Veel ernstig zieke covid-19 patiënten hebben naast aantasting van de longen ook te maken met gevaarlijke, soms zelfs dodelijke, bacteriële infecties. Een relatief nieuwe methode om dit soort infecties te bestrijden bij wonden is met zogeheten koude plasma. Het Duitse bedrijf Terraplasma Medical denkt dat deze techniek ook kan worden toegepast om Covid-19 patiënten te redden.
Terraplasma Medical is een spin-off van het Max-Planck Instituut. Dat is ook een van de wetenschappelijke partners waarmee binnenkort een klinische studie wordt gestart. Andere partners zijn het Max von Pettenkofer Instituut in München, het Fraunhofer Instituut voor Toxicologie en Experimentele Geneeskunde (ITEM) in Hannover en de Universiteit van Regensburg.
Wat is plasma?
Plasma kan het best worden omgeschreven als sterk geïoniseerde lucht. Lucht bestaat uit een heleboel atomen. In de normale gasfase bevat elk atoom een gelijk aantal positief en negatief geladen deeltjes. De positieve lading bevindt zich in de kern en de negatief geladen eromheen maken elektronen geheel neutraal. Bij plasma zijn sommige atomen door temperatuursverhoging of andere toegevoegde energievormen een of meer elektronen kwijtgeraakt. De losgeslagen elektronen bewegen zich vrij door de ruimte en de achtergebleven kern (met de overgebleven elektronen) zijn dan geïoniseerd. Wanneer voldoende atomen geïoniseerd zijn om het elektrische karakter van het gas merkbaar te veranderen, dan spreekt men van plasma.
De laatste jaren wordt er in de gezondheidszorg steeds vaker geëxperimenteerd met plasma in koude vorm omdat dit bacteriën doodt, en ook sommige virussen. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt voor het steriliseren van medische apparatuur, beschermen van implantaten en voor de behandeling van wondinfecties.
Apparaat geconverteerd
Volgens Terraplasma Medical is er een goede kans dat het ook kan worden toegepast bij covid-19 patiënten. Daarvoor heeft het een apparaat geconverteerd dat nu wordt gebruikt om chronisch geïnfecteerde wonden te behandelen (zie foto).
Eerste tests met celculturen in het laboratorium waren succesvol. De volgende stap is een klinische studie met echte patiënten. “Eerste tests hebben uitgewezen dat koud atmosferisch plasma coronavirussen in een oplossing doodt,” zegt bestuursvoorzitter Jens Kirsch van Terraplasma Medical. “Dat is voor ons vooral interessant omdat de virussen ook worden gevonden op de slijmvliezen in vloeistoffen, bijvoorbeeld in speeksel.”
De klinische studies zijn mogelijk zonder dierproeven omdat de onderzoekers kunnen aanhaken bij eerdere onderzoeken. “We weten al dat koude plasma’s de slijmvliezen niet beschadigen als we het juiste plasmaontwerp gebruiken en bij de dosis bepaalde grenzen niet overschrijden”, zegt Gregor Morfill, voormalig directeur van het Max Planck Instituut voor Buitenaardse Fysica en oprichter van Terraplasma, het moederconcern van Terraplasma Medical.
Met de klinische studies hopen de onderzoekers verschillende vragen te beantwoorden. Ze willen ten eerste weten of een behandeling met koud plasma kan voorkomen dat kunstmatig geventileerde covid-19 patiënten geïnfecteerd raken met ziektekiemen. Ten tweede willen ze weten of geïoniseerde lucht de virale belasting in de mond, neus en keel van covid-19 patiënten significant vermindert.
