Author profile picture

Iedere week kijken we met EV-specialist en Innovation Origins-columnist Auke Hoekstra naar wat hem opviel in de actualiteit of wat hij tegenkomt als het gaat over de verduurzaming van onze aarde. 

Hoekstra is bezig een volledig duurzaam huis te bouwen. “Dat plan had ik al een hele tijd in mijn hoofd, maar er nooit iets mee gedaan. Je verhuist niet zomaar hè en m’n vrouw zag ook wel op tegen volledige nieuwbouw.”

Samen met een architect ontwierp hij het huis zo duurzaam mogelijk. Maar die werkwijze levert soms ook discussie op. Bij het indienen van de vergunning bleek dat Auke een probleem had: “De architect zag dat ik met al die zonnepanelen op het dak geen bouwvergunning zou krijgen” legt Auke zijn verbazing uit.

Dat zit namelijk zo: voordat er een nieuw huis gebouwd mag worden moet een huis niet alleen energiezuinig zijn (getest met de EPC keuring) maar moet het ook voldoen aan de Milieu Prestatie Gebouwen (MPG). Hier staat in wat de milieubelasting is van alle materialen die worden gebruikt in het huis. Hoe lager de MPG hoe duurzamer het materiaalgebruik. “Maar om zonnepanelen te maken heb je veel grondstoffen nodig: niet gunstig voor de MPG. Zo belastend dat het ontwerp met een dak van zonnepanelen niet door de keuring zou komen.”

Meer zonnepanelen dan op de tekening

Hierop verzon Auke een list: “Op de aanvraag heb ik aan één kant van het dak de zonnepanelen gewoon weggelaten. Ik weet niet of ik dit moet vertellen”, begint hij. Dan zachtjes: “Als ik een strenge keurmeester had gehad, had hij gezien dat het dak zoals we het hebben ingediend op de aanvraag zou lekken. De zonnepanelen zijn het dak. Als ik hier nog een laag dakpannen onder zou leggen zou dat dubbelop zijn. Ook hier heb ik goed nagedacht over het materiaalgebruik. Maar die zonnepanelen die niet op de tekening staan leggen we er later toch lekker op. Want als de vergunning eenmaal geaccepteerd is, mag ik zonder vergunning zoveel zonnepanelen op mijn dak leggen als ik zelf wil.”

Het duurzame huis van Auke Hoekstra © Hoekstra

Hiermee lost hij het probleem op, maar de ergernis is er niet minder om. Auke stoort zich eraan dat de test geen rekening houdt met de energie die hij op zijn dak bespaart. “Dat stoort mij enorm. Begrijp me niet verkeerd: ik vind het hartstikke goed dat we kijken naar hoe we omgaan met grondstoffen. Daarom gebruik ik bijvoorbeeld houtskeletbouw in plaats van bakstenen en Isovlas isolatie in plaats van steenwol of PUR-schuim. Maar kom op! Er is totaal geen oog voor hoeveel fossiele brandstof ik uitspaar met al die zonnepanelen. Als je dat meerekent dan verlaagt ieder extra zonnepaneel de milieubelasting van mijn huis. Maar in plaats van zonnepanelen te belonen, krijg je er vanuit ‘milieuoogpunt’ gedonder over: dat is de wereld op zijn kop.“

Uitstoot drastisch omlaag

Overigens vindt Auke dat we te veel kijken naar hoeveel energie we gebruiken en te weinig naar hoe we energie opwekken. “Efficiency-denken is prima, want alles wat je uitspaart is mooi meegenomen. Maar eigenlijk is energiegebruik niet het echte probleem. De zonne-energie die op aarde valt is duizenden keren meer dan wat we op kunnen maken en we zouden zelfs zonnepanelen in de ruimte kunnen plaatsen. Energie in overvloed dus. Veel beter is het om te kijken naar hoeveel CO2 je uitstoot bij de productie van energie.”

In een eerdere column schreef Hoekstra hier al over

Het produceren van zonnepanelen kost volgens Auke nu circa 40 gram CO2 per kWh. Dat is al tien keer minder dan gemiddelde stroom in Nederland en Europa. En die uitstoot gaat volgens hem de komende jaren drastisch omlaag. “Stel dat straks de mijnen waar de grondstoffen voor zonnepanelen vandaan komen, overschakelen op zonne-energie. Dan kun je alle stinkende dieselgeneratoren en dieseltrucks vervangen voor elektrische. En die energie komt van zonnepanelen. Maar het gaat verder: want ook de fabrieken waar die zonnepanelen vandaan komen, stappen op termijn over op zonne-energie. Dan is de CO2 uitstoot misschien wel honderd keer lager dan de gemiddelde stroom van nu. Die 40 gram CO2 per kWh kan op termijn naar 4 gram, daar ben ik van overtuigd.”

Praten als Brugman

“Daarom vind ik die MPG-test op het gebied van zonnepanelen zo slecht. Mensen moeten door die test juist gestimuleerd worden om te verduurzamen. Om zonnepanelen te plaatsen. Nu wordt het alleen maar verwarrend. Dat heb ik aan den lijve ondervonden want mensen in de bouw zeiden al tegen me: ‘Zie je wel: dit moet je niet doen. Zonnepanelen zijn veel te belastend voor het milieu.’ Ze denken natuurlijk dat de overheid die regels niet voor niets maakt. En dan moet ik weer praten als Brugman, ik moet het constant uitleggen. Dan zeg ik: ‘Nee joh, deze test kijkt alleen naar de hoeveelheid grondstoffen en die heb je na 1 tot 3 jaar gebruik van je zonnepanelen alweer uitgespaard.’ Met de MPG-keuring geeft de overheid het tegenovergestelde signaal af van wat ze moet geven, namelijk duurzaam bouwen stimuleren. Het is hoog tijd dat de MPG test rekening gaat houden met de bespaarde energie.”

Lees hier de vorige aflevering van Electric Auke