Nienke Meijer in 2019, © Fontys
Author profile picture

TEC for Society, de vorig jaar omarmde leidraad van Fontys Hogescholen kan helpen bij het herstel van de inclusieve samenleving. Fontys-bestuursvoorzitter Nienke Meijer constateerde in haar nieuwjaarsspeech dat de groeiende sociale kloof en het haperende poldermodel om nieuwe oplossingen vragen.

TEC – dat is Technology, Entrepreneurship and Creativity – is een middel om de sociale kloof te dichten, denkt Meijer. “Het kan de verbinding zijn tussen wat mensen samenbrengt. Niet een internet-of-things dus, maar een internet-of-people. Er zijn veel voorbeelden waar dat al werkt. Ik zie het als onze maatschappelijke opdracht om dat verder te brengen.”

Er is iets behoorlijk mis in de verhouding tussen politiek en media, constateert Meijer, net als Eric van Schagen eerder deze week. “De discussies op twitter gaan niet meer over de echte zaken; politici worden politieke entrepreneurs, die vanwege de snelle verandering van de kiezerspopulatie voortdurend bezig zijn met hun statements mediawaarde te genereren. Want meer media-aandacht is meer partijwinst. Het gevolg is steeds meer oneliners, proefballonnetjes en ongenuanceerde uitingen. En tegelijkertijd zie je dat media niet anders kunnen dan daarin meegaan omdat ze ook te maken hebben met een slinkend kijkers- en lezerspubliek. Dat leidt tot een gijzeldrama met grote groepen in onze samenleving die zich niet meer herkennen in het verhaal. Het gevolg: een groeiende sociale kloof tussen de haves en have-nots, de cans en cannots en de connected en disconnected.”

Nienke Meijer citeerde Herman Tjeenk Willink die in zijn essay “Groter denken, Kleiner doen” constateert dat de sociale kloof in ons land (en in heel West-Europa) toeneemt. Grote groepen verliezen de aansluiting, al dan niet ongewild. “Het gaat daarbij niet alleen om de mensen die de juiste skills ontberen, maar ook om hen die zich niet meer herkennen in de politieke vertegenwoordiging. De ‘gele-hesjes-beweging’ is hier ook een voorbeeld van”, stelde Meijer.

Gevolg van de groeiende sociale kloof en het haperende poldermodel is volgens Meijer dat de tegenstellingen verharden, wat leidt tot politieke handelingsverlegenheid, of zelfs impasses. De moeizame aanpak van het pensioenoverleg, energieakkoord en het lerarentekort spreken wat dat betreft boekdelen, zegt ze. “Ook dit bedreigt de inclusieve samenleving, want de afstand tussen veel mensen en de inhoud van het politieke en publieke debat groeit.”

Er is dus volgens de Fontys-topvrouw behoefte aan nieuwe invalshoeken. Ze noemt twee perspectieven in haar speech. “Het eerste is de mensgerichte economie waar Yuri van Geest, oprichter van de Singularity University, vaak over schrijft. In deze economie dragen purpose driven organisaties vanuit hun eigen passie en overtuiging bij aan de samenleving. Bovendien vormen techniek en kunstmatige intelligentie niet langer een bedreiging voor de werkgelegenheid van mensen maar juist een kans om het talent van mensen verder te ontplooien.” Het tweede perspectief is van Jeff Gaspersz: het inzicht dat hiërarchische structuren en de top-down managementstijl niet langer leidend zijn, maar dat de ware innovatie- en veranderkracht van organisaties ligt in het potentieel van alle medewerkers. De twee perspectieven geven aanknopingspunten om de sociale kloof te dichten, denkt Meijer.

Met als uiteindelijk doel zowel de Fontys-community als de samenleving als geheel te helpen die kloof te overwinnen. “Daarbij gaat het om participatie van iedereen, om persoonlijk echt mee te doen en om ervoor te zorgen dat je zelf de verandering bent die je graag wilt zien.”

Luister hier naar Nienke Meijers complete speech:

Foto: (c) Fontys