AI generated image of the European Energy Index
Author profile picture

De wasdroger aanzetten terwijl buiten de zon schijnt? We doen het bijna onbewust. Net zoals we de auto pakken voor een ritje dat met de fiets net zo snel is. Veel van ons niet-duurzame gedrag komt voort uit gewoonte of onwetendheid. Een beter besef van wat er kan en waarom het moet kan op alle niveaus van onze samenleving zaken in beweging zetten. Transparante en nauwkeurige informatie over de energietransitie is cruciaal voor het succes ervan; het kan de concurrentiepositie van bedrijven bevorderen, goed-geïnformeerde besluiten voor individuele burgers mogelijk maken en vertrouwen in onze toekomst scheppen.

De energietransitie is wereldwijd een dringende prioriteit geworden nu de gevolgen van de klimaatverandering steeds ernstiger worden en de eindige hulpbronnen van de planeet slinken. Maar de transitie is niet alleen een noodzakelijk kwaad – een verschuiving naar hernieuwbare en duurzame energiebronnen pakt milieuproblemen aan, stimuleert economische groei, creëert banen en bevordert sociale gelijkheid. Om zicht te houden op onze gemeenschappelijke vorderingen introduceert Innovation Origins een nieuw instrument – de European Energy Index.

Voorbeeld van de Europese Energie-index: Duitsland, zaterdag 25 maart 2023, 16:30 uur. Groene landen doen het relatief goed, de bruingekleurde draaien nog veel op fossiele brandstoffen.

Toegang tot transparante en nauwkeurige informatie is cruciaal voor het succes van de energietransitie. Het stelt consumenten in staat geïnformeerde keuzes te maken over de energie die zij gebruiken en de producten die zij kopen. Dit is de belangrijkste reden voor Innovation Origins om de European Energy Index te bouwen en te publiceren, een baanbrekend instrument dat elk uur (voor sommige landen zelfs elk kwartier) updates geeft over de energieproductie in bijna alle landen van Europa. De index biedt een transparant beeld van het energielandschap, met een duidelijk overzicht van het aandeel fossiele en hernieuwbare energieconsumptie in elke lidstaat.

De noodzaak van een energietransitie

De belangrijkste drijfveer voor de energietransitie is de noodzaak om klimaatverandering tegen te gaan. Bij de verbranding van fossiele brandstoffen komen broeikasgassen vrij, die warmte vasthouden in de atmosfeer, waardoor de temperatuur wereldwijd stijgt. Dit heeft geleid tot verwoestende gevolgen zoals frequentere en ernstigere natuurrampen, stijging van de zeespiegel en bedreiging van de biodiversiteit. Door over te schakelen op schonere, hernieuwbare energiebronnen kunnen we de uitstoot van broeikasgassen aanzienlijk verminderen en deze effecten verzachten.

Decarbonizing Europe

De European Energy Index is niet het eerste project van Innovation Origins rond de energietransitie. In 2022 schreven we een lange reeks artikelen onder de titel Decarbonizing Europe. In die serie richtten we ons op de uitvoering van de plannen die samenhangen met de ‘Recovery and Resilience Facility’ van de EU. We schetsten wat elk land doet om de CO₂-uitstoot te verminderen en deden verslag van innovatieve projecten. Aan de hand van vele infographics konden onze lezers de inspanningen van de lidstaten met elkaar vergelijken.

Een andere belangrijke factor is de uitputting van de reserves aan fossiele brandstoffen. Naarmate deze hulpbronnen schaarser worden, zullen de prijzen naar verwachting stijgen, wat kan leiden tot economische instabiliteit en sociale onrust. Door te investeren in duurzame energiealternatieven kunnen we de afhankelijkheid van deze slinkende hulpbronnen vermijden en stabielere energieoplossingen voor de lange termijn creëren.

De energietransitie ondersteunen

De energietransitie is niet alleen iets voor overheden of grote bedrijven. Iedereen kan een belangrijke rol spelen bij het bevorderen ervan. Hier zijn enkele manieren om bij te dragen:

  • Verminder het energieverbruik: Door energie-efficiënte praktijken toe te passen, kunnen individuen hun koolstofvoetafdruk rechtstreeks verminderen. Denk daarbij aan het gebruik van LED-lampen, het isoleren van huizen, het kiezen van energie-efficiënte apparaten en het uitschakelen van apparaten wanneer ze niet worden gebruikt.
  • Steun hernieuwbare energie: Stimuleer het gebruik van hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- of windenergie, door zonnepanelen te installeren, te kiezen voor groene energietarieven of deel te nemen aan gemeenschappelijke energieprojecten.
  • Pleit voor verandering: Gebruik je stem om beleid en initiatieven te steunen die schone energie bevorderen en de uitstoot van broeikasgassen verminderen. Ga in gesprek met lokale en nationale regeringsvertegenwoordigers, woon gemeenteraadsvergaderingen bij en onderteken petities om je steun voor een duurzame energietoekomst te tonen.
  • Inspireer anderen: Deel informatie over de energietransitie en de voordelen daarvan met vrienden, familie en collega’s. Door het bewustzijn te vergroten, kun je anderen motiveren om actie te ondernemen en bij te dragen aan de collectieve inspanning.

Transparante informatie

Door inzicht te bieden in de huidige staat van het energieverbruik binnen de EU, laat de Europese Energie-index zien welke vooruitgang is geboekt en welke uitdagingen nog moeten worden aangegaan. Deze transparantie stimuleert de concurrentie tussen energieleveranciers, bevordert innovatie en dient als katalysator voor verandering. De index ondersteunt ook de beleidsontwikkeling en de betrokkenheid van het publiek, twee essentiële componenten om de energietransitie vooruit te helpen.

De belangrijkste doelstellingen van de Europese Energie-index zijn:

  1. Vertrouwen opbouwen: Open informatie over energieverbruik, -productie en -uitstoot kan bijdragen tot het opbouwen van vertrouwen tussen belanghebbenden, waaronder regeringen, bedrijven en het publiek.
  2. Concurrentie aanmoedigen: Door gegevens over energieverbruik en -productie gemakkelijk beschikbaar te maken, worden bedrijven aangemoedigd om te concurreren op het gebied van efficiëntie, innovatie en duurzaamheid.
  3. Geïnformeerde besluitvorming mogelijk maken: Wanneer consumenten toegang hebben tot transparante informatie over hun energieverbruik, is de kans groter dat zij veranderingen doorvoeren die de overgang naar schonere energiebronnen ondersteunen.

De energietransitie is een essentieel en complex proces dat gezamenlijke inspanningen vereist van zowel overheden, bedrijven als particulieren. Door de noodzaak van deze verschuiving in te zien, in ons dagelijks leven actie te ondernemen en te pleiten voor transparante informatie, kunnen we een duurzame toekomst creëren waar zowel mensen als de planeet baat bij hebben. De European Energy Index hoopt daarbij een rol te kunnen spelen.