Circulair viaduct © Rijkswaterstaat
Author profile picture

In een bijzondere samenwerking proberen Rijkswaterstaat (RWS) en Brainport Eindhoven via “anders innoveren sessies” zoveel mogelijk van elkaar op te steken. Voor de een betekent dat het beter benutten van de kracht van innovatie, voor de ander een dieper inzicht in een aantal specifieke casussen. Hans Eenhoorn (RWS) over eerste RWS-Brainport sessie: “Dit is een experiment en experimenten mogen mislukken maar dit hier is echt gewoon grandioos gelukt.”

“Wij wilden opnieuw scherp krijgen wat onze successen en leerpunten zijn, niet alleen in harde resultaten maar ook in processen”, zegt Holland Innovative directeur Hans Meeske over het ontstaan van de samenwerking. Samen met designer Marijn van de Poll zocht hij daarvoor in 2018 contact met Hans Eenhoorn en Arnold de Koning van Rijkswaterstaat. Het LEF Future Lab, een creatief futurelab van die overheidsorganisatie in Utrecht, bleek de perfecte plek om dat doel te bereiken, zeker omdat ook Rijkswaterstaat zelf er veel belang bij had.

“Het klikte meteen tussen ons”, herinnert Hans Eenhoorn zich over de eerste ontmoetingen. “En dus hebben we maar meteen de stoute schoenen aangetrokken. We zijn gewoon gaan experimenteren, zonder veel vooraf vast te leggen.” Het bleek precies de juiste aanpak. Eenhoorn: “Wij hebben een geweldige casuïstiek rond mobiliteit, water, energie en duurzaamheid. Voorbeelden waar iedereen wat van kan leren. Brainport heeft innovatiekracht en twee andere heel interessante aspecten voor ons: ten eerste de triple helix, dat ecosysteem met kennisinstellingen, overheden en bedrijfsleven met spannende dingen in het midden, en ten tweede volop ervaring met een koppeling van design thinking methodes voor technologie aan mensen.”

[box type=”info”] Voorbeeld 1: Circulair viaduct

“Het circulair viaduct staat symbool voor de opgave van Rijkswaterstaat circulair te gaan bouwen. We hebben tijdens de sessie bijvoorbeeld gekeken naar een manier om deze vorm van bouwen te bestendigen met een designer op het gebied van hybride leermiddelen. Maar ook bijvoorbeeld om het viaduct als een commercieel product te zien met een ondernemer gespecialiseerd in modulaire brugsystemen.”[/box]

Voor Hans Meeske bood ook het ‘anders innoveren’, het RWS-proces van ‘challenge based learning’ interessante aanknopingspunten: “We denken erover om ditzelfde concept met Rijkswaterstaat ook hier in Brainport zelf fysiek neer te gaan zetten en daarmee de samenwerking nog actiever te ondersteunen.”

De eerste zichtbare kenmerken van de samenwerking hebben we in de laatste Dutch Design Week al kunnen zien, waar Rijkswaterstaat een van de partners was voor de Embassy of Mobility. Eenhoorn: “Voor ons smaakte dat absoluut naar meer. We gaan nu heel goed evalueren en van daaruit kijken hoe we met elkaar als samenwerkingspartners de volgende stappen kunnen zetten.”

[box type=”info”] Voorbeeld 2: Zwerfafval

“De RWS-Brainport concept workshop heeft ons in 4 uur tijd 8 nieuwe concepten opgeleverd om zwerfafval mee aan te pakken, een geweldige opbrengst waar we erg blij mee zijn! We gaan nu eerst door met slimme monitoring van het zwerfafval langs onze wegen om ervoor te zorgen dat we weten waar welk en hoeveel zwerfafval ligt langs snelwegen en op/afritten!”[/box]

Voor de eerste sessies vormden specifieke casussen uit de koker van Rijkswaterstaat de leidraad: de aanbesteding van een circulair viaduct en het zwerfafval in de bermen rond tankstations. Eenhoorn: “Bij dat laatste is een bijkomend probleem dat het gras gemaaid moet worden. Hoe doe je dat zonder dat al dat afval vermengd wordt met het composteerbare groen? Het mooie was dat er bij die sessie ook datascientists betrokken waren en juist uit die hoek kregen we allerlei oplossingsrichtingen aangereikt. Er kwamen direct al allerlei prototypes voorbij en aan beide kanten ontstond volop enthousiasme.”

Eenhoorns rol is om op vernieuwende manier samenwerkingsvormen aan te reiken. “De concreetheid van onze problemen willen we met nieuwe benaderingen aanvliegen. Maar daarnaast wil ik ook Brainport doorgronden. Hoe zouden wij bij Rijkswaterstaat, als uitvoeringsorganisatie van het ministerie, daar van kunnen leren? Ik wil dat succes helemaal begrijpen, zodat wij zelf ook nieuwe stappen kunnen zetten.”

[box type=”info”] Voorbeeld 3: 0800-klachtendata

“Het 0800-meldingen project betreft een haalbaarheidsonderzoek naar het automatisch rubriceren van binnenkomende meldingen via de 0800-lijn. Met behulp van tekstclassificatie algoritmen en topic clustering methodieken wordt bekeken in hoeverre machine learning kan bijdragen aan het reduceren van de administratielast van de 0800-operator. Uiteindelijk doel is om zowel efficiëntie als kwaliteit van het administreren van de meldingen te verbeteren.”[/box]

De aanpak van ‘gewoon maar beginnen’ bleek aan beide kanten heel waardevol. “Het was een experiment, maar het was zo leuk dat we er allebei een vervolg aan willen geven.” Dat zal dan zowel in Utrecht als in Brainport Eindhoven zijn, zo verwachten Meeske en Eenhoorn. Al was het alleen maar omdat Meeske het idee heeft opgevat om ook in Eindhoven een LEF-sessies-achtige faciliteit te gaan inrichten. “We zijn net verhuisd naar een ander pand op de High Tech Campus, HTC29. Wie weet kunnen we daar ons eigen Future Center creëren. De voorbeelden die we daarvoor in Utrecht hebben gezien waren zo inspirerend dat het zonde zou zijn om die niet te gebruiken.”