Cartoon Albert Jan Rasker
Author profile picture

We schreven het een aantal weken geleden al: heel soms denken we er stiekem over om Innovation Origins om te dopen tot een nieuwssite over mobiliteit. Bijna alles over dit onderwerp gaat erin als zoete koek. Want ook deze week ging het best gelezen verhaal over mobiliteit. Wetenschapper Auke Hoekstra maakte gehakt van een Duitse studie waarin de totale CO2 uitstoot van een Tesla 3 Model en Mercedes C220 Diesel met elkaar werden vergeleken.

Oh en voor wie twijfelt: we dopen de site niet om hoor. Want ook andere mooie innovaties kunnen we niet links laten liggen, zoals de TU/e spin-off NC Biomatrix B.

Het verhaal van Auke Hoekstra gaat niet eens over een recent onderzoek, hij schreef het al eind april. Hoe komt het dan dat dit verhaal deze week zoveel aandacht krijgt? Zou het iets te maken hebben met de Gouden Stekker die Hoekstra onlangs kreeg van EV Rijders, een vereniging die elektrisch rijden wil stimuleren?


We bellen met Hoekstra om te vragen of hij een verklaring heeft voor de hernieuwde aandacht voor zijn stuk.

“Het doet me goed om te horen dat er interesse is in zaken die ik uitzoek. En het winnen van de Gouden Stekker vind ik super gaaf. Ik weet waar de Vereniging Elektrisch Rijden voor staat en als zij zeggen dat ik goed bezig ben, vind ik dat een hele eer. Maar ik denk niet dat het winnen van de prijs impact heeft gehad op het aantal lezers van dit artikel.”

Waar komt het wel door?

“Ik denk dat het vooral te maken heeft met Twitter. Het verhaal dat ik aanviel wordt nog veel geciteerd en andere mensen verwijzen dan weer naar mijn weerlegging. De Duitse conservatieve econoom Hans Werner Sinn die dit stuk schreef, is erg bekend en wordt daarom veel geciteerd. Hij vindt de energietransitie en elektrisch rijden grote onzin, hij wil zijn ongelijk niet toegeven. Terwijl mensen het stuk – waar dingen in staan die niet kloppen – wel blijven citeren. Dat vind ik erg en ik probeer te laten zien dat hij het mis heeft.”

“Een andere reden is dat ik een relatief simpel te volgen verhaal schets. Ik onderbouw het met de meest recente en relevante wetenschappelijke artikelen. Op Twitter is deze opzet ideaal bruikbaar voor anderen die willen beargumenteren dat het verhaal van Sinn en consorten niet klopt.”

Op Twitter ga je de discussie niet uit de weg, zoek je die confrontatie bewust op?

Na een lange stilte aan de andere kant van de lijn: “Nee, het is makkelijk om met controversiële uitspraken te strooien om zo amok te maken. Ik houd helemaal niet van ruzie. Maar ik wil wel iets rechtzetten omdat ik vind dat een invloedrijk iemand de wereld verkeerd informeert. Ik erger me aan feiten die volgens mij niet kloppen. Ik probeer mijn punt zo duidelijk mogelijk te maken, ook als dat voor sommige mensen tegen het zere been is. Eigenlijk zeg ik als ik een onderzoek rectificeer: ‘Wat die andere meneer vertelt, moet u niet geloven en ik zal u uitleggen waarom.’ Dat is inherent confronterend. Maar ik zoek het niet bewust op.”

Hoe komt het dat je toch steeds in discussies verzeild blijft raken?

“De transitie in energie en mobiliteit die ik voor me zie, zet beiden industrieën op zijn kop. Natuurlijk roept dat weerstand op. Het is vergelijkbaar met de opkomst van het internet – ik heb twintig jaar in die hoek gewerkt. In 1992 stond het voor mij als een paal boven water dat internet groot zou worden. Telecom-experts wilden niet horen dat hun industrie hierdoor flink zou veranderen. Nu ben ik nog feller. Het gaat om zaken die er echt toe doen. Ik ben er heilig van overtuigd dat overschakelen van fossiele brandstof naar elektrisch, ervoor zorgt dat we er beter voor staan met zijn allen. Hiermee redden we minimaal miljoenen mensenlevens. Dat er personen zijn die dat met onjuiste onderbouwingen onderuit halen, daar kan ik me vreselijk over opwinden.”

