boerderij bijvoorbeeld uit willen breiden, kunnen zij gebruik maken van de tool om te kijken waar een bepaald zeewier het beste groeit.”

Met dit idee won SpaceSea eerder dit jaar de TU/e contest. Meer daarover lees je in dit artikel. 

Tijd en geld besparen

Door deze tool besparen de zeewierboeren veel tijd en geld. Op dit moment moeten de boeren met een bootje het water op om de waterconditie te bepalen en te kijken of het zeewier nog goed groeit. “Buiten het feit dat het heel veel tijd kost, kost het ook heel veel geld”, stelt Princ. “Boeren moeten bijvoorbeeld vaak een boot en duikers inhuren. Deze moeten ook nog goed verzekerd zijn. Zo zijn er nog tal van kosten die de boeren moeten betalen.” Het totale bedrag dat boeren moeten betalen om de groei van het zeewier te monitoren, komt volgens Princ neer op bijna 2000 euro per week. “Wij kunnen onze tool aanbieden voor ongeveer 200 euro per week, zo’n tien procent van de huidige prijs.”

Met de tool kunnen de boeren niet alleen meten wat de waterkwaliteit op een bepaald moment is, maar zij kunnen ook zien hoe het zich in de toekomst gaat ontwikkelen. “Op basis van gegevens die we door de jaren heen verzamelen, kunnen we door middel van machine learning ook voorspellingen doen”, vertelt Princ. “Zo kunnen we bijvoorbeeld aangeven dat een boer een zeewierkrop die eigenlijk na drie weken geoogst moest worden, beter nog een weekje kan laten liggen. Bijvoorbeeld omdat de temperatuur van het water hoger wordt.” Op den duurt hoopt hij met data boeren te kunnen waarschuwen als er iets mis gaat, bijvoorbeeld wanneer er een stroom warm water aankomt. “Als boeren dit van te voren weten kunnen zij hun gewas beschermen. Ze lopen op deze manier dus minder risico om hun oogst te verliezen.”

Een preview van de tool

Duurzaam voedsel produceren

Al dat zeewier kan worden gebruikt voor verschillende doeleinden. “Volgens verschillende onderzoeken zullen er in 2050 meer dan 9 miljard mensen op de wereld zijn”, stelt Princ. “Die hebben allemaal eten en energie nodig, maar de voedsel- en energieproductie zijn op dit moment niet zo duurzaam.” Zeewier kan hier volgens hem verandering in brengen. “Het is lekker en bovendien heel erg voedzaam, het heeft meer ijzer dan andere groente.”

We kunnen het als mensen meer gaan eten. Daarnaast kan het dienen als meststof voor gewassen en voedsel voor vee. “De vleesproductie wordt hierdoor duurzamer”, stelt de co-founder. Koeien stoten via scheten en boeren namelijk relatief veel methaan uit. Dit broeikasgas is niet goed voor het milieu. Sterker nog: het is ongeveer 25 keer zo slecht als CO2. “Door zeewier in het voedsel van koeien te verwerken, komt er ongeveer dertig procent minder methaan vrij via hun scheten en boeren.” Om dit op grote schaal in te zetten, moet er eerst voldoende zeewier geproduceerd kunnen worden.

Zeewier kan daarnaast ook gebruikt in de energiesector. “Door de chemische samenstelling van zeewier is het geschikt om te gebruiken bij de productie van biobrandstof”, legt Princ uit. “Zeewier wordt zelfs gezien als de derde generatie biomassa voor de productie van duurzame energie, zoals bio-ethanol. Dat is momenteel de meest efficiënte productie.”

Wereldwijde groei

Om deze toepassingen in te kunnen zetten, moet de zeewierproductie fors uitbreiden. “Bij SpaceSea ontwikkelen we de technologie om dit mogelijk te maken. We hebben momenteel een prototype en leggen de basis voor het uitvoeren van een pilot”, zegt Princ. Daarna kan het product op de markt komen.

SpaceSea is gestart bij TU/e innovation Space, met hulp van verschillende organisaties zoals de European Space Agency en Netherlands Space Office. De start-up richt zich eerst op de Europese markt. “Maar deze is erg klein. We willen daarom het potentieel van zeewier eerst onder de aandacht brengen en ons vestigen op de lokale markt. Als we een solide basis hebben gelegd, willen we uitbreiden naar de Amerikaanse en Aziatische markten, omdat daar grote groeimogelijkheden liggen.”