Om de week kijken we met EV-specialist en Innovation Origins-columnist Auke Hoekstra naar wat hem opviel in de actualiteit en wat hij tegenkomt als het gaat over de verduurzaming van onze aarde.
Ondanks dat iedereen zoveel mogelijk thuis werkt, heeft Auke het gierend druk. Zo druk zelfs dat hij afgelopen week verstek moest laten gaan voor deze rubriek. En thuis werd hij constant afgeleid door grote graafmachines die bezig waren voor zijn energieneutrale huis. “Het helpt niet echt mee als je de hele tijd van die graafmachines voor je raam ziet bewegen. En een herrie dat die dingen maken”, legt Auke uit.
Maar meteen nadat hij dit heeft uitgesproken, benadrukt hij dat hij zeker niet mag klagen en bezig is met mooie dingen. Welke projecten dat precies zijn, laat hij nog even in het midden. “NEON begint nu steeds meer vorm te krijgen, het wordt steeds concreter.”
Wordt vervolgd dus. Want vandaag wil Auke iets anders aankaarten. Op Twitter schreef hij dat duurzame energie of het vervangen van vlees helemaal niets te maken heeft met een economische of politieke stroming. Want zo ziet een groot gedeelte van de mensen het op dit moment volgens hem nog wel. “Ik erger me enorm aan de stroming die omarmt dat we minder energie moeten gebruiken. Deze Degrowth movement gaat ervan uit dat energie eindig is en dat alles dat we verbruiken het natuurlijke ecosysteem schaadt. Maar dat slaat nergens op. We hebben met de wind en de zon genoeg energie. Waarom zouden we minder energie moeten verbruiken?”
Lees hier wat Auke Hoekstra hier al eerder over schreef
Is het een soort minimalisme, less is more, zoiets?
“Nee het is eerder calvinistisch. Er zit een vorm van zelfkastijding in, want we moeten lijden. Van alles mag niet meer. De broekriem moet worden aangehaald. Het is het soort filosofie dat zegt dat een tv’s of auto’s slecht zijn, omdat energie eindig is. Een probleem kan niet blijmoedig worden opgelost, maar het moet altijd een drama zijn. Anders is het niet bevredigend. Terwijl dat helemaal niet nodig is. Want als we het slim aanpakken, hoeven we ons helemaal geen zorgen te maken over een beperkte voorraad energie.”
Maar ook het blinde kapitalisme, zoals Auke het noemt, zorgt niet voor een snelle verandering van het energiesysteem. “Het kapitalisme kijkt alleen naar de groei van het bruto binnenlands product en niet naar de gevolgen. Heel plat gezegd: de aarde gaat naar de haaien. Zij hebben het idee dat hun kinderen dit op kunnen lossen met innovatie. Zij kijken weg van de daadwerkelijke problemen die er zijn.”
Waar ligt dan de oplossing?
“De ene stroming negeert wat er gebeurt en vertrouwt erop dat onze kinderen het CO2-probleem oplossen. De andere stroming overdrijft schromelijk en is zwartgallig. Hun oplossing is eigenlijk dat er geen oplossing is. Ik kan het verkeerd hebben hoor, maar ik denk niet dat we hier op een economische manier naar moeten kijken. De economie heeft oplossingen voor theoretische problemen, terwijl we wel degelijk praktische problemen hebben.”
“We kunnen de energie aanwenden om de aarde op z’n kop te blijven zetten, maar dat houd je niet eindeloos vol. Daar is iedereen het inmiddels wel over eens. Een ingenieur zou zeggen: ga in godsnaam iemand anders vervelen, want het slaat nergens op. Hij zou kijken naar materiaalverbruik en vervuiling. En dat heeft helemaal niets te maken met een politieke of economische stroming.”
Volgens Auke is het relatief nieuw dat mensen een auto hebben. “Rondrijden in een auto is geen uitkomst van jarenlange menselijke evolutie die onmisbaar is voor ons bestaan. Het is gewoon een handig ding dat we nu kunnen betalen. Dat geldt voor mij ook. Ik woon best een eind uit de stad. Dan is een auto best handig. Maar dat wil niet zeggen dat we niets anders kunnen bedenken, of dat er geen alternatieven zijn.”
Wat stel je dan voor?
“Voor mij is het heel simpel. Meer aandacht voor het verminderen van de CO2-uitstoot en bewuster omgaan met materiaal hoeven de economie niet in de weg te staan. Nu heeft iedereen zijn eigen auto, maar ik ben nog steeds een voorstander van deelauto’s. Je hebt niet alleen tien keer minder voertuigen nodig, maar ze kunnen ook een stuk kleiner gemaakt worden. Dat slaat wel een deuk in een pakje boter qua vermindering aan grondstoffen. Hiermee maak je mobiliteit goedkoper.”
“Niemand die een auto koopt denkt: ‘met deze auto ga ik de natuur lekker slopen’. Natuurlijk niet! Maar er zou wel meer aandacht voor moeten komen. Hetzelfde geldt voor vlees. We fokken dieren in inefficiënte slachthuizen die het milieu belasten en waar dieren lijden. Maar als je mensen vraagt waarom ze vlees eten, hoor je nooit iemand zeggen dat ze hun varkenslapje kopen omdat een varken zo heeft geleden. Als je er zo over nadenkt zijn we halverwege gestopt met het efficiënter maken van de vleesindustrie. Kweekvlees zou zo’n effeciënt alternatief voor slachthuizen kunnen zijn. Hoe tof als je van een varken op de kinderboerderij bij wijze van spreken een paar cellen neemt en daarmee honderden kilo’s vlees kunt kweken? Dat is het onderzoeken wel waard, toch?”
En de nay-sayers, zoals je ze noemt?
“De preek die ik eigenlijk wil geven, is dat het geen preek moet worden”, lacht Auke. “Als ik zeg dat we moeten overstappen op een ander systeem -want kapitalisme maakt alles kapot- dan strijk je mensen tegen de haren in. Op deze manier sluit je mensen uit. Of als ik zeg we MOETEN stoppen met vlees, want dat is slecht, krijg ik niemand mee. Maar we zijn het er allemaal over eens dat dieren die dicht op elkaar leven ziektes kunnen verspreiden en dat dit anders moet. Veel mensen hebben bij voorbaat al een mening en geloven alleen in een technologie als die in hun straatje past. Hier heb ik zelf niet zoveel mee. Maar als ik roep dat iets slecht is, krijg je discussies waar je niet uit komt.”