Hoofdschuddend neemt Auke plaats achter zijn computer: “Daar gaan we weer”. Wat is er aan de hand? 171 wetenschappers claimen in een open brief aan de Europese Commissie een rekenfout ontdekt te hebben. De boodschap: Elektrische auto’s blijken een stuk meer uit te stoten dan tot nu toe werd aangenomen.
In Duitsland werd dit door verschillende media als nieuws gebracht, maar op Twitter legt Auke haarfijn uit wat er niet klopt aan deze studie.
Auke dook er meteen bovenop toen hij via Twitter werd getipt. “Ik zal eerlijk bekennen dat ik er in het begin weinig van snapte. De berekeningen zijn onnodig complex en heel omslachtig.” Ook hier bood Twitter uitkomst. Auke schakelde de hulp in van Tom Brown, een kwantumfysicus uit Berlijn. Auke: “Hij zei meteen dat dit nooit gepubliceerd zou worden in een wetenschappelijk tijdschrift over klimaat of energie.”
Wat klopt er niet?
“Het artikel is gebaseerd op een denkfout. Er is te weinig duurzame stroom beschikbaar om in al onze energiebehoefte te voorzien. Voor extra energie die nodig is, gaat de kolencentrale aan. In dit artikel schrijven ze die extra energie toe aan elektrische voertuigen. Als er geen elektrische auto’s zouden rijden, is er ook geen extra energie nodig, is de simplistische bewering”. Auke slaat zijn handen voor zijn gezicht terwijl hij zich hardop afvraagt hoe stom je het wil hebben.
“Op deze manier kun je van alle dingen die je ongewenst vindt, zeggen: ‘zie je wel! Als we dit niet doen, hoeft de kolencentrale niet aan.’ Maar wie zegt dat EV’s ervoor zorgen dat je kolen moet verbranden? Misschien zijn het wel warmtepompen, of heeft de buurman net een nieuwe jacuzzi gekocht. Je kunt hiervoor niet één apparaat verantwoordelijk houden”, Auke kijkt vragend naar het scherm. Of het een beetje te volgen is? “Stel je hebt een schooltje met 20 kinderen en 1 juf, maar voor het 21e kind moet een extra juf komen. Moet het 21e kindje dan de juf in haar eentje betalen?”
Verkeerde aannames en buiten de context
Ook gaan de wetenschappers er volgens Auke aan voorbij dat de energiemix steeds groener wordt en nemen ze in hun berekeningen niet mee dat kolencentrales in Duitsland rond 2035 allemaal gesloten moeten zijn. “Verder vergeten ze dat je elektrische auto’s slim kunt laten opladen. Op momenten dat er meer energie uit de zon en wind beschikbaar is. Hiermee ontlast je het netwerk en gebruik je de energiemix als deze op zijn groenst is.”
Auke zucht: “Ze zeggen niet: ‘kijk we hebben een wiskundige truc uitgehaald om iets op een omslachtige manier te berekenen.’ Nee, ze roepen dat het gaat over een fout in het energiesysteem. Dan moet je het ook voorleggen aan energie-experts en niet naar een obscuur wiskundig wetenschappelijk tijdschrift rennen. Waarom passen ze het niet gewoon toe op de context?” Auke weet het antwoord wel: “Een wetenschappelijk tijdschrift over energie had dit nooit geplaatst. Dat weten deze onderzoekers ook.”
Volgens Auke is Thomas Koch van het Instituut van Technology van Karlsruhe en de man achter de vereniging die de open brief stuurde, geen wetenschapper maar een oplichter. Op Twitter laat Auke zien dat Koch al eerder in de fout ging met berekeningen.
Je gaat er met gestrekt been in. Wil je een reactie uitlokken? Of is het emotie?
“Van Koch verwacht ik geen reactie. Ik word er gewoon moe van. Alweer die foutieve berekeningen. Ik kan er slecht tegen als mensen de boel voorliegen, dat is niet oké. Koch heeft niets nieuws bedacht, hij heeft iets triviaals – foutief – berekend en zegt vervolgens dat de EU het verkeerd heeft. Hij probeert hiermee EV’s in een slecht daglicht te zetten.”
Ben je bang dat dit soort fouten uiteindelijk in beleid terugkomt?
Auke begint te lachen: “Zoals hij het nu doet ben ik daar niet zo bang voor hoor. Dan moet hij echt beter zijn best doen.”
Maar tegelijkertijd hoopt Auke wel dat hij met zijn debunks schade zoveel mogelijk kan beperken. “Door dit verhaal snel te ontkrachten, hebben we het onschadelijk gemaakt denk ik. Het helpt heel erg als je binnen een aantal uur al met tegenargumenten komt. Dat is het mooie aan Twitter. Mijn volgers zijn een soort radar. Ik vertrouw erop dat ze me mentionen als er ergens een dubieus onderzoek opduikt.”
Echt angstig dat beleid met verkeerde cijfers wordt gemaakt is hij niet: “Je ziet in beleidsdocumenten steeds vaker up to date gegevens terug over bijvoorbeeld de uitstoot van batterijproductie. En ook in de wetenschap gaat er genoeg wèl goed.”
Gaan dit soort ‘foute’ onderzoeken ooit verdwijnen?
“Ik vrees van niet. De belangen om vast te houden aan het gevestigde zijn groot. Ook moeten we de kracht van incompetentie niet onderschatten. Ik draag mijn steentje bij door dit soort artikelen snel onschadelijk te maken. Maar ik maak mezelf niet de illusie dat het bezworen is als ik met mijn spierballen rol, welnee.”
Zelf heeft Auke ook geen kant-en-klare oplossing voor het probleem. Het blijft hardnekkig. In nieuwsberichten scoort polarisatie en op sociale media wordt iedereen bevestigd binnen zijn eigen bubbel, aldus Auke. “Binnen mijn eigen achterban merk ik het ook. Bjorn Lomborg. Weet je wel? De Deense politicoloog die klimaatverandering bagatelliseert. Hij vindt dat de kosten van klimaatverandering economisch gezien best meevallen. Ik ben het echt niet met hem eens, maar hier heeft hij wel een punt.”
Maar op Twitter reageerde de achterban van Auke vervolgens woedend: “In mijn bubbel mag je dat niet zeggen kennelijk. Het stoort me dat niemand nog een serieuze poging doet om hier inhoudelijk op in te gaan. Hetzelfde gebeurt bij ‘verbrandingsadapten’ waar klimaatverandering een hoax is.”
Wat is jouw rol daar dan in?
Auke reageert fel: “Ik wil de wereld echt een betere plek maken, niet een verhaal verkopen dat ik toevallig mooi vind. Elektrische auto’s zijn geen oplossing voor fijnstof. Hoe graag ik het misschien zou willen, het is niet zo. Ook files of grondstofverbruik los je er niet mee op. Allemaal dingen die ik daarom ook niet verkondig. Let the chips fall where they may. Ik ga uit van de feiten. Ik mag toch hopen dat meer wetenschappers dit herkennen.”