Is het ook geen ego-dingetje, waar wetenschappers constant proberen elkaar te slim af te zijn?

“Ik zou liegen als ik zeg dat ik geen ego heb, integendeel. Toen ik die Gouden Stekker in ontvangst nam stond ik volgens mijn vrouw te glunderen als een schooljongen die door de meester naar voren wordt geroepen omdat hij iets knaps heeft gedaan. Natuurlijk is het fijn om te horen dat je goed bezig bent. Maar het gaat mij niet om ‘anderen te slim af zijn’. Dat interesseert me niet. Net als dat ik mezelf een loser zou vinden als ik mijn fouten niet direct zou toegeven. Er zijn wetenschappers die dat niet doen, zo’n slapjanus wil ik niet zijn. Dit wel doen en toegeven als je iets fout hebt gedaan, is belangrijk voor mijn zelfbeeld. ”

“Ik geloof dat we de wereld mooier kunnen maken door die wereld – en dus ook onszelf – beter te snappen. Dat drijft mij. Als anderen zeggen dat ik daar een bijdrage aan lever dan is dat goed voor mijn ego.”

Is er voldoende aandacht voor wat je wil bereiken?

“Nee, absoluut niet. Er is een spreekwoord dat zegt: het vallen van een boom baart meer opzien dan het groeien van het bos. Kijk naar wat er allemaal kan en werkt in de wereld. Het groeien van het bos, de gezondheidszorg en andere doorbraken. Dat is echt waanzinnig. Dat bewonderen, begrijpen en verbeteren, daar gaat het volgens mij om. Maar het negatieve krijgt vaak meer aandacht. Het nieuws brengt eerder een Tesla die ergens in de fik vliegt dan een baanbrekende doorbraak op het gebied van batterijtechnologie, die veel belangrijker is. Ook zijn er een hoop mensen die bij veelbelovende ontwikkelingen direct roepen: onmogelijk. Ze ontkennen iets meteen kapot. Dan denk ik: “Niet doen! Nee, echt niet! Daarvoor zijn de ontwikkelingen veel te belangrijk en te mooi.”

Leef je zelf zo bewust als je in je berekeningen suggereert?

“Ik wil niemand vertellen hoe ze moeten leven hoor. Ik ben zelf zeker geen heilig boontje. Zo rijd ik nu weer voor een paar maanden met een benzine-auto en ik neem soms met het vliegtuig. Maar ik beperk het vliegen zoveel mogelijk. En trouwens: over twee maanden krijg ik een nieuwe elektrische auto. Ook ligt mijn dak vol zonnepanelen en binnenkort verhuis ik naar een energiepositief huis. Tenslotte eet ik thuis veganistisch en buiten de deur vegetarisch. Niet omdat het moet, maar het voelt goed.”

Je positie werd bekostigd door ElaadNL, hoe waak je voor je wetenschappelijke onafhankelijkheid?

“Voordat ik aan mijn tweede carrière begon, heb ik daar goed over nagedacht. Netbeheerders zijn in handen is van gemeentes en provincies en ze hebben er geen belang bij om de transitie te dwarsbomen. Maar toen moest ik nog oppassen. Ik ben nog even verbonden geweest aan Allegro, een commerciële partij die zoveel mogelijk laadpalen wilde plaatsen. Op zich niets mis mee, maar dan heb je andere commerciële partijen die dan ineens concurrent zijn. Dat zag ik niet zitten. Ik wilde alles openbaar maken en voor de BV Nederland of de wereld aan de slag. Bij ElaadNL kreeg ik die vrijheid wel. Sinds kort bied ik de modellen die ik maak als adviesdienst aan. Doordat deze modellen open source zijn en omdat ik geen commercieel belang heb bij specifieke uitkomsten kan ik onafhankelijk blijven. En toch brood op de plank brengen.”