Author profile picture

Om de week hebben we het met IO-columnist Auke Hoekstra over wat hem opvalt in de wereld als het gaat om verduurzaming. Eerder deze week deed hij nog een oproep voor telepresencerobots, die lange zakenreizen gaan vervangen. Maar vandaag wil Auke het niet hebben over duurzaamheid. Hij wil iets kwijt over de situatie in Amerika. ‘Wat heeft het voor zin als we straks overal zonnepanelen hebben, maar in een verrotte samenleving wonen?’

Lees hier alle afleveringen terug.

De laatste weken merkt Auke op Twitter dat de dood van George Floyd, het politiegeweld en racisme ook veel van zijn ‘energie’ collega’s bezighoudt. “Deze mensen willen de wereld beter maken, net als ik.”

“Weet je wat het is? Het leven op aarde is zoiets moois en bijzonder. Iedere keer als ik buiten rondloop, kan ik me daar weer over verbazen. Daarom zet ik me ook met ziel en zaligheid in voor duurzame energie. Ik wil ervoor zorgen dat die aarde een stukje mooier wordt. Maar het geldt niet alleen voor het natuurlijke ecosysteem. Ook de samenleving waar we in leven is iets prachtigs. Het heeft heel wat jaren gekost voordat we op dit punt zijn gekomen. Het is ongelooflijk complex en bijzonder. Maar ook fragiel. Ook hiervoor wil ik me inzetten. Ik wil uitvogelen hoe iets werkt en vervolgens proberen om ook de samenleving te verbeteren.”

‘Ieder weldenkend mens kan zien dat hier iets niet klopt’

Wat niet iedereen weet, is dat Auke voordat hij zich bezighield met elektrisch vervoer en duurzame energie, hij afstudeerde in bedrijfskunde. “Daar leerde ik hoe zo’n staatsinrichting werkt – of in het geval van Amerika, zou moeten werken – want er klopt daar iets niet. Om met z’n allen goed samen te leven, hebben we regels waar we ons aan moeten houden.  Die regels worden gemaakt door politici die wij hiervoor hebben gekozen, als burgers geven wij ze dat vertrouwen. Dan heb je de uitvoerende macht die ervoor zorgt dat deze regels worden nageleefd. En rechters zien erop toe dat ze hun boekje niet te buiten gaan. De trias politica.”

En juist daar gaat het mis in Amerika, betoogt Auke. “Als je de cijfers erbij pakt, zie je dat er sinds 2005 zo’n 15 duizend mensen zijn omgekomen tijdens arrestaties. Dat getal is schrikbarend hoog, het gaat er daar echt een stuk ruwer aan toe. Maar als je verder kijkt naar de cijfers zie je dat maar een heel klein percentage agenten zich moet verantwoorden in de rechtszaal. Van al deze zaken zijn er maar vijf uiteindelijk veroordeeld voor moord. Ieder weldenkend mens kan bedenken dat hier iets niet klopt.”

“De politie heeft als taak om de wet te handhaven. Dat gaat gepaard met een grote verantwoordelijkheid. Hun belangrijkste taak is optreden tegen mensen die bereid zijn geweld te gebruiken. Daarmee krijgen ze veel macht. Het kan daarom ook niet anders dat ze heel erg zorgvuldig met die wet om moeten gaan. Als ze het niet zo nauw nemen of het wordt door de vingers gezien dat ze ongeoorloofd geweld gebruiken, gaat er iets compleet mis in het systeem. Ze moeten tot de orde geroepen worden door de rechterlijke macht.”

Het is een enge zaak als agenten geen verantwoording hoeven af te leggen voor excessen

Dat dit niet genoeg gebeurt, komt volgens Auke door de grote invloed van politievakbonden. “Hun werk is om agenten te beschermen, ze doen ook maar hun werk, maar er zitten wel enge types tussen. Agenten krijgen al meer bescherming dan gewone burgers. Toch gaan vakbonden er iedere keer voor liggen als er een agent voor de rechter moet verschijnen. Ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat beelden van een bodycam niet openbaar gemaakt mogen worden. Ik wil niet zeggen dat agenten makkelijk werk hebben, maar ik vind het een enge zaak als ze geen verantwoording hoeven af te leggen voor excessen.”

“Ook zou de politie zelf harder op kunnen treden. Vaak als je denkt: ‘hier moeten ze wel iets tegen doen’ hoor je te vaak nog: ‘loop maar door hier is niets aan de hand’. Steeds meer mensen zijn hier verbaasd over en komen in verzet.”

Door mobiele telefoons, dashcams en internet zijn de excessen veel zichtbaarder geworden. Waar het in het verleden vaker een geval van woord tegen woord was, zien mensen nu wat er daadwerkelijk aan de hand is. “Zonder beelden zijn mensen vaker geneigd om de politie te geloven. De politie spreekt de waarheid, een crimineel niet – een beetje die gedachte. Met beelden erbij wordt het ineens een ander verhaal. Het zorgt enigszins voor een machtsevenwicht tussen politie en burgers. Met de komst van het internet hoef je niemand te kennen bij een tv-station, maar kun je het zelf de wereld in slingeren.”

“De journalistiek en vrije pers bracht ook al misstanden aan het licht, eigenlijk een vierde poot die in de oorspronkelijke trias politica theorie niet besproken werd. Maar door platformen als Youtube en Twitter kunnen burgers ook hun verantwoordelijkheid nemen. Dat zijn stappen in de goede richting. Ik zou het ongelooflijk zonde vinden als we straks wel overal zonnepanelen hebben, maar leven in een verrotte samenleving. Daar moeten we met z’n allen voor waken om dat te voorkomen.”